Artvin ili fındık bahçelerinde Halyomorpha halys'ın popülasyon durumu ve zararları
Population status and detriments of Halyomorpha halys'in hazelnut gardens in the province of Artvin
- Tez No: 743201
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMEL GÖKTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Artvin Çoruh Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili ve sekiz ülkeye sınırı bulunmasıyla geçiş bölgesi olması, bölgede birçok bitkisel ve hayvansal ürün çeşitliliğini de beraberinde getirmektedir. Türkiye'nin kendine özgü iklimi ile beraber artan tarım ürünleri çeşitliliğinde ülkemizi fındık yetiştiriciliği açısından önemli noktaya taşımaktadır. Halyomorpha halys (Stâl) son yıllarda fındığın önemli bir zararlısı konumuna gelmiştir. Türkiye'de istilacı bir tür olan Halyomorpha halys (Stâl) ile ilgili kapsamlı bir araştırma olarak planlanan bu çalışmada; zararlıların bölgede yayılışı, yoğunluğu ve fındıktaki zarar durumu belirlenmesi amaçlanmıştır. H.halys'in yayılış gösterdiği Kemalpaşa, Hopa, Borçka ve Arhavi ilçelerindeki çalışma alanlarında popülasyon durumunu belirlemek amacıyla dört farklı ilçede, üç farklı lokasyonda, yapışkan feromon tuzakları kullanılmıştır. Alanda gözlemler yapılarak böceğin biyolojisi ve beslendiği konakçu türler tespit edilmiştir. Ayrıca, fındık bahçelerinden toplanan fındıklar incelenerek danedeki zarar durumu da belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Böceklerin yumurta bırakma zamanı en fazla temmuz- ağustos aylarında olduğu, bir hafta sonra nimflerin çıktığı görülmüştür. Asılan feromon tuzaklarına en fazla yakalamanın ağustos ayında gerçekleştiği, Arhavi, Borçka, Kemalpaşa ve Hopa ilçelerindeki popülasyon yoğunluğunun fazla olduğu tespit edilmiştir. Alınan fındık numuneleri incelendiğinde; danede deformasyon, çukurlaşma, dane renginin kahverengiye dönüşmesi ve buna ilaveten daneye verdiği zarar derecesine göre dane tadında yoğun bir acılaşma şeklinde zarar vererek en fazla hasarlı orana sahip fındık meyvelerinin Arhavi ilçesinde (%30) ve en az Hopa İlçesinde olduğu görülmüştür. Çalışmanın yürütüldüğü alanda başta fındık, kivi, mısır, portakal, yaban mersini, fasulye ve domates başta olmak üzere pek çok kültür bitkisinin de H.halys'a konukçuluk yaptığı tespit edilmiştir. Zararlının sonraki yıllarda popülasyon seviyesinin ve zararının artacağı muhtemeldir. Bundan dolayı; H.halys'ın yoğun olarak görüldüğü ilçelerde ivedilikle mücadele çalışmalarına başlanmalıdır. Kışlayan erginlere karşı depo, boş evler, çatı katları, odunluklarda toplama ve imha etme çalışmaları yürütülmeli, gerekirse bu alanlarda organik insektisitlerle ilaçlama yapılmalıdır. Böceğin yayılış alanlarında feromon tuzaklarının kullanımını ve sayıları arttırılarak mücadele yürütülmelidir.
Özet (Çeviri)
Surrounded by three seas and neighboring eight countries, our country as a transition zone is a habitat for an extended variety of plantation and animal species. The indigenous climate of Türkiye renders the country a prominent figure in hazelnut farming through increasing diversity of agricultural produce. Halyomorpha halys (Stâl) has become a significant pest of hazelnut in recent years. Intended as a comprehensive study on Halyomorpha halys (Stâl) which is an invasive species in Türkiye, this study aims to identify the dissemination, density of the pests and the status of damage to hazelnut. Adhesive pheromone traps were utilized in three different locations across four different districts to determine the population status in the study areas in Kemalpaşa, Hopa, Borcka and Arhavi districts where H.halys has spread across. The biology of the insect and the host species on which it feeds were determined through observations conducted in the territory. Moreover, hazelnuts collected from hazelnut orchards were examined and the damage to the kernel was determined. According to the results obtained; it has been observed that the period of egg-laying by insects is mostly in July-August, and nymphs emerge in a week. The highest number of catches by the pheromone traps was identified to be achieved in August and the population density was observed to be high in Arhavi, Borcka, Kemalpasa and Hopa districts. Upon examination of the hazelnut samples, the highest ratio of damage to hazelnut fruit was observed in Arhavi district (30%) whereas the lowest was in Hopa district in consideration of the deformation of the kernel cavitation, browning of the kernel color along with the intense bitterness in the kernel flavor in connection with the degree of damage to the kernel. A number of crop plants, particularly hazelnut, kiwi, corn, orange, blueberry, bean and tomato were identified to host H.halys throughout the territory where the study was conducted. The increase in the level of population and the detriment of the pest is expectative in the following years. Thus, efforts to control H.halys should be initiated promptly in the districts of increased population of such pest. Measures of collection and destruction of overwintering mature insects should be carried out in warehouses, vacant houses, attics, woodsheds, and if necessitated, disinfestation should be implemented in such areas with organic insecticides. The pest management should be pursued by increasing the number and use of pheromone traps in the dissemination areas of the insect.
Benzer Tezler
- Farklı renk ve tipteki tuzakların Halyomorpha halys (Hemiptera: Pentatomidae)'e karşı etkinliklerinin belirlenmesi
Analysing the effect of different colors and types of traps in the control of Halyomorpha halys (Hemiptera: Pentatomidae)
RAFET GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSLAM SARUHAN
- Türkiye'de yeni bir istilacı polifag zararlı, kahverengi kokarca [Halyomorpha halys (Stål, 1855) (Hemiptera: pentatomidae)]'ya karşı bazı insektisitlerin etkinliğinin araştırılması
Investigation of the efficacy of some insecticides against a new invasive polyphagous pest, brown skunk [Halyomorpha halys (stål, 1855) (Hemi̇ptera: pentatomi̇dae)'in Turkey]
DAMLA KARADEMİR COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET AKÇA
- Kahverengi kokarca böceği halyomorpha halys (stal) (hemıptera: pentatomıdae) İstanbul ili Boğaz ilçeleri Sarıyer,Şile ve Beykoz'da yayılışı ve konukçuları.
Brown marmorated stink bug halyomorpha halys (stal) (hemiptera: pentatomidae) distribution and host plants in İstanbul province, Bosphorus districts Sariyer, Şile and Beykoz.
ALİ MUŞDAĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL ÖZDER