Türkiye Selçukluları'nda ticari hayat (1220-1277)
Trade life at Turkey Seljuks (1220-1277)
- Tez No: 73888
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EKREM PAMUKCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Türkiye Selçukluları' nda Ticarî Hayat ( 1220-1277) Anadolu tarih boyunca önemli medeniyetlere beşiklik yapmış, büyük göç ve ticaret yollarının geçiş noktası olmuştur. Türkiye Selçukluları gelmeden önce Anadolu, Bizans ve Arap mücadelelerinden dolayı harabeye dönmüş, Bizans'ın otoritesi kayıp olduktan sonra kültür ve medeniyet açısından gerilemiştir. Selçuklular, Malazgirt (1071) savaşından sonra Anadolu'ya yerleşereka 1075 yılında Türkiye Selçuklu Devletini kurmuşlardır. Türkiye Selçuklu Devleti Bizans'la mücadele ve Haçlı savaşları dönemini geçirdikten sonra Anadolu'ya tam olarak yerleşmeye başlamış, Miryakefelon savaşından sonra ise Anadolu Türkiye ismiyle anılmıştır. Selçuklu Sultanları, II. Kılıç Arslan'dan başlayarak I. Gıyâseddin Keyhüsrev, I. İzeddin Keykâvus ve I. Alâeddin Keykubâd siyasetlerine ticarete göre yön vermişlerdir. Ekonominin gelişmesi için Anadolu'da canlı bir ticari hayat olması gerektiğini kavrayan bu Sultanlar, ticaretin gelişmesi için çeşitli tedbirler almışlardır. Kıbrıslılar, Venedikliler ve diğer Avrupalılarla çeşitli anlaşmalar yaparak tüccarlara geniş haklar ve avantajlar (sigorta, gümrük indirimi) sağlamışlardır. Ayrıca ülkeye gelen tüccarın rahat seyahat edebilmesi için yapılan kervansaraylar, Anadolu'dan geçen ticaret yolarının büyük rağbet görmesini sağlamıştır. Selçuklu Sultanları tüccarlara saldırmayı savaş sebebi olarak kabul etmişlerdir. Seferlerde ticarî siyaset ön planda olmuş, Antalya, Alanya, Suğdak ve Sinop gibi önemli limanlar alınarak uluslararası deniz ticareti geliştirilmiştir. Devlet ticareti canlı tutabilmek için üretime de önem vermiş, göçebe halkı yerleştirerek ziraî üretimi desteklemiştir. Şehirlerde gerçekleşen üretim (sanayi), Ahi örgütleri tarafından organize edilmiş ve Devletin kontrolü altında olmuştur. Göçebelerin üretime katkısı da hayvancılık alanında olmuştur. Bu şekilde Selçuklu Devleti ülkeler arası ticareti yaparken aynı zamanda önemli bir üretim merkezi haline123 gelmiştir. Türkiye Selçukluları çevresindeki ülkelerin belirli ihtiyaçlarını karşılayacak çapta ihracât gerçekleştirebilme kapasitesine ulaşmıştır. Türkiye Selçukluları, Alâeddin Keykubâd döneminde ticarette en gelişmiş seviyeye ulaşmışlardır. Daha sonra II. Gıyâseddin Keyhüsrev döneminde Babaî isyanı ile zayıflayan devlet, 1243 Kösedağ savaşı ile Moğolların kontrolüne girmiştir. 1277 yılına kadar Moğollara vergi ödeyip tâbi durumunda kalmışlardır. Bu dönemde Moğollara ödenen vergi, devlet adamları arasındaki çekişme ve iç isyanlar devleti zayıflatmış ticaretin canlılığını kaybetmesine sebep olmuştur. 1277 yılından sonra tamamen Moğolların kontrolüne girip bir Moğol ili gibi yönetilen Türkiye Selçukluları siyasî karışıklıklar ve Moğolların etkisi ile iyice zayıflamış, ticarette de gerilemiştir. Ancak Moğolların desteklediği Ayas-Tebriz, Trabzon-Tebriz yolu ve çevresi canlılığını korumuştur. Türkiye Selçukluları Ticaret sahasında gelişmesinden dolayı para naklinde çek, senet ve havale mektubu gibi yeni usuller kullanmışlardır. Ticaret kervanları, ticaret şirketleri ve ortakları tarafından organize edilmiştir. Selçuklu parası, ticarette gelişmiş oldukları dönemde (Alâeddin Keykubâd) değer kazanmış ve dünya piyasalarında rağbet görmüştür. Ancak ticarette zayıfladıktan ve ekonomik açıdan geriledikten sonra Anadolu'da Selçuklu parası değil, ticaret yapılan diğer ülkelerin (Mısır, Venedik, Ceneviz) paraları kullanılmıştır. 1220-1243 dönemi Anadolu'da çok canlı bir ticarî hayat yaşanmış, bunun sonucu hayat seviyesi yükselmiş ve Anadolu mâmur hale gelmiştir. Ancak 1243-1277 döneminde ticaret giderek duraklamış ve Moğolların çıkarlarına göre yapılmıştır. Türkiye Selçuklularının Anadolu'da ortaya koyduğu gelişmiş ticarî hayat ve parlak medeniyet Moğol istilası ile yıkılmıştır. Orta ve Doğu Anadolu tekrar eski seviyesine gelemezken Batı Anadolu, Beylikler ve Osmanlılar döneminde büyük gelişme kaydetmiştir.
