Türk tiyatrosunda Reşit Asım Baran (Hayatı, sanatı)
Reşit Asım Baran in the Turkish theatre (His life and art)
- Tez No: 744814
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Türk Dili ve Edebiyatı, Performing and Visual Arts, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 372
Özet
Reşit Asım Baran, 1910 yılında doğmuş, 1963 yılında vefat etmiştir. Elli üç yıl süren kısa yaşam serüveninde Baran, Türk Tiyatro tarihine adını yazdırmayı başarmıştır. İstanbul Şehir Tiyatrolarının komedi kısmının emektar aktörlerinden olan Baran, Türk tiyatrosuna oyuncu, uyarlama ve çeviri eser müellifi, rejisör ve suflör olarak; Türk tiyatro matbuatına da genel yayın yönetmeni ve yazar olarak hizmet etmiştir. Erken yaşta vefatı sonrası adı unutulmuştur. İstanbul Şehir Tiyatrolarına girdiği 1935 yılından vefat ettiği 1963 yılına kadar Baran 132 piyeste rol almış, İŞT'de altı eseri temsil olunmuş, sekiz eseri de değişik tiyatro topluluklarında temsil edilmiştir. Türk tiyatrosunu ilgilendiren konularda makaleler kaleme almıştır. Türk Tiyatrosu dergisinin Mayıs-1953, Ekim-1954, Kasım-1954 tarihli sayılarında Yazı İşleri Müdürlüğü görevinde bulunmuştur. Ayrıca Baran, üç roman çevirisi yapmış, 12 sinema filminde rol almış, TRT İstanbul Radyosuna skeç yazarlığı ve radyo oyunculuğu alanlarında da hizmet etmiştir. Türk tiyatrosuna kazandırdığı Madam Agavni ve Arap Bacı tiplemeleri ile ününü daha da pekiştirmiş, İstanbul radyosunda dizi olarak başlayan Uğurlugiller Ailesi'nin yıllar sonra 1990'da TRT'de dizi film olarak çekilmesinin unutulan değeri olmuştur. Çalışmamızın ana gayesini Türk temaşa sanatının unutulan bu değerinin hatırlatılması ve yaptıklarının gün ışığına çıkarılması oluşturmuştur. Bu bağlamda modern Türk tiyatromuzun da tarihine değinilmesi çalışmamızın bölümlerinden birini oluşturmuştur. Böylelikle tezimizin Türk Tiyatrosunun önemli şahsiyetlerinden biri olan Baran'ın ve eserlerinin tanıtılmasının yanında Baran'ın aile terekesinden elde ettiğimiz Türk tiyatrosuna ait bilgi ve belgeleri ortaya çıkarmamızla da bu alanda çalışacak olan araştırmacılara katkımız olabileceğini düşünmekteyiz. Tez bu perspektifle hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Reşit Asım Baran was born in 1910 and died in 1963. In his short life adventure that lasted for fifty-three years, Baran successfully managed to write his name in the history of Turkish theatre. As one of the veteran actors of the comedy section of the Istanbul City Theatre, Baran has acted as an actor, adaptation, and translation author, director, and prompter for the Turkish theater; he also served as the editor-in-chief and writer for the Turkish theater press. His name was forgotten after his death at an early age. From 1935, when he entered the Istanbul City Theatre, to 1963, when he passed away, Baran took part in 132 plays; six of his works were represented at İŞT, and eight of his works were represented in different theater groups. He has written articles on subjects related to Turkish theater. He served as the Editor-in-Chief of the Turkish Theater magazine, dated May-1953, October-1954, and November-1954. In addition, Baran translated three novels, acted in 12 feature films, and served TRT Istanbul Radio in the fields of sketch writing and radio acting. He further consolidated his reputation with the typages of Madam Agavni and Arap Bacı, which he brought to the Turkish theater, and became the forgotten value of the shooting of the Uğurlugiller Family, which started as a TV series on Istanbul radio, years later in 1990, as a TV series on TRT. The primary purpose of our work is to remind people of this forgotten value of Turkish performing art and to bring to light what he has done. In this way, we think that our thesis can contribute to the researchers who will work in this field by introducing the information and documents about the Turkish theater that we obtained from Baran's family inheritance, as well as introducing Baran, one of the important figures of the Turkish theater, and his works. The thesis was prepared with this perspective.
Benzer Tezler
- Batılılaşma ideolojisiyle gelişen Türk tiyatrosunda aile dramı
Family drams in Turkish drama developed with westernisation ideology
MEHMET SABRİ ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ASLIHAN ÜNLÜ
- Ekrem Reşit ve Cemal Reşit Rey kardeşlerin birlikte çalıştıkları operetlerin dramaturjik incelemesi
Dramaturgic analysis of the operates that the brothers Ekrem Reşit and Cemal Reşit Rey worked with
MERYEM KARAAĞAÇ TAN
- Dekor sanatında resmin kullanımı ve Türk tiyatrosundaki yansımaları
The Use of the picture in the decoration art and their reflections at the Turkish theatre
DUYGU EBRU ÖNGEN
Doktora
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. DENİZ MUTLU
- Üç eser örneğinde Türk tiyatrosunda öz-yenidenyazma
Self-rewriting in Turkish theatre on the sample of three works
NİLÜFER DEMİRDÖVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAN ŞEN
- Cumhuriyet'in kuruluşundan günümüze Türk tiyatrosunda dekor kavramı
The decor concept in the Turkish theatre from the repuplican era till todays
TUĞÇE MİNE AKTULAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. METİN DENİZ