Organik tüketim davranışının psikososyal yordayıcıları: Bütünleşik davranış modeli açısından tanımsal bir çalışma
Psychosocial predictors of organic consumption behavior: A descriptive study from the perspective of integrated behavioral model
- Tez No: 744744
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM SERTEL BERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Psikoloji, Nutrition and Dietetics, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 291
Özet
Mevcut çalışmada organik tavuk tüketim davranışı, tutumlar ve davranışa yönelik niyet gibi sağlık davranışlarının ardında yatan bireysel motivasyon kaynaklarını kapsamlı bir şekilde ele alan bir sağlık davranışı modeli olan Bütünleşik Davranış Modeli (Glanz, Rimer ve Wisvanath, 2008) kapsamında incelenmiştir. BDM'nin temel varsayımları, davranışın en güçlü yordayıcısının davranışı gerçekleştirmeye yönelik niyet olacağı, niyetin ise tutumlar, subjektif normlar ve kişisel bileşen yapıları tarafından yordanacağıdır. Ayrıca, davranışı doğrudan yordayan niyet dışında bilgi ve beceri, erişebilirlik, çevresel engeller ve alışkanlık yapıları da bulunmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında yer alan pilot çalışmadan elde edilen veriler ışığında incelenen davranış organik tavuk tüketim davranışı olarak özelleştirilmiş ve organik tavuk tüketim davranışını BDM kapsamında ölçebilmek amacıyla her bir yapıya ilişkin ölçek geliştirilmiştir. Ana çalışmada, 18-65 yaş aralığında toplam 310 katılımcıdan veri toplanmıştır. Ana çalışmada öncelikle mevcut çalışma için oluşturulan Organik Tavuk Tüketim Bataryasının geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Hedeflenen psikometrik parametreleri karşılayan Bilişsel Tutum, Deneyimsel Tutum, Subjektif Norm Karşı, Subjektif Norm Destek, Öz-Etkinlik İnancı ve Çevresel Engeller ölçekleri ile BDM model sınama analizleri yürütülmüştür. Organik tavuk tüketim davranışının yordayıcılarını elde etmek üzere yapılan doğrusal hiyerarşik regresyon analizinde modele ilişkin öngörüler davranışla ilişkili olabilecek sağlık anksiyetesi, ortoreksi ve sosyal istenirlik düzeyi gibi psikolojik bileşenler ve sosyodemografik özellikler kontrol edilerek test edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, organik tavuk tüketim davranışı ile ilişkili sosyodemografik özellikler olan eğitim düzeyi ve ebeveyn olma durumları kontrol edildikten sonra BDM yapılarından davranışın en güçlü yordayıcısının davranışı gerçekleştirmeye yönelik niyet olduğu, niyetin ise öz-etkinlik inancı tarafından yordandığı bulgulanmıştır. Ayrıca, organik tavuk tüketimine yönelik çevresel engeller arttıkça kişilerin organik tavuk tüketim davranışının azaldığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this study, organic poultry consumption behavior was examined according to Integrated Behavior Model (Glanz, Rimer, & Wisvanath, 2008), which is a health behavior model that comprehensively addresses the individual motivations behind health behaviors such as attitudes and behavioral intentions. According to the BDM, the intention to perform a behavior is the strongest predictor of the behavior, while this said intention is predicted by attitudes, subjective norms and personal agency. Furthermore, knowledge and skills to perform the behavior, salience of the behavior, environmental constraints and habit are the other pedictors of the behavior. As the first step, a pilot study was conducted to obtain data for developing a scale aimed at measuring the behavior according to BDM. In the main study data were collected from a total of 310 participants aged 18-65 years. For the main study firstly the reliability and validity of Organic Poultry Consumption Behavior Battery was tested. The results of this test reveal that the Instrumental Attitude, Experiential Attitude, Subjective Norm (supportive), Subjective Norm (against), Self-Efficacy and Environmental Constraits scales meet the psychometric parameters of the study. Finally, in the last step, the assumptions of BDM were tested by conducting Linear Hierarchical Regression Analysis by controlling psychosocial characteristics and psychological components such as health anxiety, orthorexia and social desirability level that are related to the behavior. According to the findings, after controlling education levels and parenthood, the strongest predictor of the organic poultry consumption behavior was found as the intention to perform the behavior, while the intention was predicted by the self-efficacy beliefs of the participants. Additionally, it was observed that the organic poultry consumption behavior decreased as the environmental constraints about the behavior increased.
Benzer Tezler
- Pandemi sürecinde organik ürün tüketicilerinin satın alma davranışının incelenmesi: Edirne örneği
Investigation of the purchasing behavior of organic product consumers in the pandemia process
ASHA MOHAMED MOHAMUD
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası TicaretHaliç ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYÇA CAN KIRGIZU
- Özellikli gıda ürünleri pazarında tüketim değerleri ve marka tercihinin satın alma niyetine etkisi
The effect of consumption values and brand preference on consumer purchase intention in the specialty food products market
SİNEM TAŞLIK ÇINARLI
- Boşluklu çift katmanlı betonarme ön üretim perde duvarların deprem yüklemesi etkisindeki davranışının deneysel olarak incelenmesi
Experimental investigation of behaviour of double-layer precast RC shear walls with openings under hystretic load
YUNUS EMRE KEBELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deprem MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ANIL
- Effect of feeding patterns and sludge history on substrate storage under anoxic conditions
Anoksik koşullarda besleme şeklinin ve çamur geçmişinin depolama üzerindeki etkisi
ASLI SEYHAN ÇIĞGIN
- Atıksu arıtma tesislerinin model desteği ile iyileştirilmesi ve optimizasyonu
Model supported rehabilitation and optimization of wastewater treatment plants
GAMZE KIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KARAHAN ÖZGÜN
