Türkiye'de liberalizasyon sürecinde dış ticaret hadlerindeki gelişmenin analizi
The Development of the terms of trade in the process of liberalisation in Turkey
- Tez No: 74541
- Danışmanlar: PROF. DR. KORAY BAŞOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Uluslararası İktisat teorisinde önemli bir yeri olan“dış ticaret hadleri”kavramı iktisadi çözümlemelerde özellikle gelişmekte olan ülkelerin(GOÜ) dış iktisadi ilişkilerinin analizinde kullanılmaktadır. Dış ticaret hadleri kavramının bu denli yoğun bir ilgi alanı oluşturmasının başlıca nedeni, kavramın dış ticaretten elde edilen kazançların bir göstergesi olarak kullanılmasısır. Genel olarak klasik ve neoklasik iktisatçılar, bu kavramı dış ticaretten elde edilen kazançların gerçek bir ölçüsü olarak kabul etmişlerdir. İktisat literatüründe dış ticaret hadleri ile ilgili teorik tartışmalara 1800'lü yılların başlarından beri rastlanmaktadır. Klasik iktisatçılar,büyük ölçüde azalan verimler kanununadayanarak, uzun dönemde, ilksel mal olarak nitelenen tarımsal ürünler ve hammaddelerin mamul mallar karşısındaki ticaret hadlerinin iyileşeceğini ileri sürmüşlerdir. İkinci Dünya Savaşından sonra yapılan çalışmalar ise, klasik iktisatçılar tarafından genellikle paylaşılan görüşlerin aksine, uzun dönemde ilksel malların ticaret hadlerinin kötüleşmekte olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmalar,“bozulan ticaret hadleri hipotezi”olarak isimlendirilen ve teorik temeli R.Prebisch ve H. W. Singer tarafından geliştirilen bir hipotezin doğmasına yol açmıştır. Klasik iktisatçılar, ticarete katılan her ülkenin avantajlı çıkacağını ileri sürerek, ekonomide liberal politikalar izlenmesini tavsiye ederken, R.Prebisch, H. W. Singer ile birlikte G.Myrdal gibi“yapısal görüş”olarak isimlendirilen iktisatçılar ise, ithal ikamesine dayalı politika uygulamalarını tavsiye etmektedirler. Türkiye, 1980 yılından itibaren ekonomide liberalizasyonu sağlama yönünde önemli biryapısal değişklik gerçekleştimiştir. Liberalizasyon sürecinde Türkiye'deki dış ticaret hadlerinin gelişimi ve dış ticaret hadlerindeki değişimleri etkileyen faktörler incelendiğinde; Türkiye'nin dış ticaret hadlerinde negatif bir trende sahip olduğu görülmektedir. Liberalizasyon sürecinde dış ticaret hadlerinin Granger nedeni olarak toptan eşya fiyatları endeksi ve nominal döviz kuru değişkenleri belirlenmiş olup, liberalizasyon, büyüme, dış ticaret dengesi ve sanayi ihracatının toplam ihracat içerisindeki payı değişkenlerinin dış ticaret hadlerinin Granger nedeni olmadığı belirlenmiştir. Ancak, sanayi ihracatı ile dış ticaret hadleri trendi karşılaştırıldığında, Singer-Prebisch hipotezinin Türkiye için geçerliliğini koruduğu yönünde bulgular da elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of“terms of trade”which has a significant place in the International Economic theory is especially used for analyzing developing countries' foreign economic relations. The main reason for“terms of trade”gaining too much attetion is due to its being used as an indicator for gains obtained from foreign trade. Classical and Neo-Classical economists generally accepted this concept as a measure of gains obtained from foreign trade. Theoritical discussions about“terms of trade”have been continuing since 1800s. Classical economists stated that the terms of trade of the agricultural goods and row materials which are referred to as as primary goods will improve with respect to manufactures in the long term and based their statement on the law of diminishing returns. The studies of the post-World War II period state opposite of the Classical economists' ideas since they found that terms of trade of the primary goods deterioration in the long run. These studies led to the hypothesis called“deterioration terms of trade”and its theory has been developed by R.Prebisch and H.W.Singer. Since Classical economists state that every country involving in trade will be advantageous, they suggest liberal policies while such name as R.Prebisch, H.W.Singer and G.Myrdal called the“structural view”economists suggests policies depending on inward oriented. Turkey, in the post- 1980 period, has mode a significant structural change for liberalizing her economy. When the changes in the terms of trade and factors effecting these changes in Turkey in the liberalization process are examined, it can be realized that Turkeys terms of trade has a negative trend. It is found that in the liberalization process, while the wholesale price index and nominal exchange rates are the Granger effects of terms of trade, the variables of liberalization, growth, balance of trade and the share of industrial exports to total exports were not found to be Granger effect of terms of trade. But when the industrial exports trend and terms of trade trend are compared, some findings for Singer and Prebisch's hypothesis being relevant for Turkey are found.
Benzer Tezler
- Finansal krizlerin bankacılık sektörü üzerindeki etkileri ve yeniden yapılandırma çalışmaları
Başlık çevirisi yok
BURÇİN YILMAZ KARANFİLLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
BankacılıkGazi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER TANJU DURUSOY
- Uluslararası rekabet gücünün belirleyenleri: Türk imalat sanayi üzerine ampirik analiz
Determinants of international competitiveness: an empirical analysis on Turkish manufacturing industry
GÖKÇE MANAVKAT
- Gelişmekte olan ülkelere yönelik dış finansman kaynakları üzerine üç deneme: Dış borçlanma, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve sıcak para hareketleri
Three essays on external financing sources for developing countries: External debt, foreign direct investmentsand hot money flows
MÜDRİKE UÇKAÇ
- Türkiye'de 2001 ekonomik krizinden sonra yapılan finansal reformların bankacılık kesimi üzerindeki etkileri
The effects of financial reforms applied after from 2001 economic crisis in Turkey on banking sector
ELİF ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Bankacılıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiFinans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. YUSUF TUNA
- Türkiye'nin tarımsal ticaretindeki liberalizasyon ve çevre etkileşimi
Turkey's agricultural and trade liberalization and environmental interaction
FIRAT KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonomiAdnan Menderes ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL ATICI