Nihânî Dîvânı (İnceleme-metin)
Nihânî's Dîvân (Analysis-text)
- Tez No: 735446
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZGE ÖZTEKİN, DR. ÖĞR. ÜYESİ FAZİLE EREN KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1019
Özet
Nihânî, XIX. yüzyıl Türk edebiyatında mutasavvıf bir şair olarak karşımıza çıkmaktadır. Şeyh Hâmid-i Velî (Somuncu Baba) Hazretlerinin soyundan gelmekte olup onun dergâhında post-nişîn olmuş Halvetiye ve Bayramiye şeyhlerindendir. Darendelidir ve tarih bilgini Büyük İzzet Hasan Efendi'nin torunudur. İyi bir eğitimle yetişmiş olup medrese hocalığı yapmıştır. Döneminde Mevlid'i ile tanınmış ancak Dîvân'ı Mevlid'inden sonra oldukça geç bir tarihte günyüzüne çıkmıştır. Bu çalışmada Yunus Emre tesirinde olan aynı zamanda XIX. yüzyıl Divan edebiyatındaki yenileşme hareketlerinin yansımaları görülen Nihânî Dîvânı'nın gün ışığına çıkarılarak Türk edebiyatı tarihine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasının konusunu XIX. yüzyıl şairlerinden Nihânî ve Dîvân'ı oluşturmaktadır. Çalışma; giriş, metnin icelendiği üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Tezin bölümlerinde her konu ayrıntılarıyla incelenmeye çalışılmıştır. Giriş bölümünde XIX. yüzyıl Klasik Türk edebiyatının genel görünümü ve bu dönemde tasavvufa olan eğilim hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Nihânî'nin hayatı, edebî ve mutasavvıf kişiliği, nazîrecilik geleneğine katkısı ve eserleri açıklanmıştır. İkinci bölümde Dîvân biçim ve muhteva özellikleri açısından incelenmiş ve o dönem sosyo-kültürel hayatınının esere yansımaları üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise tek nüshanın tanıtımı yapılmış, metin hazırlanırken göz önünde tutulan esaslar belirlenerek Dîvân'ın çeviriyazılı metni verilmiştir. XIX. yüzyılda dîvân şiirinde görülen değişimler Nihânî'yi de yakından etkilemiş ve çalışmamızla bu değişimlerin şairin eserine yansımaları tespit edilmiştir. Nihânî Dîvânı (İnceleme-Metin) adlı tez çalışmamızın XIX. yüzyıl Türk edebiyatına ışık tutarak edebiyat tarihine ve tasavvuf tarihine katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Nihânî appears as a mystic poet in 19th century Turkish literature. A descendant of Sheikh Hâmid-i Velî, he was one of the Halvetiye and Bayramiye sheikhs educated in his dargah. He was from Darende and grandson to a historian, İzzet Hasan Efendi. He received a good education and taught in madrasa. During his time, he was known for his Mevlid. However, his Dîvân was discovered much later. Herein contributing to the history of Turkish literature by unearthing Nihânî's Dîvân influenced by Yunus Emre -where reflections of innovation movements in the 19th century Divan literature are observed- is aimed. The subject of this dissertation is Nihânî, one of the 19th century poets, and his Dîvân. This dissertation includes an introduction, three chapters where the text is analysed, and a conclusion. Each issue has been examined in detail. The introduction tells about the overview of the 19th century classical Turkish literature and tendency towards Sufism these years. In chapter one, Nihânî's life, literary and mystic personality, contribution to nazira tradition, and works are explained. In chapter two, Dîvân is analysed in terms of form and content. Also, the reflections of the socio-cultural life of that period on Dîvân are emphasised. In the third and the last chapter, a single copy is introduced. The principles taken into consideration while preparing the text are determined, and Dîvân is transliterated. Changes seen in divan poetry in the 19th century affected Nihânî, too. In our study, the reflections of these changes on Dîvân have been determined. We think our dissertation, Nihânî's Dîvân, will contribute to the history of literature and mysticism by shedding light on the 19th century Turkish literature.
Benzer Tezler
- Nuruosmaniye Kütüphanesi No:4959'da kayıtlı şiir mecmuası (İnceleme-metin)
Poetry compilation registered as Nuruosmaniye Library No: 4959 (Textual analysis – transcription)
NECLA KOCAGÖZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KOCAER
- Mehmed Es'ad Ağa Dîvânı (İnceleme-çeviri yazılı metin-sözlük)
Mehmed Es'ad Aga's Diwan (Analysis-transcription-dictionary)
HAVVA TOK YILDIZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Kitâb-ı Fizâhî (inceleme-edisyon kritikli metin)
Kitab-i Fizahi (analysis-comparative critique text)
TUĞBA KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM