Türk sinemasında 1960-1990 yılları arasında seçim konulu filmlerde adayların değişen vaat ve söylemleri
Changing promises and pledges of the candidates in the electional movies made in Turkish cinema between 1960-1990
- Tez No: 737867
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERT GÜRER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Siyaset ve Sinema, Siyasal Sinema, Türkiye'de Seçimler, Politics and Cinema, Political Cinema, Elections in Turkey
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 300
Özet
Her sanat yapıtı ortaya çıktığı dönemin ve toplumun o anki durumunu, tavrını ve değerlerini yansıtmaktadır. Özellikle sinema çeşitli sanatların birleşimi olması, görsel ve işitsel duyulara aynı anda seslenebilmesi ve çok popüler bir sanat olması bakımından ortaya çıktığı dönemin toplumsal durumunu ortaya koymada diğer sanatlara nazaran daha avantajlı bir konuma sahiptir. Sinema geçmişte yaşanmış toplumsal olaylara gönderme yapması bakımından yeteri kadar dikkatli incelendiği taktirde bir belge niteliği taşımaktadır. Bu bakımdan sinema, bir ülkenin toplumsal hafızasının oluşmasında çok önemli bir yere sahiptir. Araştırmanın amacı Türkiye Cumhuriyeti'nde yapılan çok partili seçimlerde siyasetçilerin vaat ve söylemlerinin Türk sinemasına nasıl yansıdığını seçim konulu filmler üzerinden analiz etmeye çalışmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Türk sinemasında 1960-1990 yıları arasında çekilmiş seçim konulu filmler incelenerek adayların karakterleri, söylem ve vaatleri analiz edilmiştir. 1960-1990 yılları arasındaki otuz yıllık dönem onar yıllık kesitlere ayrılarak incelenmiştir. 1960'lı yıllar için Dişi Örümcek (Süreyya Duru, 1963) ve Yarın Bizimdir (Atıf Yılmaz, 1964); 1970'li yıllar için Reisin Kızı (Aram Gülyüz, 1974), Hasip ile Nasip (Atıf Yılmaz, 1976) ve Umudumuz Şaban (Kartal Tibet, 1979); 1980'li yıllar için Zübük (Kartal Tibet, 1980) ve Üç Kağıtçı (Natuk Baytan, 1981); Son olarak 1990'lı yıllar için Koltuk Belası (Kartal Tibet, 1990) ve Sayın Başkan (Ünal Küpeli, 1990) filmleri seçilerek söylem analizine tabi tutulmuştur. 1960'lı yıllarda çekilen Dişi Örümcek ve Yarın Bizimdir filmlerinde belediye başkanı adaylarının gazeteci olduğu tespit edilmiştir. Dişi Örümcek filminde Gazeteci Metin, Yarın Bizimdir filminde Gazeteci Adnan söylem ve vaatleriyle 1961-1965 yılları arasında kurulan İsmet İnönü hükümetlerinde çalışma bakanı olarak görev yapan gazeteci Bülent Ecevit'in yükselişini haber vermektedirler. 1960'lı yıllarda halkçı söyleme sahip, dürüst ve Atatürk devrimlerine bağlı ilerici adaylar seçimleri kazanmaktadır. 1970'lerden itibaren filmlerde ilerici söylem ve vaatler mesleği gazetecilik olan adaylar yerine avukatlık olan adaylar tarafından dile getirilmeye başlanır. Hasip ile Nasip filmindeki belediye başkanı adayı Avukat Vecdi ve Zübük filmindeki belediye başkanı adayı Avukat Burhan bunun güzel örnekleridir. 1980'li yıllara kadar seçimleri kazanan adaylar halkçı, dürüst, rüşvet karşıtı, din sömürüsü yapmayan, eğitimli ve güvenilir karakterlerken 1980'lerden itibaren yalancı, düzenbaz, dolandırıcı, din tüccarı ve rüşvetçi karakterler seçimleri kazanmaya başlar.
