Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki metinlerin eleştirel söylem çözümlemesi
A critical discourse analysis of texts in teaching Turkish as a foreign language textbooks
- Tez No: 747900
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FUNDA UZDU YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçe, eleştirel söylem çözümlemesi, ders kitapları, Turkish as a foreign language, critical discourse analysis, textbooks
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu çalışma yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının eleştirel söylem çözümlemesinin yapılması amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaçla İstanbul Üniversitesi tarafından hazırlanan İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı C1, Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Yedi İklim Türkçe C1 Ders Kitabı ve Dokuz Eylül Dil Eğitimi ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan İzmir Yabancılar için Türkçe C1 Ders Kitabı Fairclough'ın (1989)“Eytişimsel-İlişkisel Yaklaşım”ı ile incelenmiştir. Fairclough'ın yaklaşımından seçilen sorular, ilgili kitaplarda her üniteden seçilmiş okuma metinlerine uygulanmıştır. 3 kitapta en çok bilgilendirici/açıklayıcı sınıflandırma şeması kullanılmıştır. 26 okuma metninin 13'ü bilgilendirici/açıklayıcı sınıflandırma şemasına aittir. Metinlerdeki sözcük tekrarları incelendiğinde, sözcük tekrarlarının büyük ölçüde erkeklere yönelik olduğu anlaşılmıştır. Eş anlamlı sözcükler incelendiğinde metinlerde Türk kültürüne ilişkin eş anlamlı sözcüklerin kullanıldığı belirlenmiştir ancak cinsiyetlere ve milletlere ilişkin kullanımlar bulunmamıştır. Metinlerdeki zıt anlamlı sözcükler incelendiğinde herhangi bir cinsiyete, millete ve kültüre ilişkin ideolojik kullanıma rastlanmamıştır. Sözcükler incelendiğinde, toplamda 77 alt anlamlılık ilişkili sözcük bulunmuştur. Bu sözcüklerin 656 alt anlama sahip olduğu saptanmıştır. Bu sözcüklerin 67 anlamla en çok Türk kültürüne ilişkin olduğu, 3'ünün kadınlara yönelik olduğu, 22'sinin erkeklere yönelik olduğu belirlenmiştir. Metinlerdeki alt anlamlı sözcükler incelendiğinde Yunan, Türk, İranlı, İbrani ve Arap milletlerine yönelik ifadeler bulunmuştur. Okuma metinlerindeki ifadeler cinsiyetlere, milletlere ve kültürlere bağlı olarak çözümlenmiştir. Çalışmanın sonucunda erkeklere yönelik ifadelerin kadınlarınkinden daha çok olduğuna karar verilmiştir. Türk kültürüne yönelik ifadelerin metinlerde daha sık yer almasına karşılık diğer kültürlere yönelik ifadelerin de metinlerde geçtiği belirlenmiştir. Türk kültürüne yönelik ifadelerin pozitif olmasına rağmen, diğer kültürlere yönelik olumlu, olumsuz ve nötr olabilecek çağrışımlara rastlanmıştır. Türk milletine yönelik ifadelere metinlerde daha sık rastlanmıştır ancak başka milletlere yönelik ifadelerin de metinlerde sık sık yer aldığı ve bu ifadelerin olumsuz çağrışıma sahip olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was done to make a critical discourse analysis of textbooks that are used in teaching Turkish as a Foreign Language. For this purpose, three textbooks were scrutinized: İstanbul Turkish for Foreigners C1 Textbook (compiled by İstanbul University), Yedi İklim Turkish C1 Textbook (prepared by Yunus Emre Institute), İzmir Turkish for Foreigners C1 Textbook (put together by Dokuz Eylul University Language Education and Research Center) were examined using Fairclough's (1989) Dialectical-Relational Approach. In these 3 books, the most used classification scheme was the informative/explanatory classification scheme. 13 out of 26 texts belong to the informative/explanatory classification scheme. When examining the rewording in texts, it was understood that most of the rewordings were for men. When synonym words were analyzed, it was established that most of the synonyms used in Turkish culture had no use of gender or nation-related words. When antonym words used in texts were analyzed, no ideological use of gender, nation, or culture was found. When words were examined, a total of 77 hyponymy-related words were found. It was established that those words had 656 hyponyms. It was then determined that those words mostly belonged to Turkish culture. They had 67 meanings and 3 out of 656 words were for women and 22 out of 656 were for men. When hyponym words in texts were examined, it was found that there were nation expressions originating from Greek, Turkish, Iranian, Hebrew, and Arabic. The questions which had been chosen from Fairclough's approach were implemented in the reading texts from each unit in these books. The expressions in reading texts were analyzed in terms of gender, nation, and culture. As a result of the study, it was concluded that expressions, examples, and affirmations related to men are more prevalent than those used for women. It was also established that expressions about Turkish culture were more frequently seen in the texts. Other cultures were seen in these texts too, but expressions about Turkish culture were positive; whereas, expressions about other cultures appeared as positive, negative, or neutral. As per expressions about the Turkish nation, it was determined that they were abundantly present in the texts. Expressions about other nations were spotted too, but they didn't have any negative connotations.
Benzer Tezler
- Subliminal bir güç göstergesi: Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ders kitapları
A subliminal power indicator: course books used in teaching Turkish as a foreign language
RAMAZAN ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ERDEM
- Türkçe ders kitaplarındaki dünya edebiyatı metinlerinin içerik açısından incelenmesi
Examination of texts from world literature in turkish course books in terms of their content
ŞEYDA AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimMustafa Kemal ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜFTÂ
- Türkçe Öğreniyoruz ve The New Cambridge English Course 1 ders kitapları alıştırmalarına çözümleyici ve eleştirisel bir yaklaşım
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP APAYDIN
- Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi
Investigation of teaching Turkish foreigners course books in terms of 21st century skills
DİLEK CİNGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBartın ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KEMİKSİZ
- Yabancı dil olarak türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının eleştirel okuma ölçütlerine göre değerlendirilmesi
Evaluation of textbooks used in teaching Turkish as a foreign language according to critical reading criteria
ASUDE TEKNE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAĞCI