Toplumsal bir etkileşim alanı olarak trafik ve trafikte kadın sürücüler
Traffic as a social interaction area and women drivers in traffic
- Tez No: 741973
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ AKPOLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Trafik, Ulaşım, Sociology, Traffic, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 427
Özet
Ulaşım araçlarındaki teknolojik gelişmelerle birlikte insan hareketliliği yeni bir form kazanmıştır. Özellikle hareketliliğin bireysel ölçekte en çok yaşandığı karayolu trafiği, yer değiştirme eyleminde bulunan yol kullanıcıları arasında karşılaşmaların ve etkileşimlerin meydana gelmesine zemin oluşturmaktadır. Sürücüler, bulundukları aracın teknik özelliklerinin sınırları içerisinde bir etkileşim alanına dâhil olmaktadırlar. Dolayısıyla trafikteki bireyler, yüz yüze etkileşimden araçsal etkileşime doğru bir geçiş yaşamaktadırlar. Bu hareketlilik içerisinde çarpışmaları engellemek ve belli bir düzen oluşturmak amacıyla resmi trafik kuralları yürürlüğe konulmuştur. Ancak yol kullanıcılar, etkileşimler yoluyla birtakım normları da kullanmaktadırlar. Sosyal hayatın bir yansıması olan trafik yaşantısında yol kullanıcılar, kaynağını değer ve tutumlardan alan davranışlarda bulunmaktadırlar. Bu bağlamda kadın olgusunun bir izdüşümü olarak, kadın sürücü kavramı trafik yaşantısında olumsuz anlamda kullanılan bir ifadeyle karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, trafik yaşantısında kabul görmeyen kadın sürücülerin durumu, Erving Goffman'ın damga kuramıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca daha genel anlamda trafik yaşantısında istenmeyenlerin durumu, mobildamga kavramı ile tanımlanmıştır. Kadın sürücülerin yol kullanıcılarıyla yaşadıkları etkileşim anlarında mobildamganın görünür kılınması ve izlenilen stratejilerin ortaya çıkarılması sağlanmıştır. Bu kapsamda nitel araştırma yöntemi benimsenerek yorumsamacı sosyal bilim kapsamında 21 kadın ve 16 erkek sürücü ile yarı yapılandırılmış sorularla bireysel görüşmeler gerçekleştirilen bir saha çalışması yapılmıştır. Tüm katılımcılar mobildamganın var olduğunu ve gündelik trafik yaşantısında sergilenen davranışlarda mobildamgayı deneyimlediklerini ifade etmişlerdir. Trafikte erkek ve kadın sürücüler arasında meydana gelen temas anlarında temastan kaçınma, meydan okuma, aldatıcı görünüm sergileme, korumacı yaklaşım ve dışlama gibi farklı stratejilerin izlenebildiği tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile trafik sosyolojisi literatürüne katkıda bulunulması, bu alanda yapılmış yerli ve yabancı çalışmaların toparlanması, gündelik hayat sosyolojisi bağlamında trafik yaşantısının ele alınması ve özelinde ise gün geçtikçe sayıları artan kadın sürücülerin trafikte yaşadıkları mobildamgaya karşı izledikleri stratejilerin görünür kılınması sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
With the technological developments in transportation vehicles, human mobility has gained a new form. Road traffic, in particular, where mobility is experienced the most on an individual scale, creates a basis for encounters and interactions between road users engaged in displacement action. Drivers are involved in an area of interaction within the limits of the technical characteristics of the vehicle they are in. Therefore, individuals in traffic experience a transition from face-to-face interaction to vehicle interaction. In order to prevent collisions and create a certain order within this mobility, official traffic rules have been put into effect. However, road users also use some informal norms through interactions. In traffic, which reflects social life, road users engage in behaviors that take their source from values and attitudes. In this context, as a projection of the female phenomenon, the concept of a female driver comes across with an expression used in a negative sense in traffic life. In this study, the situation of female drivers who are not accepted in the traffic life is tried to be explained with Erving Goffman's stigma theory. In addition, the situation of unwanted people in traffic life in a more general sense is defined with the concept of mobile stigma. Mobile stigma has been made visible when female drivers have interacted with road users and the strategies followed have been revealed. In this context, a field study was conducted in which individual interviews were conducted with 21 female and 16 male drivers with semi-structured questions within the scope of interpretive social science by adopting a qualitative research method. All participants stated that mobile stigma exists and they experience mobile stigma in behaviors exhibited in traffic. It was found that different strategies such as avoiding contact, defiance, deceptive appearance, protective approach and exclusion can be followed in interaction between male and female drivers in traffic. The aim of this study was to contribute to the literature on traffic sociology, to collect domestic and foreign studies in this field, to address traffic life in the context of sociology of everyday life and specifically, to make visible the strategies that women drivers follow against the mobile stigma they encounter in traffic.
Benzer Tezler
- İmar planlarına yapılan müdahalelerin ulaşım şebekesine etkisinin sorgulanması: izmir yeni kent merkezi revizyon imar planı
Query of effects on transportation network of interventions on development plans: Revision development plan of İzmir new city centre
PELİN TATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
UlaşımKaradeniz Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. GÖKHAN HÜSEYİN ERKAN
- Çıkmaz sokaklarda sosyal etkileşimin mekansal ve toplumsal nitelikleri bağlamında değerlendirilmesi: Aziz Mahmut Hüdai mahallesi örneği
Evaluation of social interaction within the context of spatial and social qualifications: The case of Aziz Mahmut Hüdai neighborhood
İLKİM GİZEM GÖZÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ
- Maintaining design evaluation criteria for dynamic urban squares: The case study of Eminönü square
Dinamik kent meydanları için tasarım değerlendirme kriterlerinin sağlanması: Eminönü meydanı incelemesi
MAHSA JABBARİHAGH
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. ALİYE SENEM DEVİREN
- Kent merkezlerinde yürünebilirliğin geliştirilmesi: bakırköy merkez bölgesi örneği
Enhancing walkability in city centers: the case of bakirköy central district
HANDAN AHMETREİSOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN GENLİ YİĞİTER
- Factors influencing the sustainability plan of the urban transport network for Kirkuk city: Sector 6 as a model
Kerkük şehri kentsel ulaşım ağının sürdürülebilirlik planını etkileyen faktörler: Model olarak ilçe 6
SANARIA ABDULKAREEM MUSTAFA MUSTAFA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
UlaşımÇankırı Karatekin Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHAN DOĞRUÖZ