Ekonometrik modellerde optimizasyon
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 7435
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KILIÇBAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
- Ill - ÖZET Modern makroekonomi teorilerinin gelişmesi ekonomi politika teorilerinin de gelişmesine neden olmuştur. Ekonomi politikası kararları ekonomik yaşamı büyük ölçüde etkilediğinden her kesimden daha çok dikkati çekmektedir. Çeşitli ekonomik görüşler farklı ekonomi politikası önerileri getirmekle birlikte uygulamada pratik, problem çözücü yaklaşımlar seçilmektedir. Ekonominin denge içinde gelişmesi, çeşitli amaçlara ulaşılması için gerekli ekonomik kararların ne olması gerektiği ekonomi politikası teorisince incelenmektedir.Ekonometri ve Yöneylem Araştırması tekniklerindeki hızlı gelişmeler ekonomi politikası saptanmasında bunların kullanılmasını sağlamıştır. Bu tezde ekonomi politikasındaki çok amaçlılık ve dinamiklik bir ekonometrik model ve optimizasyon teknikleriyle Türkiye ekonomisi için incelenmiştir. Ekonomide bir amaç değil, birden çok ve birbirleriyle çelişebilen amaçlar bulunmaktadır. Ekonomi politikası değişkenlerinin ise etkileri yalnız bir yönlü olmayıp birkaç amaç değişkenini birden etkileyebilmektedir. Bu durumda belli amaçlara ulaşmak için hangi araç değişkenlerin nasıl kullanılacağı önem kazanmaktadır. Optimizasyon tekniklerinin ekonometrik bir modelle birlikte kullanılması bu sorulara yanıt getirmekte ve ayrıca ekonominin içsel ilişkileri hakkında ek bilgiler vermektedir. Tezde 1971-1985 yılları verileri kullanarak 8 davranışsal denklemden oluşan bir model İki Aşamalı En Küçük Kareler yöntemiyle tahmin edilmiştir. Modelin içsel değişkenleri 1968 fiyatlarıyla G.S.M.H., G.S.M.H. zımmi deflatörü, Geniş tanımlı para stoğu M2, toplam ihracat, toplam ithalat, devlet harcamaları, devlet gelirleri ve dolar kurudur. Dışsal değişkenler içsel değişkenlerin bir dönem gecikmeli değerleri ile parasal taban, ithal malları fiyat indeksi ve siyasi istikrarsızlık yıllarını gösteren yapma değişkendir. Ekonomi politikası amaçları yüksek bir büyüme hızı, fiyat istikrarı ve dış ticaret açığının kapatılmasıdır. Araç değişkenler ise parasal taban, devlet harcamalarının bir- IV - kısmı ile dolar kuru ve fiyat hareketlerinin belli oranlarıdır. Devlet harcaması, dolar kuru ve fiyat hareketlerinde ekonomi politika yapıcının tam bir kontrolü yoktur, fakat bu değişkenlere belli oranlarda da etki edebilmektedir. Bu durum gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak ortaya çıkmaktadır. Amaçlar arasındaki çelişkileri ve tek amaçlı tekniklerin sakıncalarını görmek amacıyla yapılan eniyilemelerde amaçlar arasında çelişmenin enflasyon ile büyüme arasında olmadığını, büyüme ile dış ticaret açığı arasında olduğu görülmüştür. Hızlı büyüme için gerekli ekonomi politikaları yüksek enflasyon yaratmamaktadır. Ekonomideki bu özellik birçok Avrupa ülkesi için de gözlenmektedir. Dış ticaret açığını düşü rücü politikalar ise döviz kurlarında yükseliş şeklinde ortaya çıkmakta ve fiyatlarda artışa yol açmaktadır. Döviz kurlarındaki artış ithalatı azaltıp dış ticaret açığını kapatırken üretim için gerekli ithal girdiler kısıldığında büyüme hızı düşmektedir. Tek amaçlı eniyileme çözümleri göstermiştir ki amaç milli geliri enbüyüklemek iken ulaşılan dış ticaret açığı çok büyük olmakta veya amaç dış ticaret açığını enküçüklemek ise milli gelir büyüme hızı sosyal sorunlar