Özet (Çeviri)
Each work of art reflects the current situation, attitude and values of the period and society in which it was created. In particular, cinema has a more advantageous position compared to other arts in revealing the social situation of the period it emerged in terms of being a combination of various arts, appealing to the visual and auditory senses at the same time, and being a very popular art. Cinema is a document if it is examined carefully enough in terms of making reference to social events experienced in the past. In this respect, films have a very important place in the formation of a country's social memory. The aim of the research is to analyze how the promises and discourses of politicians in the elections held in Turkish political life after the Republic are reflected in Turkish cinema through films. For this purpose, the election-themed films shot between the years 1960-1990 were examined and the characters, discourse and promises of the candidates were analyzed. Thirty years between 1960 and 1990 were divided into ten-year periods and the election-themed films shot during these periods were analyzed. For the 1960s, the Dişi Örümcek (Sureyya Duru, 1963) and Yarın Bizimdir (Atıf Yılmaz, 1964); For the 1970s, the Reisin Kızı (Aram Gülyüz, 1974), Hasip ile Nasip (Atıf Yılmaz, 1976) and Umudumuz Şaban (Kartal Tibet, 1979); For the 1980s, Zübük (Kartal Tibet, 1980) and Üç Kağıtçı (Natuk Baytan, 1981); Finally, for the 1990s, the films Koltuk Belası (Kartal Tibet, 1990) and Sayın Başkan (Ünal Küpeli, 1990) were selected and subjected to discourse analysis. In the films Dişi Örümcek and Yarın Bizimdir, which were shot in the 1960s, it has been determined that the mayor candidates are journalists. Journalist Metin in the movie Dişi Örümcek, Journalist Adnan in the movie Yarın Bizimdir, with their rhetoric and promises, report the rise of journalist Bülent Ecevit, who served as the minister of labor in the İsmet İnönü governments established between 1961-1965. In the 1960s, progressive candidates with a populist discourse, honest and committed to Atatürk's revolutions, win the elections. Since the 1970s, progressive rhetoric and promises in films have started to be expressed by candidates who are lawyers instead of candidates whose profession is journalism. The mayoral candidate in the movie Hasip ile Nasip, Attorney Vecdi, and the mayoral candidate in the movie Zübük, Lawyer Burhan, are good examples of this. While the candidates who won the elections until the 1980s were popular, honest, anti-bribery, non-religious, educated and reliable characters, since the 1980s, liar, deceitful, fraudulent, religious merchant and bribery characters start to win the elections.
Benzer Tezler
- Türk sinemasında 1960-1990 yılları arasında çekilmiş filmlerde kentsel aile
Başlık çevirisi yok
EMİNE DEMİRAY
- Türk sinemasında oyunculuk
Acting in Turkish cinema
HİDAYET HALE KÜNÜÇEN
Doktora
Türkçe
2006
Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEÇİL BÜKER
- Representation of women in Turkish cinema: A reading of gender, space and spatial practices in Southeastern Anatolia (1960-1990)
Türk sı̇nemasında kadının temsı̇lı̇: Güneydoğu Anadolu'da cı̇nsı̇yet, mekân ve mekânsal pratı̇kler üzerı̇ne bı̇r okuma (1960-1990)
GÖKÇE ÇAĞATAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA DOĞU
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ AVCI HOSANLI
- Arabesk kültür, kent ve modernleşme: 1960-1990 aralığında türk sinemasında kent kimliğinin inşasını okumak
Arabesque culture, city and modernization: Reading the construction of urban identity in Turkish cinema between 1960-1990
SELİNAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ YAVUZ
- Türk Sinemasında Doğu Anadolu (1960-1990 yılları arasındaki köy filmleri)
The Eastern Anatolia in Turkish cinema, film of pural-life between 1960-1990
GÜLSÜM DEPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTULUŞ KAYAL