Geri Dön

21. yüzyılda ezgi merkezli makam anlayışı: Karşılaştırmalı bir analiz

Melody-centered makam approaches in the 21st century: A comparative analysis

  1. Tez No: 742074
  2. Yazar: İREM YAMANSOY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CENK GÜRAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Teorileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 83

Özet

Erken Cumhuriyet Dönemi'nde yeni bir anlayışla gelişmeye başlayan makam teorisi, ilerleyen yıllarda dönüşüme uğramıştır. Bu dönem teorisyenleri dönemin, araştırmacıları bilimsel temelli bir teori arayışına yönlendiren politikaları gereği Sistemci Ekol'ün (13.-15. yy. teorisyenleri) 17 aralıklı ses sistemine benzer 24 aralıklı ses sistemi oluşturmuşlardır. Cumhuriyet döneminde görülen teori yaklaşımları çoğunlukla dizi odaklı olmakla birlikte bu yaklaşımlar Batılılaşma hareketi, ulusallaşma politikaları, ulusal ve evrensel müzik yaratma çabaları ile paraleldir. Söz konusu müzik politikalarının katkısı ile oluşturulan makam teorileri, ses sistemleri ve makam anlatıları, zaman içinde bu politikaların değişime uğramasının da etkisiyle ilerleyen dönemlerde dönüşüm geçirmiştir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında 24 aralıklı sistem çoğunlukla eleştirilmiş ve eksik yönleri bilimsel çalışmalar kapsamında ortaya konmuştur. Bu çalışmalar doğrultusunda söz konusu sistemi geliştiren veya değiştiren, ses sistemleri ve müzik fiziği kapsamında çalışmalar üreten teorisyenler bulunmaktadır. Ses sitemleri çalışmalarının yanı sıra eser analizine yoğunlaşan ve makamın ezgisel hareketleri kapsamında yeni analiz yöntemleri geliştiren araştırmacılar da vardır. Güncel çalışmalar kapsamında, artan bilgi kapasitesi ve geçmiş dönem çalışmalarının yeniden zihnin süzgecinden geçirilmesi sonucunda günümüz teorisyenlerinin, pek çoğu ezgiye odaklanan“yeni ve özgün”yaklaşımlar oluşturduğunu söylemek mümkündür. Erken Cumhuriyet Dönemi müzikolog ve müzik teorisyenlerinin bakış açılarının dönemin ideolojileri çerçevesinde şekillenerek Sistemci Ekol'ün anlayışına benzer bir yaklaşımı geliştirmiş oldukları söylenebilir. Aynı bu durum gibi günümüz teorisyenleri de kendilerinden önceki çalışmaları inceleyerek onları yeniden yorumlamışlardır. Dolayısıyla, Cumhuriyet tarihinin genelinde müzik teorileri çalışmalarının kapsamının değişik dönemlere dair makam çalışmalarının yeniden yorumlanmasına dayandığını söylemek mümkündür. Bu çalışmanın kapsamını, Cumhuriyet tarihi içerisinde görülen makam teorisi çalışmaları oluşturmaktadır ve temel amaç, süreç içerisinde görülen değişim ve dönüşümü tespit etmek, özellikle ezgi odaklı güncel yaklaşımları açıklamalı ve karşılaştırmalı bir biçimde incelemektir. Söz konusu çalışmada literatür taraması yapılacak ve“içerik analizi”aracılığıyla teori eserleri ve teorisyenlerin“metodolojik”yaklaşımları incelenecektir.

Özet (Çeviri)

Makam theory, which was evolved in Early Republican Period due to the effects of the social policies, went through changes in the following years. Theorists of the period formed a 24-tone tuning system, similar to the 17-tone tuning system of Systematist Theorists (between 13th to 15th Centuries), in compliance with the policies of the period. Theoretical approaches observed in the Republican period are mostly scale based, and they are parallel with the efforts of Westernization movement, nationalization process and the mission of creating a national and“universal”music. Within this framework, makam theories, tuning systems and makam narratives that had been formed by means of the musical policies was transformed in the upcoming periods. 24-tone tuning system was criticized by the majority, and its inadequacies were put forth as part of scientific studies in the second half of the 20th Century. In accordance with these studies, some theorists improved or modified the aforementioned system, and performed studies within the contexts of tuning systems and physics of music. Apart from the studies of tuning systems, new theories of makam constructed by analyzing musical pieces were formed taking the melodic movements of makam in its scope. In view of recent studies, today's theorists have established“new and original”melody-oriented approaches as a result of developments in knowledge acquisition and reinterpretation of studies of previous periods. As the standpoints of musicologists and musical theorists were shaped within the framework of the ideologies in the Early Republican Period, they adopted an approach having similarities to the tuning system of Systematist Theorists. In a similar way, today's theorists have analyzed the studies of the past and reinterpreted them accordingly. Therefore, makam was continuously reinterpreted within the context of music theories throughout the history of the Republic. The scope of this study consists of makam theories established throughout the history of the Republic, and the main purpose is to identify the transformations and alterations by analyzing recent approaches in a comparative-deductive way concentrating especially on their melody-oriented bases. In this study, along with a“content analysis”based on a literature review the“methodological”approaches of the aforementioned research studies are examined.

Benzer Tezler

  1. Çevrim içi STEM uygulamalarının (e-STEM) öğrencilerin kavram öğrenmeleri ve bilimsel süreç becerilerine etkisi

    The effect of online STEM applications (e-STEM) on students' conceptual learning and scientific process skills

    HÜSNİYE EZGİ KETECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİLİZ KABAPINAR

  2. 21. yüzyıl dinamiklerinin seramik sanatına etkisi

    The effect of 21st century dynamics on ceramic art

    AYŞE YEREBAKAN

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Güzel SanatlarAnadolu Üniversitesi

    Seramik Ana Sanat Dalı

    PROF. EZGİ HAKAN

  3. İlköğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları (Kırklareli ili örneği)

    The perceptions of the teachers regarding the innovation management efficacies of the primary school administrators (The sample of Kırklareli)

    EZGİ GÖL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimTrakya Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TUNCER BÜLBÜL

  4. Derviş Hüseyin Sa'id Morevî-Müsbitnâme (İnceleme-metin-dizin)

    Derviş Hüseyin Sa'id Morevî-Müsbitnâme (Study-text-index)

    EZGİ ÇIRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAFER ÖNLER

  5. Artvin yöresi halk oyunları müziklerinin icra farklılıklarının incelenmesi

    Research of performance differences in Artvin folk dance music

    NEVZAT PEHLİVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Halk Bilimi (Folklor)Haliç Üniversitesi

    Türk Musikisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EZGİ SAYDAM

    ÖĞR. GÖR. MEHMET YÜCEL PAŞMAKÇI