Geri Dön

İbn Hatîbüddehşe'nin 'Şerhu Vesîleti'l-İsâbe fî Tarîki Sanʿati'l Kitâbe' adlı eserinin tahkik ve tahlili

Manuscript investigation in Arabic orthographic rules from a 'Sharh Wasilat al-İsabah fi San'at al-Kitabah' by Ibn Khatib al-Dahshah

  1. Tez No: 746866
  2. Yazar: AHMED DEHMAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜKSEL ÇELİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: İbn Hatîbüddehşe, Vesîletü'l-İsâbe, Arapça imla kuralları, Ibn Khatib al-Dahshah, Wasilat al-isabah, Arabic orthographic rules
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 194

Özet

Bu tezin amacı İbn Hatîbüddehşe'nin hayatı hakkında bilgi vermek, Şerhu vesîleti'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe isimli eserinin ulaşabilabilen nüshalarını incelemek ve bu nüshaları karşılaştırmaktır. İlgili eser Arapça şiirlerdeki imla kurallarını araştırmakta ve açıklamaktadır. Mezkur yazar ve eseri hakkında Türkçe olarak hiçbir çalışmaya rastlanılmamıştır; çalışmamız bu boşluğu doldurmaktadır. Çalışmamızda öncelikle ilgili eserin İstanbul Beyazıt Kütüphanesi'nde bulunan el yazması nüshasını tahkik ettik. Tahkikle ilgili olarak nüsha farklılıklarının tespiti; ayet ve hadislerin tahrici; şiirlerin kadim kaynaklardan çıkarılarak dipnotta belirtilmesi ve yazmada adı geçen önemli müellifler hakkında bilginin dipnotta verilmesi işlemlerini yaptıktan sonra eserin Türkçe kısmını oluşturduk. Bu tez bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, yazarın hayatındaki ekonomik, sosyal, bilimsel, kültürel ve politik durumu içermiştir. İkinci bölümde yazarın hayatı, ilmi ve edebî kişiliği üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Hatîbüddehşe'nin“Vesîletü'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe”adlı eseri tanıtılmıştır. Bu amaçla Hatîbüddehşe'nin risaledeki kaynaklarını, müellifin şerh metodunu, üslubunu ve eserin nüshalarını açık ve anlaşılır bir dille açıklamaya gayret gösterilmiştir. Dördüncü bölümde ise“Vesîletü'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe”adlı eserin Arapça transkribe metni yer almaktadır. Bu çalışma, Hatîbüddehşe'nin yazım kurallarını şiirsel bir hale getirmesi sayesinde dilbilgisi kurallarının hafızada kalmasını kolaylaştırdığını ve dolayısıyla Arapça'nın öğrenilmesine oldukça katkı sağladığını ortaya koymuştur.

Özet (Çeviri)

The aim of this thesis is to introduce Ibn Khatib al-Dahshah's life and examine the accessible copies of his work Sharh Wasilat al-isabah fi san'at al-kitabah and compare them. His work explores and explains the orthographic rules in Arabic poems. As no study has been found in Turkish about Ibn Khatib al-Dahshah and his aforementioned manuscript; our work aims to fill this gap. In our study, we firstly checked the manuscript copy of the relevant work found in the Istanbul Beyazıt State Library. Then, we identified the different copies of the manuscript. Secondly, we extracted (takhrij) the verses and hadiths from the manuscript. Thirdly, we brought into being the Turkish version of the manuscript after we extracted the poems from the old sources and gave information about the author's references in the footnotes of the manuscript. This thesis is composed of an introduction and four chapters. The first part includes the economic, social, scientific, cultural, and political situation in the Ibn Khatib al-Dahshah's period. In the second part, the author's life, scientific and literary personality are narrated. In the third chapter, the author's manuscript titled“Sharh Wasilat al-isābah fi san'at al-kitābah”was introduced. For this purpose, an effort has been made to explain the sources of the manuscript, the author's method of commentary, his style, and the copies of the manuscript. The fourth chapter includes the Arabic transcription of the manuscript. In conclusion, this study reveals that Ibn Khatib al-Dahshah contributed to the learning of Arabic by poeticizing the orthographic rules and making grammar rules easier to remember.

Benzer Tezler

  1. İbn Ferhun'un Tebsıratü'l Hukkam adlı eserinin tahlili

    Başlık çevirisi yok

    MUSA ALAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FAHRETTİN ATAR

  2. İbn Sirin'in Cevamiu't-Ta'bir Fir-Ru'ya adlı eseri

    The Interpratation of dreams of İbn Sirin

    İBRAHİM TABAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. KAMİL YILMAZ

  3. İbn Arabî'nin Ferdiyye kavramına getirdiği Pisagorcu yorum

    Ibn 'Arabi's Pythagorean interpretation of the concept of Fardiyya

    İZZET ÇOBAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞRICI

  4. İbn-i Sina'da müzik düşüncesi: Kitabuş-Şifa adlı eser esas alınarak

    Thought of İbn-i Sina abut music: Based on his work of Kitab'üs-Şifa

    KUBİLAY KOLUKIRIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    FelsefeErciyes Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET KAMİL CİHAN

  5. İbn Haldun'un eğitim sosyolojisi

    Educational sociology of Ibn Khaldun

    BUKET YURTÇUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEVZAT GÜLDİKEN