Güneş civarının kimyasal evriminin araştırılması
Investigation of chemical evolution of the solar neighbourhood
- Tez No: 736799
- Danışmanlar: PROF. DR. TANSEL AK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Tez çalışmasında Güneş civarının kimyasal evrimi araştırılmıştır. GALAH, APOGEE ve GAIA gökyüzü taramaları yardımıyla tayfsal, astrometrik ve kimyasal bolluk bilgileri olan hem güney hem kuzey yarıküreyi dikkate alan bir veri seti oluşturulmuştur. Oluşturulan bu veri seti Güneş merkezli olup Güneş ve çevresini iyi şekilde ifade etmiştir. Oluşturulan veri seti makine öğrenmesi yöntemleri yardımıyla ışınım gücü sınıflarına ve galaktik popülasyonlarına ayrılmıştır. Popülasyon ayrımı yapılırken yıldızların kimyasal bollukları ve uzay hızları kullanılarak popülasyonlar hem kimyasal hem de kinematik düzlemde birbirinden başarılı bir şekilde ayrılmıştır. GAIA'dan gelen hassas astrometrik veriler ve \textit{galpy} kütüphanesi yardımıyla dinamik yörünge parametreleri Galaksi'nin kütle çekim potansiyeli altında hesaplanmıştır. Işınım gücüne ve popülasyonlarına ayrılan yıldızlardan beş farklı element (Mg, Si, Ca, Ti, Fe) için ortalama yörünge yarıçapı ($R_m$) doğrultusunda gradyent hesaplanmıştır. Hesaplanan gradyentler literatürle uyumludur. Güneş civarı üç farklı $R_{GC}$ aralığına bölünerek, her bir aralık için Geciken İkili Çökme Modeli Markov Chain Monte Carlo simülasyonu yardımıyla $[Fe/H]\times[Mg/Fe]$ düzlemine uygulanarak, her bir bölgenin Geciken İkili Çökme Modeli girdi parametreleri elde edilmiştir. Elde edilen girdi parametreleri yardımıyla üç ayrı yarıçap bölgesinde beş ayrı element için evrim modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan modeller yardımıyla üç ayrı bölgenin zamana bağlı element bolluğu değişimi tahmin edilmiş ve tahminlerden yola çıkılarak, Galaksi'nin günümüzdeki gözlemsel özellikleri modele göre elde edilmiştir ve bu parametreler veriden gelen değerlerle ve literatürle karşılaştırılmış ve uyumlu bulunmuştur. Üç ayrı bölge için elde edilen model öngörüleri sayesinde Güneş civarının geçmişe dönük gözlenemeyen özellikleri öngörüşmüş ve bu tahminler yardımıyla Güneş civarının kimyasal evrim süreci tez çalışmasında ortaya çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the thesis study, the chemical evolution of the solar neighbourhood was investigated. With the help of GALAH, APOGEE and GAIA sky surveys, a data set that considers both the southern and northern hemispheres with spectral, astrometric and chemical abundance information was created. This created data set is heliocentric and well expressed the Solar Neighbourhood. The created thesis catalogue is classified according to luminosity classes and galactic populations with the help of machine learning methods. Populations were successfully separated from each other in both chemical and kinematic planes by using the chemical abundances and space velocities of the stars. With the help of precise astrometric data from GAIA and the \textit{galpy} library, dynamic orbital parameters were calculated under the gravitational potential of the Galaxy. The gradients were calculated in the direction of the mean orbital radius ($R_m$) for five different elements (Mg, Si, Ca, Ti, Fe) from the stars seperated into their luminosity class and Galactic populations. The calculated gradients are in agreement with the literature. By dividing the solar neighbourhoodinto three different $R_{GC}$ intervals, the Delayed Two-Infall Model for each interval was applied to the $[Fe/H]\times[Mg/Fe]$ plane with the help of Markov Chain Monte Carlo simulation, and the Delayed Two-Infall Model of each region was determined. Model input parameters were obtained. With the help of the obtained input parameters, an evolution model was created for five different elements through three different radius regions. With the help of the models created, the variation of elemental abundance of three different regions over time was estimated and based on the predictions, the current observational features of the Galaxy were obtained according to the model, and these parameters were compared with the values from the data and the literature, and found to be compatible. Thanks to the model predictions obtained for three different regions, the unobservable features of the solar neighbourhood were predicted and the chemical evolution process of the solar neighbourhood was revealed in the thesis study with the help of these predictions.
Benzer Tezler
- Nükleer güç santrallerinin geliştirilmesi ve yeni tip nükleer reaktörler
The Improvement of nuclear power plants and advanced reactors
SİBEL ÖZTÜRK
- Energy efficient co-treatment of municipal wastewater and food waste
Kentsel atıksu ve yemek atıklarının enerji verimli birlikte arıtımı
HÜSEYİN GÜVEN
Doktora
İngilizce
2018
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK
- Nano-biotechnological application of inorganic binding proteins
İnorganiklere özgün bağlanan peptidlerin nano-biyoteknolojik uygulamalari
SİBEL ÇETİNEL
Doktora
İngilizce
2012
Biyoteknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANDAN TAMERLER
PROF. DR. MEHMET SARIKAYA
- Farklı yanma odası geometrilerinin doğal gaz ve benzin yakıtı ile incelenmesi
Investigation of different combustion chamber geometries with natural gas and gasoline fuel
HÜSEYİN EMRE DOĞAN
Doktora
Türkçe
2019
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN AKIN KUTLAR
- Anaerobic co-treatability of olive mill waste waters and domestic waste water
Zeytinyağı imalathanesi atık suları ile evsel atık suların anaerobik birlikte arıtılabilirliği
AHMET AVNİ ATAYOL
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Çevre Mühendisliğiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSUN SOFUOĞLU
PROF. DR. ŞEBNEM HARSA