Döviz kuru-dış ticaret ilişkisinin Türkiye için analizi
Analysis of the exchange rate-foreign trade relationship for Turkey
- Tez No: 737718
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF BAYRAKTUTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Döviz Kuru, İthalat, İhracat, Faiz Oranı, ARDL, Exchange Rate, Import, Export, Interest Rate, ARDL
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İkt. Gelişme ve Uluslararası İkt. Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Yurt içi kaynaklar ve üretim, hiçbir ülkede, vatandaşların ihtiyaç ve isteklerini karşılamak için yeterli olmadığından, dış ticaret evrensel bir zorunluluktur. İhracat ve ithalat, birçok başka değişken yanında döviz kurundan da etkilenmektedir. Zira ulusal para biriminin yabancı para birimleri karşısında değer kazanması ya da kaybetmesi, ticarete konu olan malların fiyatını ve talebin fiyat esnekliğine bağlı olarak ihracat ve ithalat düzeyini etkilemektedir. Öte yandan, dış ticaretin de içinde yer aldığı uluslararası işlemlerin sonucu olan döviz gelir ve harcamaları da döviz kurunu etkileyen hususlardan biridir. İktisat literatüründe farklı araştırma ve analizlere konu olan döviz kuru ve dış ticaret ilişkisi, Türkiye açısından da güncel bir nitelik arz etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, 2013:Q1-2021:Q12 dönemine ilişkin Türkiye'de döviz kuru ve dış ticaret ilişkisini incelemektir. Reel döviz kuru, ihracat, ithalat ve faiz oranı olmak üzere dört değişkenin yer aldığı bir ekonometrik model geliştirilirken, analiz için aylık zaman serisi verileri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin belirlenmesi için ARDL yaklaşımından yararlanılmıştır. Ampirik sonuçlar, reel döviz kuru ile açıklayıcı değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin var olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca yapılan ARDL eşbütünleşme testi ile uzun vadede ihracatın reel döviz kuruna negatif, faiz oranının, kısa dönemde, reel döviz kuruna pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Analiz bulgularından hareketle, Türkiye ihracatı için verimliliği arttırıcı önlemlere ağırlık verilmesi ve dışa bağımlılığı azaltmak üzere, mümkün olan sektörler için yurtiçi üretimin geliştirilmesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Foreign trade is a universal necessity, since domestic ressources and production are not sufficient to satisfy the needs and desires of citizens in any country. Exports and imports depend on the exchange rates as well as many other variables. The increase or decrease in the value of the national currency against foreign currencies affect the price of goods and the export-import levels depending on the price elasticity of demand. On the other hand, foreign exchange revenues and expenditures resulting from international operations in which foreign trade takes place are also among the factors affecting exchange rates. The relationship between exchange rates and foreign trade studied by many different researches in economics literature is also a subject of current debates in Turkiye. The main aim of this study is to examine the relationship between exchange rates and foreign trade in Turkiye for the 2013:Q1-2021:Q12 period. A model including four variables, namely real exchange rate, export, import and interest rate is formed. For the estimation of the model, montly time series data are used. The ARDL approach is used to determine the relationship between variables. Empirical findings indicate that there is a long-term relationship between real exchange rates and independent variables used. With the ARDL cointegration test a long-term negative effect of export, and a short-term positive effect of the interest rate on real exchange rates were determined. As a policy outcome of the findings, measures aiming to increase productivity for Turkish exports, and improving domestic production in certain sectors in order to reduce external dependency are recommended.
Benzer Tezler
- Türkiye' de döviz kurları ile dış ticaret hacimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Researching of the relationship between foreign trade and currency exchange rates at Turkey
NEFEL APAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiBeykent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY SELVİ HANİŞOĞLU
- Mekânsal yer çekimi modelleri ile OECD ülkelerinde dış ticaret ilişkisinin analizi
Analysis of international trade relationship in OECD countries with spatial gravity models
EMRE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriPamukkale ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM GÜLER KANGALLI UYAR
- İkiz açıklarda nedensellik ilişkisi: 1998-2012 dönemi için Türkiye uygulaması
The causality relationship in twin deficits: An application to Turkey for the period of 1998-2012
SERPİL OĞUZ
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Türkiye örneği: Bir zaman serisi analizi uygulaması (1992-2003)
Foreign direct investment and the case of Turkey: A time series analysis (1992-2003)
HALİL TUNCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiPamukkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAT BATMAZ
- Uluslararası denizyolu taşımacılığı bağlamında liman etkinliği ve sektör performansının dış ticaret ile ilişkisi: 2035 yılı Türkiye dış ticaret projeksiyonu
The relationship of port efficiency and sector performance with foreign trade in the context of international maritime transportation: Turkey's foreign trade projection for 2035
HATİCE HANDAN ÖZTEMİZ
Doktora
Türkçe
2021
DenizcilikAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL VATANSEVER