ortaya çıkaracak kadar düşük olmaktadır. Tek amaca göre düzenlenecek ekonomi politikaları uygulamada ciddi yan fakat önemli sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Çok amaçlı tekniklerde ise iki amaç arasında ekonomi politika yapıcının isteklerine göre bir denge kurulmaktadır. Ekonomi politika yapıcı amaçlarını ve bunların birbirlerine göre önemlerini saptadığında iki politikayı birleştiren bir karma ekonomi politikası üretilmekte ve sonuçta en iyi değil fakat tatminkar bir büyüme hızı, enflasyon oranı ve dış ticaret açığı elde edilmektedir. Bu ekonominin zaman içinde zig- zaglar çizen bir yol izlemesini de önleyerek ekonomik birimlerin daha sıhhatli planlamaya gidebilmesini sağlamaktadır. Ekonomi teorisinin ve kurulan ekonometrik modelin de öngördüğü gibi ekonomide zamanlar arası ilişkiler önemli ol maktadır. Bugünle ilgili ekonomi politika kararları aynı zamanda gelecek ile ilgili ekonomik kararlar olmaktadır. Dolayısı ile ekonomik kararlar alınırken ileriye doğru belli bir dönem için eşanlı karar alınması gereklidir. Bu sorun ise dinamik programlama tekniklerinin ekonometrik modele uygulanması ile çözülebilmektedir. Eşanlı karar dönemi olarak 1984- 1985 yılları ele alınmıştır. Çeşitli amaç fonksiyonları altında yapılan eniyilemelerden görülmüştür ki tek dönemde yeterli olmayan ekonomi politikası önerileri belli bir zaman dilimi içinde etkisini tam olarak gösterebilmekte ve dolayısı ile statik çözümden farklı sonuçlar verebilmektedir. Elde edilen farklı sonuçlara rağmen amaçlar arasındaki çelişkilerde bir değişiklik olmamış, büyüme ve dış ticaret açığı arasındaki çelişki dinamik ortamda da devam etmiştir.- v - Dinamik çözümlerde de tek amaçlılık uygulanamaz yan etkiler ortaya çıkarmış ve çok amaçlı dinamik çözümlere gidilmesine yol açmıştır. Bu çözümler amaçlar arasında hem dönemler içi hem de dönemlerarası denge kurmuş ve ekonominin düzgün bir yol izlemesini sağlamıştır. Çalışma çokamaçlı eniyileme paket programlarının geliştirilmesi ve bunu takiben kamu ve parasal sektörlerin de taylı modellenmesi ile daha günlük hayatta kullanılabilir ve amaç ve araç bakımından zengin olacaktır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Üretim fonksiyonunun kestirimi üzerine bir çalışma
A study on estimation of production function
HÜLYA BAŞEĞMEZ
- İstatistiksel arbitraj: NYSE ve NASDAQ'da işlem gören hisse senetleri ve yatırım fonları için ikili işlem stratejisi
Statistical arbitrage: pair trading for stock exchanges and exchange traded funds in NYSE and NASDAQ
AHMET CEVDET HAYRULLAHOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKİN TOKAT
- Nonstationary factor model applications of elastic net
Durağan olmayan faktör modellerde elastic net uygulamaları
DENİZ KONAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Ekonometriİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİktisat Bölümü
DOÇ. DR. TANER YİĞİT
- Döviz kuru tahminlemesinde geleneksel yöntemlere karşı makine öğrenmesi: kırılgan beşli ekonomileri için uygulamalar
Machine learning versus traditional methods in exchange rate forecasting: applications for the fragile five economies
MUHAMMED RAŞİD BAKIR
- Portföy optimizasyonunda veri zarflama analizi ve markowitz ortalama varyans modelinin karşılaştırması: Borsa İstanbul üzerine bir uygulama
Data envelopment analysis in portfolio optimization and comparison of markowitz mean variance model: An application on Borsa İstanbul
HATİCE CENGER