Geri Dön

Yazma eser kültürü bağlamında bir hadis metninin üretim ve dolaşımı: Mebâriku'l-Ezhâr örneği

Production and circulation of a hadith text in the context of manuscript culture: the example of Mabariq al-Azhar

  1. Tez No: 737637
  2. Yazar: FATMA ESMANUR KOÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ESRA ŞAHYAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 291

Özet

Hadis kültürü alanında yapılan bu çalışmada Mebâriku'l-ezhâr fî şerhi Meşâriki'l-envâr adlı derleme hadis kitabının Türkiye Kütüphanelerinde bulunan yazma nüshalarındaki metin dışı kayıtlar incelenmiştir. Bunlar; istinsah, temellük, vakıf, kıraat, mütalaa, mukabele, tashih, fihrist kayıtlarıdır. Bu kayıtlar sayesinde Osmanlı döneminde bir hadis eserinin nüshalarının üretim, dolaşım ve okunması hakkında bilgi edinilmiştir. Bunun için her kayıt önce tanımlanmış ardından nüshada yazılmış olabileceği yerler zikredilip kaydın içerdiği bilgiler kategorize edilmiştir. İstinsah kayıtları, Mebârik nüshalarının müstensihleri, istinsah edildiği zaman ve mekânlar, istinsah sebepleri hakkında bilgiler içermektedir. Bu bilgiler sayesinde Mebârik'in istinsahında etkin olan kişiler tespit edildi. Mebârik'in istinsah haritası oluşturuldu. Mülkiyet ve vakıf kayıtları sayesinde Mebârik'in Osmanlı coğrafyasında dolaşıma girmesinde katkısı olan kişiler tespit edildi. Bu kişilerin meslek ve sosyal statü grafikleri hazırlandı. Kıraat ve mütalaa kayıtlarındaki verilerin yorumlanmasıyla Mebârik'in kimler tarafından nerelerde okunduğu ve okutulduğu incelendi. Mebârik'in medrese ve darulhadislerin yanı sıra camilerde de okutulduğu bazı okuma meclislerinin vâkıfların istekleriyle tertip edildiği tespit edildi. Fihrist kayıtları sayesinde bir hadis eserinin fihristinin nasıl ve kimler tarafından hazırlandığı öğrenildi.

Özet (Çeviri)

In this study carried out in the field of hadith culture, the paratexts in the manuscript copies of Mabariq Al-Azhar fi Sharh Mashariq Al-Anwar in Turkish Libraries were examined. These are colophon, ownership statements, foundation statements, reading and study notes, collation notes, table of contents notes. Thanks to these statements, information was obtained about the production, circulation and reading of copies of a hadith work in the Ottoman period. For this, each statement was defined first, then the places where it might have been written in the copy were mentioned and the information contained in the statement was categorized. Colophons contains information about the copyists of the Mabariq copies, the time and places where they were copied, and the reasons for the copying. Thanks to this information, the people who were active in Mabariq's copying were determined. Mabariq's copying map was created. Thanks to the ownership and foundation statements, the people who contributed to the circulation of Mabariq in the Ottoman geography were identified. Occupational and social status charts of these people were prepared. By interpreting the data in the reading and study notes, it was examined by whom and where Mabariq was read. Mabariq was taught in madrasas, darul-hadith and mosques, and it was determined that some reading assemblies were organized in other places at the request of the foundations. Thanks to the index records, it was learned how and by whom the index of a hadith work was prepared.

Benzer Tezler

  1. Ulûmü'l-Kur'ân ve tefsir kaynağı olarak Taberî tarihi (Başlangıçtan risâletin sonuna kadar)

    The history of Tabari as a source of the sciences of the Qur'an and exegesis: (From the beginning to the end of the prophetic period)

    FATİH KANCA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER ÇELİK

  2. Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

  3. Gazavât-ı İmam' Ali (K.A.V) yazma eserin transkripsiyonu ve değerlendirmesi

    Gazavât-i İmam ' Ali Qapu (K.A.V) transcribed and assessment of the work of writing

    AYLİN ERCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ RECEP KÜREKLİ

  4. Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Ferhenga menzûm a Kurdî-Farisî (Vekolîn-Tekst)

    Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Kürtçe-Farsça manzum sözlük (İnceleme-Metin)

    RAMAZAN PERTEV

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2012

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADRİ YILDIRIM

  5. Das Leben Ist Eine Karawanserei von Emine Sevgi Özdamar, eingebettet in das verhältnis von sprachnorm und sprachgebrauch - eine untersuchung zur interferenzanalyse

    Dilsel norm ve dil kullanımı ilişkisi bağlamında Emine Sevgi Özdamar'ın 'Hayat Bir Kervansaray' eserinin incelenmesi - girişim araştırması

    KÜRŞAD MURAD ÖZHAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2010

    Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞERİFE YILDIZ