Konya kent merkezinde mekan kalitesine yönelik bir araştırma-Mevlana caddesi örneği
A research on space quality in Konya city center-Mevlana avenue
- Tez No: 749229
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜZİN DEMİRKAN TÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Konya, Anadolu'nun ortasında büyük bir ovada kurulmuş ve birçok medeniyeti misafir etmiş eski bir başşehirdir. Malazgirt zaferinden (1071) kısa bir müddet sonrasında Anadolu Selçuklularının eline geçen şehir; bu devletin başkenti olmuştur. Sur içinde yoğun bir iskanlaşma politikası olunca iskân surun dışına taşmış; I. Alaeddin Keykubat (1220-1237) şehirde oturanların güvenliğini sağlamak için 1221'de dış kaleyi belli bir plan dâhilinde inşa ettirmiştir. Tarihi kent merkezleri, geçmişten günümüze toplumların meydana getirdiği fizyolojik, sosyolojik, ekonomik ve politik izlerin mekâna yansımasıdır. Yansıttıkları geleneksel karakter ve kültürel değerler, kentlerin ve ülkelerin zaman içerisindeki kültürel mirası için özel bir yer tutar. Tarihi şehir merkezlerinin kültürel miras ve yerel kimlik değerlerinin, iş birliği çerçevesinde iyi bir mekânsal planlama ile sürdürülebilir bir anlayışa sahip olması şehrin kimliğini ve sosyo-ekonomik değerini daha da arttırarak şehrin bir turizm şehri olmasının önünü açmaktadır. Bu tür arayışlar dünyanın en kadim ve bilinen şehirleri için bir ortak arayıştır. Fikirlerin çoğu, yerel kimlik, uluslararası alanda tanınırlık kültürel turizm politikalarının pazarlanması üzerine odaklıdır. Planlamalar geleneksel şehir dokusu ve kültürün korunmasına yönelik bir kentsel çevre üzerine yapılmaktadır. Bu durum anıtsal ve sivil mimarlık çalışmalarını ön plana çıkarıp turizme yönelik taleplerin karşılanmasını ve bununla birlikte sosyo-ekonomik değer yaratmayı planlamaktadır. Konya tarihi şehir merkezi, merkez konumunda yer alan, geleneksel ticaretin aktığı, yönetim hizmetlerinin olduğu, konut ve ticaret alanlarının geçişi durumunda olan merkezidir. Konya tarihi kent merkezi İnce Minare Medresesi, Karatay Medresesi, Sırçalı Medrese, Sahibata Müzesi, Mevlana Müzesi şeklinde birçok kültürel mirasın dışında, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinden kalma birçok yapı örneği ile kültür turizmi potansiyeline sahiptir. Konya kent merkezinin içinde bulunan bu tarihi öneme sahip kent mekanlarının rahat bir şekilde kullanılması için okunabilir ve erişebilir mekanlar olması gerekmektedir. Kent mekânın algılanması için gereken bileşenleri kentsel imaj öğesi /kent imgesi bileşenleri olarak yollar, bölgeler, sınırlar, düğüm/odak noktaları ve işaret öğeleri olarak beş başlıkta toplamıştır. (Lynch, 1960) Kent imgesi, kentin kimliğinin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Kent içinde ki herkesin bildiği yön bulduran, buluşma ve dağılma noktalarına dönüşen kent imgeleri, fiziki, manevi, kültürel ya da başka bir manayı içinde barındırmaktadır (Lynch, 2010). Kent kullanıcıları için bu imgeler farklılık göstermektedir. Kent imgeleri ile mekanlar daha tanınabilir ve algılanabilir olabilmektedir. Teknolojik ve ekonomik gelişmeler neticesinde şehirler gitgide daha niteliksiz bir hal almaya başladı. Çalışmanın yöntemi olarak Konya tarihi kent merkezinin ana caddesi olan Mevlana caddesinin içinde bulunan kent mekanlarının kalitesini Ian Bentley ve arkadaşlarının ''Responsive Environments'' (Bentley vd, 1985) kitabında değinmiş olduğu ve incelemeleri sonucu ortaya çıkan yedi ana kuram olan; geçirgenlik, çeşitlilik, okunaklık, sağlamlık, zenginlik, görsel uygunluk ve kimlik kazandırma üzerinden değerlendirmesini yapacağız. Bu kuramların kentin merkezini oluşturan özellikle tarihi mekanlarda ki mekan kalitesini sorgulayarak yeni bir kent merkezi tasarım önerisini paylaşacağız. Kent kimliğine zarar veren ögelerden ve uygulamalardan bahsederek bunlara alternatif çözüm oluşturabilecek bir tez incelemesi olacaktır.
Özet (Çeviri)
Konya is an old capital city that was established on a large plain in the middle of Anatolia and hosted many civilizations. The city, which was captured by the Anatolian Seljuks shortly after the victory of Manzikert (1071); became the capital of this state. When there was an intense settlement policy within the city wall, the settlement overflowed outside the city wall; Alaeddin Keykubat I (1220-1237) had the outer castle built-in 1221 according to a certain plan in order to ensure the safety of the inhabitants of the city. Historical city centers are the reflection of the physiological, sociological, economic, and political traces of societies from the past to the present. The traditional character and cultural values they reflect hold a special place in the cultural heritage of cities and countries over time. The cultural heritage and local identity values of historical city centers have a sustainable understanding with good spatial planning within the framework of cooperation, increasing the identity and socio-economic value of the city, even more, paving the way for the city to become a tourist city. Such quests are a common quest for the world's most ancient and known cities. Most of the ideas are focused on local identity, international recognition, and marketing of cultural tourism policies. Plans are made for an urban environment for the preservation of traditional urban fabric and culture. This situation plans to bring monumental and civil architectural works to the fore and meet the demands for tourism and create socio-economic value along with it. The historical city center of Konya is the center where traditional trade flows, and administrative services are provided, and residential and commercial areas are in transit. Konya's historical city center has cultural tourism potential with many examples of buildings from Seljuk, Principalities, and Ottoman periods, apart from many cultural heritages such as İnce Minare Madrasa, Karatay Madrasa, Sırçalı Madrasa, Sahibata Museum, Mevlana Museum. In order to use these historically important city spaces in the city center of Konya comfortably, they should be readable and accessible spaces. The components required for the perception of urban space are gathered under five headings: urban image element / urban image components, paths, edges, borders, nodes, and landmarks. (Lynch, 1960) The image of the city provides the emergence of the identity of the city. Urban images, which are known to everyone in the city, turn into meeting and dispersal points and contain physical, spiritual, cultural, or other meanings (Lynch, 2010). These images differ for urban users. With city images, places can be more recognizable and perceptible. As a result of technological and economic developments, cities started to become more and more unqualified. As the method of the study, the seven main theories that Ian Bentley et al. mentioned in their book“Responsive Environments”(Bentley et al., 1985) and emerged as a result of their analysis; We will evaluate it through permeability, diversity, legibility, robustness, richness, visual relevance and identity. We will share a new city center design proposal by questioning the space quality of these theories, especially in historical places that form the center of the city. There will be a thesis review that can create an alternative solution by talking about the elements and practices that harm the urban identity.
Benzer Tezler
- Kent parklarının kullanım sonrası değerlendirilmesi- Konya Kültürpark örneği
Post-occupancy evaluation of urban parks: A case study of Konya Kültürpark
BERFU HATİCE ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaNecmettin Erbakan ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMMÜGÜLSÜM TER
- Tarihi kent merkezinde koruyarak canlandırma amaçlı kentsel dönüşüm çalışması: Konya-Meram örneği
A study of urban transformation that aims at preserving history at the city centre: The case of Konya - Meram
FATMA TORU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriAksaray ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİL KARATAŞ
- Kentsel açık ve yeşil alanların yaşanabilirlik kavramı bağlamında değerlendirilmesi: Konya kent merkezi örneği
Evaluation of urban open and green spaces in the context of livability concept: The case of Konya city center
BİLGE GAZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaNecmettin Erbakan ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMMÜGÜLSÜM DAĞLIOĞLU
- Tarım köylerinde kırsal yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, Konya Gaziler ve Sağlık Köyleri
Evaluation the quality of rural life in agricultural villages, Konya Gaziler and Sağlık villages
FATMA KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Cami avlularına ilişkin mekân okumaları: Üsküdar Mihrimah Sultan ve Atik Valide külliyeleri örneği
Space readings regarding mosque courtyards: A case study of Üsküdar Mihrimah Sultan and Atik Valide complexes
ÖZLEM DELİKANLI GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYAHAN TÜRKANTOZ