Türk siyasi hayatında Selim Rauf Sarper ve faaliyetleri
Selim Rauf Sarper in Turkish political life and his activities
- Tez No: 740685
- Danışmanlar: PROF. DR. BİGE SÜKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Political Science, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Sarper, Büyükelçi, Diplomat, Birleşmiş Milletler, Dışişleri Bakanı, Milletvekili, Sarper, Ambassador, Diplomat, United Nations, Foreign Minister. Deputy
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Bu Yüksek Lisans tezinde, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde önemli görevler üstlenen Selim Rauf Sarper'in siyasi faaliyetleri incelenmiştir.1899 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Selim Sarper, 1940'lı yıllardan itibaren Türk siyasi hayatında önemli bir figür olmuştur. Bürokrat kökenli bir aileden gelen Sarper, orta tahsilini Robert Koleji'nde tamamlamış ve 1917'de Almanya'da Magdeburg Lisesi'nden mezun olmuştur. Sarper, üniversite öğrenimini Ankara Hukuk Fakültesi'nde tamamlamıştır. Dışişleri Bakanlığı'na katılmadan önce çeşitli görevlerde bulunmuş, 1923'te Adana'da Fransız Demiryolları şirketinde çevirmen olarak çalışmıştır. Aynı yıl içinde Adana Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği yapmıştır. 1925 yılında Şark İstiklal Mahkemesi Zabıt Katibi olarak görev yapmıştır. Üç lisan (Almanca, İngilizce, Fransızca) öğrenmiş olan Sarper, 17 Nisan 1927'de Dışişleri Bakanlığı'na katılmıştır. Dışişleri Bakanlığı'na katıldıktan sonra, çeşitli görevlerde bulunmuş ve 1940 yılında Matbuat Umum Müdürü olarak atanmıştır. Sarper, İkinci Dünya Savaşı sırasında Matbuat Umum Müdürü olarak, dış politikanın basın bölümünü yönettiği için kritik bir rol oynamıştır. Bu görevden sonra Ekim 1944'te Moskova'ya Büyükelçi atanmıştır. Sarper'in Moskova Büyükelçiliği döneminde Türkiye-SSCB ilişkilerinde yaşanan en önemli gelişme, SSCB'nin Türkiye'ye karşı Türk Boğazları'nda üs ve Doğu Anadolu'da toprak taleplerinde bulunmasıydı. 7-18 Haziran 1945 tarihlerinde gerçekleşen Sarper - Molotov görüşmeleri, Türk dış politikasında yeni bir dönem açmıştır. Moskova'da görevi sona erdikten sonra, 1946 yılında Roma'ya Büyükelçi atanmış ve bir sene görev yapmıştır. 1947 yılında Sarper, New York'taki Birleşmiş Milletler'de Türkiye'nin Daimi Başdelegesi olmuştur. Bu onun Büyükelçi olarak en uzun süre görev yaptığı yerdi ve 10 sene boyunca görevde kalmıştır. Oldukça dikkat çekicidir ki dört kez Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Başkanlığı'na Türkiye bu konseye üye iken seçilmiştir. (1951-1952; 1954-1955) Sarper, Kıbrıs Sorunu'nun uluslararası bir sorun haline geldiği sırada Türkiye'nin Birleşmiş Milletler'deki Daimi Başdelegesiydi ve burada Türkiye'nin tezini savunan en kıdemli Türk delegesiydi. 1957 yılında Sarper, Türkiye'nin NATO Daimi delegesi olmuştur. Bu görevden sonra kısa bir süre (12 Mart 1960-28 Mayıs 1960) Dışişleri Bakanlığı'nda, bakandan sonra en üst makam olan Dışişleri Genel Sekreteri olarak görev yapmıştır. Sarper, 27 Mayıs darbesi sonrası, 28 Mayıs 1960'da Dışişleri Bakanı olarak atanmıştır. 16 Mart 1962 tarihinde istifa edene dek yaklaşık iki yıl Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır. Bu arada 15 Ekim 1961 tarihinde İstanbul'dan Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili olarak seçilmiştir. Milletvekiliyken 1963-1965 yılları arasında Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) başkan yardımcılığı gibi çeşitli görevler üstlenmiştir. Türk Parlamento Heyeti'nin bir üyesi olarak, Avrupa Konseyi'nde Kıbrıs Sorunu'na ilişkin çalışmalarda bulunmuştur. 10 Ekim 1965 tarihinde yeniden milletvekili seçilmiş ve 11 Ekim 1968 tarihinde vefatına kadar bu görevi sürdürmüştür.
