İbn Hatîbüddehşe'nin 'Şerhu Vesîleti'l-İsâbe fî Tarîki Sanʿati'l Kitâbe' adlı eserinin tahkik ve tahlili
Manuscript investigation in Arabic orthographic rules from a 'Sharh Wasilat al-İsabah fi San'at al-Kitabah' by Ibn Khatib al-Dahshah
- Tez No: 746866
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜKSEL ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: İbn Hatîbüddehşe, Vesîletü'l-İsâbe, Arapça imla kuralları, Ibn Khatib al-Dahshah, Wasilat al-isabah, Arabic orthographic rules
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu tezin amacı İbn Hatîbüddehşe'nin hayatı hakkında bilgi vermek, Şerhu vesîleti'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe isimli eserinin ulaşabilabilen nüshalarını incelemek ve bu nüshaları karşılaştırmaktır. İlgili eser Arapça şiirlerdeki imla kurallarını araştırmakta ve açıklamaktadır. Mezkur yazar ve eseri hakkında Türkçe olarak hiçbir çalışmaya rastlanılmamıştır; çalışmamız bu boşluğu doldurmaktadır. Çalışmamızda öncelikle ilgili eserin İstanbul Beyazıt Kütüphanesi'nde bulunan el yazması nüshasını tahkik ettik. Tahkikle ilgili olarak nüsha farklılıklarının tespiti; ayet ve hadislerin tahrici; şiirlerin kadim kaynaklardan çıkarılarak dipnotta belirtilmesi ve yazmada adı geçen önemli müellifler hakkında bilginin dipnotta verilmesi işlemlerini yaptıktan sonra eserin Türkçe kısmını oluşturduk. Bu tez bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, yazarın hayatındaki ekonomik, sosyal, bilimsel, kültürel ve politik durumu içermiştir. İkinci bölümde yazarın hayatı, ilmi ve edebî kişiliği üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde Hatîbüddehşe'nin“Vesîletü'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe”adlı eseri tanıtılmıştır. Bu amaçla Hatîbüddehşe'nin risaledeki kaynaklarını, müellifin şerh metodunu, üslubunu ve eserin nüshalarını açık ve anlaşılır bir dille açıklamaya gayret gösterilmiştir. Dördüncü bölümde ise“Vesîletü'l-isâbe fî sanʿati'l-kitâbe”adlı eserin Arapça transkribe metni yer almaktadır. Bu çalışma, Hatîbüddehşe'nin yazım kurallarını şiirsel bir hale getirmesi sayesinde dilbilgisi kurallarının hafızada kalmasını kolaylaştırdığını ve dolayısıyla Arapça'nın öğrenilmesine oldukça katkı sağladığını ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to introduce Ibn Khatib al-Dahshah's life and examine the accessible copies of his work Sharh Wasilat al-isabah fi san'at al-kitabah and compare them. His work explores and explains the orthographic rules in Arabic poems. As no study has been found in Turkish about Ibn Khatib al-Dahshah and his aforementioned manuscript; our work aims to fill this gap. In our study, we firstly checked the manuscript copy of the relevant work found in the Istanbul Beyazıt State Library. Then, we identified the different copies of the manuscript. Secondly, we extracted (takhrij) the verses and hadiths from the manuscript. Thirdly, we brought into being the Turkish version of the manuscript after we extracted the poems from the old sources and gave information about the author's references in the footnotes of the manuscript. This thesis is composed of an introduction and four chapters. The first part includes the economic, social, scientific, cultural, and political situation in the Ibn Khatib al-Dahshah's period. In the second part, the author's life, scientific and literary personality are narrated. In the third chapter, the author's manuscript titled“Sharh Wasilat al-isābah fi san'at al-kitābah”was introduced. For this purpose, an effort has been made to explain the sources of the manuscript, the author's method of commentary, his style, and the copies of the manuscript. The fourth chapter includes the Arabic transcription of the manuscript. In conclusion, this study reveals that Ibn Khatib al-Dahshah contributed to the learning of Arabic by poeticizing the orthographic rules and making grammar rules easier to remember.
Benzer Tezler
- İbn Ferhun'un Tebsıratü'l Hukkam adlı eserinin tahlili
Başlık çevirisi yok
MUSA ALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN ATAR
- İbn Sirin'in Cevamiu't-Ta'bir Fir-Ru'ya adlı eseri
The Interpratation of dreams of İbn Sirin
İBRAHİM TABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. KAMİL YILMAZ
- İbn Arabî'nin Ferdiyye kavramına getirdiği Pisagorcu yorum
Ibn 'Arabi's Pythagorean interpretation of the concept of Fardiyya
İZZET ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞRICI
- İbn-i Sina'da müzik düşüncesi: Kitabuş-Şifa adlı eser esas alınarak
Thought of İbn-i Sina abut music: Based on his work of Kitab'üs-Şifa
KUBİLAY KOLUKIRIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
FelsefeErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET KAMİL CİHAN
- İbn Haldun'un eğitim sosyolojisi
Educational sociology of Ibn Khaldun
BUKET YURTÇUL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEVZAT GÜLDİKEN