Herbert Marcuse'de özgürleşme ve yabancılaşma sorununun insan felsefesi bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the problem of emancipation and alienation in Herbert Marcuse in the context of human philosophy
- Tez No: 739374
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRAGÜL AŞKIN, PROF. DR. SADIK EROL ER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bu çalışmanın amacı, Marksizmin çağdaş bir temsilcisi olarak tanımlanan Marcuse'nin, pratik yaşam gerçeğiyle bağının kısmen zayıfladığını iddia ettiği Marksizme, belirli kavram çatıları ışığında yeni soluk kazandırma girişimini analiz etmektir. Marcuse'nin, yabancılaşma ve özgürleşme sorununa yönelik düşüncesinin gelişiminde, kendilerinden etkilendiği belli başlı filozoflar vardır. Bunlardan en belirgin olanları, Hegel, Marx ve Heidegger'dir. Marcuse'nin, bu filozoflarla bağ kurmasının gerekçesi, Marksizmin yaşamakta olduğu krize yönelik çözüm geliştirme isteğinin olmasıdır. Onun sunduğu çözüm önerisinin ilk adımı, Marx'ın Hegel ile olan sorunlu ilişkisini yeniden ele alıp değerlendirmek olmuştur. Bu çerçevede, Marx felsefesine ait bazı kavramların, Marcuse tarafından, yaşamın somut gerçekliğiyle ilişkisinin muğlak olarak değerlendirilmesinden kaynaklı olarak, Marx'ın, Heidegger'in bazı kavramları üzerinden yeniden okunması zaruriyetini doğurmuştur. Bu nedenle Marcuse'nin yabancılaşma ve özgürleşme kavramlarına yönelik analizlerinde, üç düşünürün etkilerinin olduğu gözlemlenmektedir. Marcuse'nin Marx'a yönelik eleştirisinin merkezinde, Marx felsefesinin kavramlarının, yaşamın somut problemleri karşısında güncelliğini kaybettiği düşüncesi yer almaktadır. Marcuse'ye göre, bu sorunun temel dayanağı, Marx'ın Hegel felsefesini idealizmle suçlamasıdır. Bu nedenle Marcuse, Marx'ı, Hegel'le yeniden buluşturarak, Marksizmin güncelliği yakalamasına katkı sunmaya çalışmıştır. Ayrıca Marcuse,'nin, kimi Marx yorumlarında sorunlu olarak tanımladığı bir takım düşünce hatalarını, Aristoteles'ten beslenerek aşmaya çalışmaktadır. Benzer şekilde, Marksizmin topluma ve politik alana yönelik kavrayışını canlı tutmak maksadıyla, Heidegger'in, insanın gündelik kaygılarından beslenen özne kavrayışını bu tartışmaya dahil etmek istemiştir. Bu amaç doğrultusunda Marcuse'nin, Heidegger'in gündelik yaşamın kaygılarıyla ve pratiğiyle ilişkili kavramlarından beslenmeye yönelmesi, konjonktürel açıdan tuhaf karşılansa da, Marksizmin kavramlarının güncelliği yakalaması noktasında farklı bir bakış açısı sunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyze the attempt of Marcuse, defined as a contemporary representative of Marxism, to breathe new life into Marxism, in the light of certain conceptual frameworks, which he claims has partially weakened its connection with the practical reality of life. In the development of Marcuse's thought on the problem of alienation and emancipation, there are certain philosophers who were influenced by them. The most prominent of these are Hegel, Marx and Heidegger. The reason why Marcuse connects with these philosophers is that he wants to develop a solution for the crisis that Marxism is going through. The first step of his proposed solution was to re-evaluate Marx's problematic relationship with Hegel. In this context, due to the ambiguous evaluation of the relationship of some concepts belonging to Marx's philosophy with the concrete reality of life by Marcuse, it became necessary to re-read Marx through some of Heidegger's concepts. For this reason, it is observed that three thinkers have influences in Marcuse's analyzes of the concepts of alienation and emancipation. At the center of Marcuse's critique of Marx is the idea that the concepts of Marx's philosophy are out of date in the face of the concrete problems of life. According to Marcuse, the root of this problem is Marx's accusation of Hegel's philosophy with idealism. For this reason, Marcuse tried to contribute to Marxism's catching up to date by reuniting Marx with Hegel. In addition, Marcuse tries to overcome some of the thought errors that he defines as problematic in some Marx interpretations, by feeding on Aristotle. Similarly, he wanted to include Heidegger's understanding of the subject, which feeds on human daily concerns, into this discussion in order to keep Marxism's understanding of society and the political field alive. For this purpose, Marcuse's tendency to feed on Heidegger's concepts related to the concerns and practices of daily life, although it is considered strange from a conjunctural point of view, it has presented a different perspective in terms of catching up with the actuality of the concepts of Marxism.
Benzer Tezler
- Max Horkheimer'de nesnelleşme ve özgürleşme sorunu
Das problem der verdinglichung und emanzipation bei Max Horkheimer
ÇETİN VEYSAL
Doktora
Türkçe
2003
FelsefeHacettepe ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HARUN TEPE
PROF.DR. ULUĞ NUTKU
- Herbert Marcuse felsefesinde baskı ve özgürleşme sorunu
The problem of oppression and liberation in the philosophy of Herbert Marcuse
FERDİ ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH AKDENİZ
- Sources of repression, aggression and liberation in Erich Fromm and Herbert Marcuse
Erich Fromm ve Herbert Marcuse'de bastırma, saldırganlık ve özgürleşmenin kökenleri
ESEN AKSOY OZANSÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
FelsefeBoğaziçi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELİF YILDIZ SİLİER
- Marcuse'nin felsefesi ve yabancılaşma tartışmaları
Marcuse's philosophy and discussions of alienation
AHMET UĞUR SAYILIR