Geri Dön

Organik tüketim davranışının psikososyal yordayıcıları: Bütünleşik davranış modeli açısından tanımsal bir çalışma

Psychosocial predictors of organic consumption behavior: A descriptive study from the perspective of integrated behavioral model

  1. Tez No: 744744
  2. Yazar: NURAY ÖNER GÜCİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM SERTEL BERK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Beslenme ve Diyetetik, Psikoloji, Nutrition and Dietetics, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 291

Özet

Mevcut çalışmada organik tavuk tüketim davranışı, tutumlar ve davranışa yönelik niyet gibi sağlık davranışlarının ardında yatan bireysel motivasyon kaynaklarını kapsamlı bir şekilde ele alan bir sağlık davranışı modeli olan Bütünleşik Davranış Modeli (Glanz, Rimer ve Wisvanath, 2008) kapsamında incelenmiştir. BDM'nin temel varsayımları, davranışın en güçlü yordayıcısının davranışı gerçekleştirmeye yönelik niyet olacağı, niyetin ise tutumlar, subjektif normlar ve kişisel bileşen yapıları tarafından yordanacağıdır. Ayrıca, davranışı doğrudan yordayan niyet dışında bilgi ve beceri, erişebilirlik, çevresel engeller ve alışkanlık yapıları da bulunmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında yer alan pilot çalışmadan elde edilen veriler ışığında incelenen davranış organik tavuk tüketim davranışı olarak özelleştirilmiş ve organik tavuk tüketim davranışını BDM kapsamında ölçebilmek amacıyla her bir yapıya ilişkin ölçek geliştirilmiştir. Ana çalışmada, 18-65 yaş aralığında toplam 310 katılımcıdan veri toplanmıştır. Ana çalışmada öncelikle mevcut çalışma için oluşturulan Organik Tavuk Tüketim Bataryasının geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Hedeflenen psikometrik parametreleri karşılayan Bilişsel Tutum, Deneyimsel Tutum, Subjektif Norm Karşı, Subjektif Norm Destek, Öz-Etkinlik İnancı ve Çevresel Engeller ölçekleri ile BDM model sınama analizleri yürütülmüştür. Organik tavuk tüketim davranışının yordayıcılarını elde etmek üzere yapılan doğrusal hiyerarşik regresyon analizinde modele ilişkin öngörüler davranışla ilişkili olabilecek sağlık anksiyetesi, ortoreksi ve sosyal istenirlik düzeyi gibi psikolojik bileşenler ve sosyodemografik özellikler kontrol edilerek test edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, organik tavuk tüketim davranışı ile ilişkili sosyodemografik özellikler olan eğitim düzeyi ve ebeveyn olma durumları kontrol edildikten sonra BDM yapılarından davranışın en güçlü yordayıcısının davranışı gerçekleştirmeye yönelik niyet olduğu, niyetin ise öz-etkinlik inancı tarafından yordandığı bulgulanmıştır. Ayrıca, organik tavuk tüketimine yönelik çevresel engeller arttıkça kişilerin organik tavuk tüketim davranışının azaldığı görülmüştür.

Özet (Çeviri)

In this study, organic poultry consumption behavior was examined according to Integrated Behavior Model (Glanz, Rimer, & Wisvanath, 2008), which is a health behavior model that comprehensively addresses the individual motivations behind health behaviors such as attitudes and behavioral intentions. According to the BDM, the intention to perform a behavior is the strongest predictor of the behavior, while this said intention is predicted by attitudes, subjective norms and personal agency. Furthermore, knowledge and skills to perform the behavior, salience of the behavior, environmental constraints and habit are the other pedictors of the behavior. As the first step, a pilot study was conducted to obtain data for developing a scale aimed at measuring the behavior according to BDM. In the main study data were collected from a total of 310 participants aged 18-65 years. For the main study firstly the reliability and validity of Organic Poultry Consumption Behavior Battery was tested. The results of this test reveal that the Instrumental Attitude, Experiential Attitude, Subjective Norm (supportive), Subjective Norm (against), Self-Efficacy and Environmental Constraits scales meet the psychometric parameters of the study. Finally, in the last step, the assumptions of BDM were tested by conducting Linear Hierarchical Regression Analysis by controlling psychosocial characteristics and psychological components such as health anxiety, orthorexia and social desirability level that are related to the behavior. According to the findings, after controlling education levels and parenthood, the strongest predictor of the organic poultry consumption behavior was found as the intention to perform the behavior, while the intention was predicted by the self-efficacy beliefs of the participants. Additionally, it was observed that the organic poultry consumption behavior decreased as the environmental constraints about the behavior increased.

Benzer Tezler

  1. Pandemi sürecinde organik ürün tüketicilerinin satın alma davranışının incelenmesi: Edirne örneği

    Investigation of the purchasing behavior of organic product consumers in the pandemia process

    ASHA MOHAMED MOHAMUD

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Uluslararası TicaretHaliç Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYÇA CAN KIRGIZU

  2. Özellikli gıda ürünleri pazarında tüketim değerleri ve marka tercihinin satın alma niyetine etkisi

    The effect of consumption values and brand preference on consumer purchase intention in the specialty food products market

    SİNEM TAŞLIK ÇINARLI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeYaşar Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMEL YARIMOĞLU

  3. Boşluklu çift katmanlı betonarme ön üretim perde duvarların deprem yüklemesi etkisindeki davranışının deneysel olarak incelenmesi

    Experimental investigation of behaviour of double-layer precast RC shear walls with openings under hystretic load

    YUNUS EMRE KEBELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Deprem MühendisliğiGazi Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZGÜR ANIL

  4. Effect of feeding patterns and sludge history on substrate storage under anoxic conditions

    Anoksik koşullarda besleme şeklinin ve çamur geçmişinin depolama üzerindeki etkisi

    ASLI SEYHAN ÇIĞGIN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. DERİN ORHON

  5. Atıksu arıtma tesislerinin model desteği ile iyileştirilmesi ve optimizasyonu

    Model supported rehabilitation and optimization of wastewater treatment plants

    GAMZE KIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM KARAHAN ÖZGÜN