Özet (Çeviri)
In this M. A. thesis, Selim Rauf Sarper's political activities who had leading posts in the state of the republic of Turkey has been examined. Selim Sarper, who was born in Istanbul in 1899, was an important figure starting from 1940's in Turkish political life. Sarper, who's part of a bureaucrat origin family, completed his secondary schooling at Robert College and in 1917 graduated in high school in Magdeburg, Germany. Sarper completed his university education at Ankara Faculty of Law. Before joined at foreign ministry, he took on various jobs, At French Railroad Company in Adana he worked as translator in 1923. In the same year he served as a French language teacher at Adana High school. In 1925 Sarper served as clerk of the court of independence of eastern provinces. Having learned three languages (German, English, French), Sarper joined the Ministry of Foreign Affairs on April 17, 1927. After he joined the Ministry of Foreign Affairs, occupied various posts, and was appointed secretary general of the directorate of press in 1940. Sarper played a critical role during World War 2 as secretary general of the directorate of press since he managed the press part of foreign policy. After this mission, Sarper was appointed ambassador to Moscow in October 1944. The most important development in Turkey-USSR relations during Sarper's mission as Moscow Ambassador was that the USSR territorial claims against Turkey in Turkish straits and Eastern Anatolia. Sarper-Molotov meetings which took place on June 7-18, 1945 opened a new era for Turkish foreign policy. After his mission ended in Moscow, Sarper became ambassador to Rome in 1946, and served for a year. In 1947, Sarper became permanent representative of Turkey at the United Nations in New York. This was his longest period as an ambassador and remained in that post for 10 years. İt is very noteworthy to say that he was elected four times Chairman of the Security Council, while Turkey was a member of this Council. (1951-1952; 1954-1955) Sarper was Turkey's UN Representative when the Cyprus question became an international issue, and he was the most senior Turkish delegate that defended Turkey's thesis at UN. In 1957, Sarper became permanent representative of Turkey to NATO. After this mission, he served for short period of time (12 Mar-28 May 1960) as Secretary-General in the Ministry of Foreign Affairs which was the most senior post in the ministry after the minister. Sarper was appointed as Turkish Foreign Minister on May 28, 1960 after the 27 May Coup. He served as foreign minister almost 2 years until he resigned on 16 march 1962. In the mean time, he was elected deputy (Republican People's Party) from İstanbul on October 15, 1961. While he was deputy at the Turkish parliament, He took on various duties between 1963 and 1965, such as the Vice-Chairman of the Consultative Assembly of the Council of Europe (PACE) As a member of the Turkish parliamentary delegation, he spent effort on Cyprus question in the Council of Europe. He was reelected as deputy from İstanbul on October 10, 1965 and served until his death on October 11, 1968.
Benzer Tezler
- Neorealizm teorisi kapsamında Kıbrıs sorunu ve Türkiye-ABD ilişkileri (1960-1983)
Cyprus problem and Turkey-USA relations within the framework of neorealism theory (1960-1983)
ERCAN GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Gedik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM SEZER
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Türk demokrasisinin koalisyon tecrübelerinde zıtların ittifakı
Alliance of opposites in coalition experiences of Turkish democracy
SELİM ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMMAHAN KAYGISIZ
- Cumhuriyet Döneminde sıkıyönetimler 1974-1983
Martial laws in the Republic Period 1974-1983
SELİM HÜSEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT BAKAR
- Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Progressive Republican Party
SELİM GÜRLEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiTarih Bölümü
DOÇ. DR. MEHMET SEYİTDANLIOĞLU