Neshin tarihi süreçteki gelişiminin mensûh âyetlerin niceliğine etkisi
The effect of the development of nashin in the historical process on the quantity of mansih verses
- Tez No: 737741
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Nesih konusu başta fıkıh ve tefsir olmak üzere İslâmî ilimlerin ana konularından birini oluşturur. Bununla birlikte bu konu ilk dönemlerden itibaren İslam ilim ve kültür tarihinin çok tartışılan meseleleri arasında yer almıştır. Neshin mahiyeti ve keyfiyeti başta olmak üzere Peygamberlerin şeriatları arasındaki mevcudiyeti, son peygamber Hz. Muhammed'in (s.a.v.) kendi şeriatındaki varlığı, neshin ilişkili olduğu diğer kavramlarla olan münasebeti gibi hususlarda tarihi süreçte tartışmalar yaşanmış olsa da Kur'an'daki mensûh âyetlerin niceliği konusu bu tartışmaların başını çekmektedir. Mensûh âyetlerin niceliği hususunda yaşanan ihtilaflar genel olarak neshin kavramsal çerçevesine ve tahakkuku için öne sürülen şartlara dayanmaktadır. Nesih kavramı tarihi süreçte mütekaddimûn dediğimiz ilk iki asırda tahsîs, takyîd, tebyin, tefsir, tafsil ve istisna gibi birçok hususu ifade etmek üzere kullanılmış hatta bedel, sıfat ve şart gibi hususlar nâsih olarak telakki edilmiştir. Tabii olarak mensûh âyetler ilk dönemin nesih tasavvuruna bağlı olarak kabarık bir liste teşkil etmiştir. Müteahhirûn döneminde ise bu kavram anlam daralmasına uğramış, sınırları belirlenip kendisine bir çerçeve çizilmiş ve buna bağlı olarak nâsih-mensûh sayısında peyderpey düşüşler yaşanmıştır. Müteahhirûn döneminde nesih kavramı anlam daralmasına uğramış olsa da mensûh âyetlerde ve sayısında ittifak sağlanamamıştır. Bu ise temelde iki meseleye dayandığı görülmüştür: 1. Selef'in nesih anlayışının etkisinin devam etmesi 2. Neshin tahakkuku için öne sürülen ve pratikte bağlı kalınan şartlar. Müteahhirûn dönemine denk düşmesine rağmen selef'in nesih anlayışını sürdüren kimi isimler mensûh âyet sayısını yüksek tutarken, dönemin nesih anlayışına bağlı kalanlar ise bu sayıyı aşağıya çekmişlerdir. Keza bazı isimler neshin gerçekleşmesi için bazı şartları ileri sürerek nesih alanını daraltırken bazıları ise bu tür şartları lazım görmez veya teoride söylem birliği içinde olsa da pratikte buna bağlı kalmayarak diğerlerine nisbeten neshin kapsamını daha geniş tutmuşlardır. Nesih tasavvuru ve mensûh âyetlerin niceliği hususunda klasik ulemâ arasında yaşanan bu ihtilafların modern döneme yansıması ise iki şekilde olduğu görülmüştür: 1. İhtilafların neshin tarihi süreçteki gelişimi zemininde okunması 2. İhtilafların yüzeysel okunup neshin reddine gerekçe kılınması. Bu çalışmada ise nesih kavramının sözlük ve terim anlamları ile tahakkuk şartları açıklanıp tarihi süreç içerisinde geçirdiği değişim ve dönüşüm incelenmiştir. Neshin tarihi süreci, kavramın geçirdiği değişim ve dönüşüme bağlı olarak dönemlere ayrılmış ve her dönemin nesih tasavvurunun mensûh âyet sayısına olan etkisi gösterilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of naskh is one of the main subjects of Islamic sciences, especially fiqh and tafsir. However, this issue has been among the most discussed issues in the history of Islamic science and culture since the early times. The existence of abrogation among the shari'ah of the Prophets, the nature and quality of abrogation, the last prophet Hz. Although there have been debates in the historical process on issues such as the existence of Muhammad (pbuh) among his own sharia (both within the Qur'an and Sunnah, and between themselves) and its relationship with other concepts with which abrogation is related, the issue of the quantity of abrogated verses in the Qur'an is one of these debates. took his head. The disagreements about the quantity of abrogated verses are generally based on the conceptual framework of abrogation and the conditions put forward for the realization of abrogation. The concept of nasih was used in the first two centuries, which we called“progress”in the historical process, to express many issues such as allocation, curtailment, tebyin, tafsir, elaboration and exception, and even matters such as price, adjective and condition were considered nasih. Naturally, the abrogated verses constituted a fluffy list depending on the conception of naskh in the first period. In the contracting period, however, this concept was narrowed in meaning, its borders were determined and a framework was drawn for it, and accordingly, there was a gradual decrease in the number of nasih-mensûh. Although the concept of naskh was narrowed in meaning in the contracting period, no consensus could be reached in the number and number of abrogated verses. It has been understood that this is basically based on two issues: a. The continuation of the influence of the Salaf's understanding of naskh b. Conditions put forward and practically adhered to for the realization of abrogation. Although it coincided with the period of Müteahhirun, some names who continued the understanding of naskh of the predecessors kept the number of mensûh high, while those who adhered to the understanding of naskh of the period reduced this number considerably. Likewise, while some names narrowed the field of abrogation by putting forward some conditions for the realization of abrogation, others did not see such conditions as necessary or, although they were in a unity of discourse in theory, they did not adhere to it in practice and kept the scope of nasih a bit wider than others. The reflection of these conflicts among the classical ulama about the conception of naskh and the quantity of abrogated verses to the modern period was basically in two ways: a. Reading the disagreements on the basis of the historical development of abrogation b. Reading the disputes superficially and making it a reason for the rejection of abrogation. In this study, the dictionary and term meanings of the concept of naskh and its accrual conditions are explained and the change and transformation it has undergone in the historical process are examined. The historical process of abrogation is divided into periods depending on the change and transformation of the concept, and the effect of each period's abrogation on the number of abrogated verses has been tried to be shown.
Benzer Tezler
- Dış mekân grafiklerinin kentsel sunumu ve İstanbul örneği: 1980-2010
Urban presentation of outdoor graphics and Istanbul example: 1980-2010
AYŞE NESRİN AKÖREN
Doktora
Türkçe
2011
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Türk halk müziğinin halka ulaşmasında radyo programlarının katkısına yönelik tespitler
Turkish folk music reaching the public contribution of radio programs determinations
NESRİN ASLANCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Müzikİnönü ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜNAL İMİK
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİN OYAN
- Milliyetçi-muhafazakâr neslin yetiştirilmesinde bir çatı: İlim Yayma Cemiyeti: 1951-1981
A framework for the education of a nationalist-conservative generation: The Association for Disseminating Knowledge: 1951-1981
MEHMET GÜLDAL
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN
- Circulation of âşık music in Turkey in 2000s: The legacy of Âşık Mahzuni- Âşık Nesimi
2000'lerde Türkiye'de âşık müziğinin dolaşımı: Âşık Mahzuni-Âşık Nesimi'nin mirası
FARUK ÇALIŞKAN
Doktora
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
DOÇ. DR. SONIA TAMAR SEEMAN