Tarım ve hayvancılığa bağlı geleneksel bilgi sistemleri: Kars ili örneği
Traditional information systems related to agriculture and livestock: The case of Kars
- Tez No: 748927
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Ziraat, Folklore, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Türkiye'de hayvancılığın en yoğun yapıldığı illerden birisi olan Kars'ta, tarım da iklim nedeniyle sadece tahıl ihtiyacını karşılamak üzere yapılmaktadır. Geniş meraların yer aldığı ilde hayvancılık, kış aylarında ahırlarda sürdürülürken yaz aylarında ise yaylımla ve yaylacılık faaliyeti ile devam etmektedir. Kars'ın üretim sürecindeki bu hareketlilik ve mevsimsel değişiklik, üretim sürecinde doğa-insan etkileşiminin de gelişmesini ve canlılığını sürdürmesini sağlamıştır. Dolayısıyla üretici topluluğun kültürel gelişim ve değişimi de bu üretim sürecine göre şekillenmiştir. Buradan hareketle tezde öncelikle Kars ili örneğinde tarım ve hayvancılığa bağlı kurulan geleneksel bilgi sistemleri ele alınmaktadır. Geleneksel bilgi sistemlerinin işleyişiyle birlikte geleneksel bilginin sosyal ve kültürel alan için işlevi de bu sayede ortaya konulabilmektedir. Böylece üretim etrafında deneyimlenmiş ve kuşaklararası aktarıla gelmiş geleneksel bilgi sistemlerinin içinde üretimin ve yaşamın sürdürülebilirliğine yönelik deneyim ve becerilerin nasıl işletildiği de görülebilmektedir. Bu sistem içerisinde topluluklar, üretim hareketini gerçekleştirirken motivasyonları yalnızca ürün olmamaktadır. Üretim hareketiyle birlikte somut ve somut olmayan kültür çevresi de geliştirilmektedir. Bu sayede topluluğun üyesi insanlar, sosyal kazanımlarını da sağlayabilmektedir. Öte yandan bu üretim sürecinde gereken geleneksel bilgi sistemleri sürdürülebilir yaşam için insanın bilme ve aktarma arzusuna hizmet etmektedir. Ancak özellikle sanayileşme ve kentleşme sonrası insanlığın hızla değişen ihtiyaç algısı, gündelik hayattaki sistematik ve bütünsel düzene de etki ederek çevresel ve toplumsal uyumsuzlukla birlikte karmaşık bir kültürel yapıyı ortaya çıkarmıştır. Son dönemlerde özellikle belirgin bir şekilde tarım ve hayvancı toplumlarda da değişen ihtiyaç algısıyla ortaya çıkan bu uyumsuzluğun geleneksel bilgi sistemleri üzerinde de çeşitli alanlara yansıyacak olumsuz etkileri olmuştur. Bu etkilerin neticesinde geleneksel üretim azalırken tüketim kültüründe de çeşitli yansımaları meydana gelmektedir. Bu çalışma, tarım ve hayvancığa dayalı toplumlarda geleneksel bilgi sisteminin işleyişini ve işlevini tartışırken bahsi edilen ve değişen ihtiyaç algısının sonuçlarını ve kültürel yansımasını da geleneksel bilgi sistemleri üzerinden ele almaktadır.
Özet (Çeviri)
In Kars, which is one of the provinces where animal husbandry is most intense in Turkey, agriculture is also carried out to meet the need for grain due to the climate. In Kars, where there are large pastures, livestock is carried out in the barns during the winter months and continues with the pasture and plateau activities in the summer months. This dynamism and seasonal change in the production process of Kars has also enabled the development and vitality of the nature-human interaction in the production process. Therefore, the cultural development and change of the producer community has also been shaped according to this production process. Starting from here, the thesis study primarily deals with agriculture and animal husbandry in the example of Kars province and deals with the traditional knowledge systems established depending on production. Along with the functioning of traditional knowledge systems, its function for the social and cultural field can be revealed in this way. Thus, it can be seen how the experience and skills for the sustainability of production and life are operated within the traditional knowledge systems that have been experienced around production and transferred between generations. In this system, while communities realize the production movement, their motivation is not only the product. With the production movement, tangible and intangible cultural environment is also developed. In this way, the members of the community can also provide their social gains. On the other hand, the traditional knowledge systems required in this production process serve the human desire to know and convey for a sustainable life. However, especially after industrialization and urbanization, the perception of human need has changed rapidly. This change has also affected the systematic and holistic order in daily life. Therefore, environmental and social incompatibility has revealed a complex cultural structure. This incompatibility, which has emerged with the changing perception of needs especially in agriculture and animal husbandry societies, has had negative effects on traditional knowledge systems that will be reflected in various fields. While this study discusses the functioning and function of the traditional knowledge system in societies based on agriculture and livestock, it also expresses the reasons and cultural reflection of the aforementioned and changing perception of needs through traditional knowledge systems.
Benzer Tezler
- Kırgızistanda üretilen bazı gıda maddelerinin özelliklerinin floresans spektroskopisi ve istatistik kemometri yöntemleriyle araştırılması
Investigation of some food products produced in Kyrgyzstan by fluorescence spectroscopy and statistical chemometrics
CILDIZAY ÖZBEKOVA
Doktora
Kırgızca
2016
Gıda MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASILBEK KULMIRZAEV
- Afyonkarahisar ili hocalar ilçesine bağlı köy ve beldelerdeki küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin mevcut durumunun belirlenmesi
Determination of the current status of small animal husbandry in the hocalar district in Afyonkarahisar province
İSA SERTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Veteriner HekimliğiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT ASIM AKBAŞ
DOÇ. DR. MEHMET SARI
- Kültürel kimlik bağlamında Sivas Hafik Beydili köyü müzik pratikleri
Music practices in Sivas Beydi̇li̇ village within the context of cultural identity
DUYGU ULUSOY YILMAZ
Doktora
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLAY KARŞICI
- Bursa'da Kızık köylerinin kırsal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve bu potansiyelin kentsel rekreasyon açısından değerlendirilmesi
Determination of rural tourism potential of Kızık villages in bursa and assessment of the potential with regard to urban recreation
SERPİL KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER KILIÇ
- Kaşkay Türklerinin tarihi
The History of Qashqai Turks
BABEK CAVANŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET TAŞAĞIL