Öğretmenlerin okul çevresine uyum düzeyleri ve okul kültürü algılarıyla işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki
The relationship between teachers' levels of adaptation to the school environment and the perceptions of school culture and their intention to leave
- Tez No: 737561
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAKİR ÇINKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Teftişi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bu araştırmanın amacı kamu okullarında görev yapan öğretmenlerin okul çevresine uyum düzeyleri ve okul kültürü algılarıyla işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki düzeylerini belirlemek ve öğretmenlerin işten ayrılma niyeti, okul çevresine uyum ve okul kültürüne yönelik görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda araştırmada önce nicel daha sonra nitel olmak üzere iki aşamadan oluşan“açımlayıcı sıralı karma araştırma”deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla“İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği”,“Öğretmenlerin İş Çevresine Uyum Ölçeği”ve“Okul Kültürü Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan 396 öğretmen oluşturmaktadır Araştırmanın çalışma grubunu her kademeden beşer olmak üzere toplam 15 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin işten ayrılma niyeti; iş doyumu, iş aile çatışması, tükenmişlik ve mesleki gelişim sorunu olarak dört alt boyuta ayrılmaktadır. Öğretmenlerin işten ayrılma niyeti düzeyi oldukça düşüktür. İş doyumları yüksek, iş aile çatışması, tükenmişlik ve mesleki gelişim sorunu yaşama düzeyleri çok nadiren olarak ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin meslektaşları ile iyi ilişkileri vardır. Mesleklerini severek yapmakta; fakat toplumsal statülerini düşük olarak görmektedirler. Öğretmenlerin okul çevresine uyumları yüksek düzeydedir. En fazla uyum düzeyi meslektaş uyumunda, en az uyum düzeyi ise okul uyumundadır. Öğretmenlerin okul kültürlerini olumlu algılama düzeyleri yüksektir. Öğretmenlerin okul çevresine uyumunun okul uyumu alt boyutunun işten ayrılma niyetinin tüm alt boyutunu anlamlı bir biçimde yordadığı görülmüştür. İş uyumu alt boyutu işten ayrılmanın tükenmişlik ve iş aile çatışmasını; yönetici uyumu altboyutu işten ayrılmanın mesleki gelişim sorunu ve iş doyumunu; meslektaş uyumu alt boyutu işten ayrılmanın iş doyumu boyutunu anlamlı düzeyde yordamaktadır. Okul kültürünün başarı kültürü alt boyutu işten ayrılmanın iş aile çatışması dışındaki tüm alt boyutlarını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Okul kültürü alt boyutları işten ayrılma niyetinin iş aile çatışması alt boyutu hariç diğer alt boyutlarını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Okul yöneticisinin öğretmenin okul çevresine uyumunda, okul kültürü algısında ve işten ayrılma niyetinde önemli rol oynadığı görülmektedir. Öğretmenlerin yönetici uyumlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bunun en önemli nedeni yöneticilerin öğretmenlere adil davranmaması, kişi ve durumlara karşı objektif yaklaşmaması olarak belirtilmiştir. Bu durumun önüne geçilebilmesi için MEB tarafından ulusal düzeyde okul yöneticiliği standartları belirlenerek yöneticilerin bu standartları kazanmaları için gerekli olan mesleki bilgi ve becerileri temel alan mesleki gelişim temelli eğitim programlarının hazırlanması ve katılımlarının sağlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to determine the level of adaptation of teachers working in public schools to the school environment and the relationship between their perceptions of school culture and their intention to leave, and to reveal teachers' intention to leave, their adaptation to the school environment and their views on school culture. In this direction, the“exploratory sequential mixed research”design, which consists of two stages, first quantitative and then qualitative, was used in the research. In order to collect the data of the research,“Intention to Leave Scale”,“Teachers' Adaptation to Work Environment Scale”and“School Culture Scale”were used. The sample of the research consists of 396 teachers working in primary, secondary and high schools in Ankara. The study group of the research consists of a total of 15 teachers, five from each levelAccording to the results of the research, teachers' intention to quit their job; it is divided into four sub-dimensions as job satisfaction, work-family conflict, burnout and professional development problem. Teachers' turnover level is quite low. The levels of having high job satisfaction, work-family conflict, burnout and professional development problems were determined very rarely. Teachers have good relations with their colleagues. They enjoy their profession, but they see their social status as low. Teachers have a high level of adaptation to the school environment. The highest level of adjustment is in colleague adjustment, and the lowest level of adjustment is in school adjustment. Teachers have a high level of positive perception of school cultures. It was observed that the school adjustment sub-dimension of teachers' adaptation to the work environment significantly predicted all sub-dimensions of the intention to leave. Job adjustment subdimension includes burnout and work-family conflict; manager fit sub-dimension, professional development problem of leaving the job and job satisfaction; Colleague compatibility sub-dimension significantly predicts the job satisfaction dimension of leaving the job. Success culture sub-dimension of school culture significantly predicts all sub-dimensions of leaving work except work-family conflict. School culture sub-dimensions significantly predicted the other sub-dimensions of intention to leave, except for the work-family conflict sub-dimension. It is seen that the school administrator plays an important role in the adaptation of the teacher to the school environment, the perception of school culture, and the intention to leave the job. It was determined that teachers' administrator adaptation was at a moderate level. The most important reason for this is stated that the administrators do not treat teachers fairly and do not approach people and situations objectively. In order to prevent this, it is recommended that the Ministry of National Education determine the national level school management standards and that professional development-based training programs based on the professional knowledge and skills required for administrators to attain these standards be developed and their participation ensured.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerini karşılama düzeyleri
Level of the effectiveness in secondary schools
PINAR GİRMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ZÜHAL ÇUBUKÇU
- Öğretmenlerin meslek kültürünün inşası üzerine sosyolojik bir çalışma
A sociological research on the construction of teachers' professional culture
SERDAR MALKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELDA TAŞDEMİR AFŞAR
- Ortaöğretim kurumlarında öğretmenlerin aile katılımıyla ilgili görüşlerinin incelenmesi: İstanbul-Sultanbeyli örneği
Analyzing of the teachers' opinions working at secondary schools on the involvement of the families in education and training process: İstanbul-Sultanbeyli example
ESRA DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRSEN GÜZEL
- Anadolu liselerinde görevli öğretmenlerin iş çevresine uyum düzeyleri (Diyarbakır ili örneği)
Anatolian high school teachers' level of work environment fit (Sample of diyarbakir province)
BÜNYAMİN HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABİDİN DAĞLI
- Kamu ve özel ilköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin psikolojik sözleşme algıları ve iş çevresine uyum düzeyleri ile ilişkisi
The relationship between psychological contract perceptions and person-environment fit levels of public and private elementary school teachers
NİHAN DEMİRKASIMOĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET AYDIN