Özet (Çeviri)
Trade Life At Turkey Seljuks (1220-1277) In history there were many important civilisations lived in Anatolia. It was the center of important trade and immigration roads. Anatolia was a ruin before Turkish Seljuks came, because of Byzantium Arab wars. After Byzantium otority finished culture and civilisation level of Anatolia has fallen down. After Malazgirt war (1071) Seljuks settled down and at 1075 established Turkish Seljuks State. Turkish Seljuks State began to settle down in Anatolia after the wars to Byzantium and Crusaders wars. After Miryakefelon war Anatolia is called Turkey. Seljuk Sultans II. Kılıç Arslan, I. Gıyâseddin Keyhüsrev, I. İzzeddin Keykâvus and I. Alâeddin Keykubâd made their politics according to trade and economy. These Sultans realized that there must be a good trade life at Anatolia for developing economy and took the necessary measures for developing trade life. Sultans made economic pacts with Cypriote, Venetian and other European and they gave advantages and rights (insurance, cheaper customs tax) to traders. On the other hand, caravanserais, which is built for trademen's comfort and security of transporting gave a desirous position to trade roads crossing Anatolia. Agressive behaviours to trader was a reason of war for Seljuk Sultans. They made wars acording to economic plans They congvered important ports like Antalya, Alanya, Suğdak and Sinop and they developed international sea trade. Seljuk State gave importance to production for a good trade life. They supported agriculture by setting down the immigrant people. Guild (Ahi organisation) organised the industry at cities and State controlled the industry. Immigants made agriculture by growing animals and this was their produet So the Seljuk State was a125 production center at the same time while were making international trade. Turkish Seljuk get a good exporting capacity for the needs of neighbour countries. At Alâeddin Keykubâd time, Turkish Seljuk arrived the best economic level. At II. Gıyâseddin Keyhüsrev's time the state had been injured by Babaî Rebellion and Mongols had controlled the Seljuk by 1243 Kösedağ war. Until 1277 Seljuk gave tax to Mongols and they were dependent on them. During this period the tax given to Mongols the wars between bureaucrats with rebellions had injure state and these reasons destroyed trade life. After 1277 Turkish Seljuk was completely controlled by Mongols and because of politic al instability and Mongols pressure Seljuks lost power and their trade reduced. But Ayas-Tebriz, Trabzon- Tebriz road and nears that supported by Mongols continued as before. Because of developed trade life of Turkish Seljuk used new methods at money transporting like cheque as written proof and assignment. Trade caravans is organised by trade companies and co. At Alâeddin Keykubâd' s time Seljuk money was the most valuable money at Anatolia and near countries. But after trade and economic life's reduction Egypt, Venetian and Iran Mongols Money were used at Anatolia. Between 1220 and 1243 there was a very good trade life at Anatolia. Because of that life standard was high. And Anatolia was prosperous. But between 1243 and 1277 trade life were reducing and Mongols made trade for themselves. By Mongols invasion the Seljuks developed trade life and big civilisation had been finished. Middle and East Anatolia could not get the same level again but West Anatolia get great developments at Ottomans time.
Benzer Tezler
- Sultan 1. Alaeddin Keykubat Devri Selçuklu tarihi (1220-1237)
Başlık çevirisi yok
EMİNE UYUMAZ
Doktora
Türkçe
1997
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RAMAZAN ŞEŞEN
- Türkiye Selçukluları'nda iktisadî hayat
Economic life in The Seljuks of Türkiye
MUSTAFA ÖZMEN
Doktora
Türkçe
2024
EkonomiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN USTA
- İlhanlı-Avrupa ilişkileri
Ilkhanid-Europe relations
ALİCAN KİRİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KANSU EKİCİ
- Türkiye Selçuklu Devleti'nde para basım faaliyetleri (1075-1318)
Coinage activities in the State of Turkey Seljuks (1075-1318)
REYHAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAZİ OSMAN ÖZGÜDENLİ
- I.Gıyase'd-din Keyhüsrev'in Bizans serüveni ve Bizans ile mücadeleleri
I.Giyase'd-din Keyhusrev's Byzantium adventures and his batter with Byzantium
UĞUR KESKİN