Geri Dön

Hakaslarda mutfak kültürü: Tematik söz varlığı incelemesi

Culinary culture in khakas: A thematic vocabulary analysis

  1. Tez No: 735782
  2. Yazar: NURAY GÜNEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 386

Özet

Mutfak kültürü günlük yaşamın en temel ögelerinden yiyecek ve içeceği, bunların işlenmesiyle ortaya çıkan ürünleri, mutfak araç ve gereçlerini kapsayan toplumların gelenek, görenek ve inançlarıyla da bağlantılı olan bir olgudur. Mutfak kültürü coğrafya, iklim, üretim, zaman ve yaşam biçimlerine bağlı olarak şekillenir, değişir ya da muhafaza edilerek bir toplumun geçmişten itibaren milli kültürel değerlerini aktarır. Bununla beraber dil-kültür etkileşimiyle iç içedir, sosyo-kültürel ve tarihsel bileşenler hakkında da bilgi verir. Türk mutfak kültürünün tarihi izlerini taşıyan halklardan birisi Hakaslardır. Dilsel, etnografik ve folklorik malzemeleri bütünleştiren“Hakaslarda Mutfak Kültürü: Tematik Söz Varlığı İncelemesi”adlı tez çalışmasında veriler, nitel araştırma yöntemi kullanılarak doküman analizi ve görüşme teknikleriyle sağlanmıştır. Çalışmada Hakas Türkçesinin mutfak kültürüyle ilgili söz varlığı belirlenmiş, ilgili adlar tematik düzene göre mutfak, yiyecekler, içecekler ve mutfak eşyaları olmak üzere dört ana başlık altında tarihi Türk dili ve Sibirya öbeği lehçelerindeki söz varlığıyla karşılaştırılarak yapı bilgisi ve köken bilgisi bakımından incelenmiştir. Bununla birlikte fiiller karşılaştırma ve inceleme yapılmadan ilgili bölümler altında çalışmaya dahil edilmiştir. Ana başlıkların sonuna değerlendirme kısmı eklenmiş, yapı bilgisi ve köken bilgisi incelemelerine dair tablolar ve grafikler sunulmuştur. Metinler Hakaslarla yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen derlemeleri, Hakasların geleneksel yiyecek ve içecek tariflerini, Hakas Çiri gazetesindeki yiyecek ve içecekle ilgili haber metinlerinden bazılarını içermektedir. Bu metinler çeviri yazı alfabesine sonra da Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Tezde yer alan dilsel, etnografik ve folklorik malzemeler hem filolojik hem de ilgili disiplinlerarası çalışmalara kaynak teşkil edecek, karşılaştırmalı araştırmalara katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Culinary culture is a phenomenon that is related to the traditions, customs and beliefs of societies, which include food and drink, the products that come out of their processing, kitchen tools and utensils, which are the most basic elements of daily life. Culinary culture is shaped, changed or preserved depending on geography, climate, production, time and lifestyles and conveys the national cultural values of a society from the past. In addition, it is intertwined with language-culture interaction, and gives information about socio-cultural and historical components. One of the peoples who carry the historical traces of Turkish culinary culture is the Khakas. In the thesis titled“Culinary Culture in the Khakas: Thematic Vocabulary Analysis”, which integrates linguistic, ethnographic and folkloric materials, data were obtained by using qualitative research method, document analysis and interview techniques. In the study, the vocabulary of Khakas Turkish about the culinary culture was determined, the related names were examined in terms of structure and origin information by comparing the vocabulary in the historical Turkish language and Siberian dialects under four main headings: kitchen, food, beverages and kitchenware according to the thematic order. However, the verbs were included in the study under the relevant sections without comparison and examination. An evaluation section has been added to the end of the main headings, and tables and graphs have been presented regarding the analysis of structure and origin information. The texts include compilations obtained as a result of interviews with Khakas, traditional food and drink recipes of Khakas, and some of the news texts about food and drink in the Hakas Çiri newspaper. These texts were transferred to the transcription alphabet and then to Turkey Turkish. The linguistic, ethnographic and folkloric materials in the thesis will be a source for both philological and related interdisciplinary studies and will contribute to comparative research.

Benzer Tezler

  1. Yiyecek-içecek operasyonlarında mutfak kaynaklı hizmet hataları ve telafi stratejileri: Senaryo yaklaşımı ile değerlendirilmesi

    Kitchen-based service failure and recovery strategies in food & beverage operations: An evaluation with a scenario approach

    MUSTAFA ÜLKER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TurizmGazi Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN PARS ŞAHBAZ

    PROF. DR. KURTULUŞ KARAMUSTAFA

  2. Suspended sediment load prediction by using wavelet-fuzzy logic combination model

    Sediment taşımının bulanık mantık ve dalgacık analizi kombinasyonu metoduyla tahmin edilmesi

    MEHMET BURAK KABATAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ÖZGER

  3. İslâm Aile Hukuku ve Türk Aile Hukukunda kadın-erkek eşitliğinin istisnâları

    The derogations from female-male equality in İslamic Family Law and Turkish Family Law

    VİLDAN DUMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ KAYA

  4. Heart disease data classification using advanced data mining techniques

    Başlık çevirisi yok

    HANA SHABAN ABUZENGENA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAltınbaş Üniversitesi

    Bilişim Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    Prof. Dr. OĞUZ BAYAT

  5. Aksotomi hasarının arka kök gangliyon nöronlarının membran gerginliğine etkisinin araştırılması

    Başlık çevirisi yok

    SADIK BAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Biyofizikİstanbul Medipol Üniversitesi

    Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜRKAN ÖZTÜRK