Beşiktaş Dolmabahçe-Ortaköy kıyı şeridinde kültürel mirasın algılanması ve sunumu
Interpretation and presentation of cultural heritage in Beşiktaş Dolmabahçe-Ortaköy coastline
- Tez No: 750161
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Beşiktaş-Ortaköy kıyı şeridi, dokusu, kültürel mirası ve kentsel peyzajı açısından İstanbul'un kimliğini oluşturan tarihi bölgelerden biridir. Günümüzde alanda, ticari, turizm, eğitim ve kültür gibi çeşitli işlevler bulunmaktadır. Kıyı şeridindeki yapılaşmalar ve sınırlar, suya görsel erişimi engellediğinden dolayı kıyı çizgisi okunamamaktadır. Kent kullanıcısı tarafından kıyıya erişim belli noktalardan sağlanabilmektedir. Beşiktaş ile Ortaköy arasında dar bir yaya aksı olmasına rağmen kent kullanıcısının yoğun olarak kullandığı bu güzergâhta bulunan anıtsal yapılar ve Dolmabahçe Sarayı kentin tarihinde birer hafıza mekânı olmuşlardır. Bizans döneminde alanda sürekli yerleşmelerin olduğuna dair izler olsa da nitelikleri belirsiz olduğundan dolayı yerleşim yeri kimliğini kazanamamıştır. İstanbul'un Fethinden sonra başlayan imar faaliyetleri 19. yüzyıla kadar devam etmiştir. Üsküdar – Beşiktaş arası Boğaziçi'nin iki yakası arasındaki en uygun geçiş yeri olması ticaret yolunun önemli bir bağlantısı olmasını sağlamıştır. Bu sayede kıyı şeridi günümüzde mevcut olmayan ahşap iskelelere ev sahipliği yapmıştır. Bu önemli konumu Beşiktaş'ı, 17. yüzyıla kadar kaptan-ı deryaların ikamet ettiği bir mekân haline getirmiş ve onların alanda mimari eserler bırakmasını sağlamıştır. 16. yüzyıldan sonra bölgenin hanedana geçmesiyle kıyı şeridinde has bahçeler ve sahil sarayları yaptırılmıştır. Cumhuriyet dönemine kadar sahil saraylarının ve iskelelerin olduğu bir kıyı şeridi olarak gelişmiştir. Kıyı, Cumhuriyet döneminden günümüze boşaltılan saraylar, kaldırılan iskeleler, çeşitli istimlâkler, kıyı çizgisinde değişim, yangın-yıkım ve yeniden yapımlar geçirmiştir. Kıyının tarihi kimliği, kültürel peyzajı ve kıyıdaki anıtsal yapılar kent dokusu içinde geri planda kalmış ve kıyının kimliği değişime uğramıştır. Bu bağlamda kıyının potansiyelleri ve değerleri yok olmaya başlamıştır. Bölgede son dönemdeki değişimler kent kullanıcısının kıyıya ulaşımını zorlaştırmıştır. Çalışma kapsamında Dolmabahçe Sarayı'ndan başlayarak Ortaköy Meydanı ile biten, kıyı arkasındaki ana cadde ile sınırlandırılan Beşiktaş-Ortaköy kıyı şeridinin, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerindeki kültürel mirası incelenmektedir. Kıyı, alanın kente bağlandığı noktalar ve kıyıya siluet değerini katan ögeler ile birlikte değerlendirilmiştir. Bölgedeki analizler sonucunda günümüzdeki potansiyelleri ile birlikte ICOMOS Kültürel Miras Alanlarının Algılanması ve Sunumu Tüzüğü doğrultusunda öneri oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
Beşiktaş-Ortaköy is one of the historical regions that form the identity of Istanbul in terms of its coastline, texture, cultural heritage and urban landscape. Today, there are various functions in the area such as commercial, tourism, education and culture. The coastline cannot be read because the buildings and walls on the coastline prevent visual access to the water. Access to the coast by the city user can be provided from certain points. Although there is a narrow pedestrian axis between, Beşiktaş and Ortaköy, also the monumental structures and Dolmabahçe Palace on this route, have been places of memory in the history of the city, which is heavily used by the city users. Although there are traces of permanent settlements in the area during the Byzantine period, the settlement could not gain its identity due to its uncertain qualities. The reconstruction activities that started after the Conquest of Istanbul continued until the 19th century. Being the most convenient crossing point between the two sides of the Bosphorus between Üsküdar and Beşiktaş has made it an important link on the trade route, and thus the coastline has hosted wooden piers that do not exist today. This important location made Beşiktaş a place where sea captains lived until the 17th century and enabled them to leave architectural works in the area. After the 16th century, when the region passed to the dynasty, unique gardens and seaside palaces were built on the coastline. It developed as a coastal with seaside palaces and piers until the Republican period. On the coast, from the Republican era to the present; there have been evacuated palaces, removed piers, various expropriations, changes in the coastline, fire-destruction and reconstructions. The historical identity of the coast, its cultural landscape and the monumental structures on the coast have remained in the background in the urban fabric and the identity of the coast has changed. In this context, the potentials and values of the coast have begun to disappear. Recent changes in the region have made it difficult for the urban user to reach the coast. Within the scope of the study, the cultural heritage of the Beşiktaş - Ortaköy coastline, which starts from Dolmabahçe Palace and ends with Ortaköy Square, and is limited by the main street behind the coast, in the Ottoman and Republican periods is examined. The coast has been evaluated together with the points where the area connects to the city and the elements that add the silhouette value to the coast. As a result of the analyzes in the region, a proposal was made in line with ICOMOS Charter for the Interpretation and Presentation of Cultural Heritage Sites with their current potential.
Benzer Tezler
- Geçmişten günümüze rekreasyon anlayışı ve son dönem park anlayışının Kadıköy kıyı şeridinde yer alan parklar üzerinde irdelenmesi
Başlık çevirisi yok
NERMİN ZEYNEP ARDA
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ERGUN
- Beşiktaş'ın kentsel tarihi ve barındırdığı mimari eserler
Beşiktaş?s urban history and architectural monuments
ASLAN BURAK METİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ SEÇGİN
- Turist vergisi ödeme istekliliğini etkileyen faktörler
Factors affecting the willingness to pay tourist tax
LEVENT SELMAN GÖKTAŞ
- Yıldız Sarayı üzerine yapılan çalışmaların değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
NEVİN KURTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN