Kırgızistan'daki Tatar diyasporasının toplumsal entegrasyonu
Social integration of the Tatar diaspora in Kyrgyzstan
- Tez No: 750552
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ORÇAN, PROF. DR. ERTAN ÖZENSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu çalışma sosyolojik açıdan iki farklı toplum ve kültürün etkileşimini kapsayan, özellikle diyaspora kurarak temsili bir kurum oluşturan Tatarlar ve Tatar toplumunun yerleştikleri Kırgızistan topraklarındaki Kırgız toplumuyla uyumu hakkındadır. Kırgızistan'daki Tatar halkının gelişleri iki şekilde gerçekleşmiştir. Sürgün ve göç. Sürgün yolu ile gelen Kırım Tatarları, Sovyet Rusya'nın yönetimini elinde bulunduran Stalin'in emri ile 1944 yılında gerçekleşmiş ve sürgün sonucu bir kısmı Kırgızistan'a yerleşmiştir. Araştırmamızın temel kaynağı olan Kazan Tatarları ise hem zorunlu hem de gönüllü göç ile Kırgızistan'a yerleşmişlerdir. Rus İmparatorluğu ticari çıkarları doğrultusunda Hindistan'a Çin'e yönelerek Doğu'ya doğru genişleme çabası içindeydi. Rus tüccarlar Kırgızistan'daki yerel halklar ile ilişkiler kurmak için Tatar dilinin Kırgız diline benzer olmasından dolayı Tatarları, Kırgız bölgesinde tercüman olarak görevlendirmişlerdir. Böylece ilk Tatar göçü bu şekilde başlamıştır. Tercüman olarak gorevlendirilip gönderilen Tatarlar'ın, Kırgızistan'ın yaşama daha elverişli olduğununun kanısına varmaları ile birlikte Tatar göçünün başlamalarına neden olmuşlardır. Ayrıca Kırgız halkının eğitim ve dini faaliyetlerine olan ihtiyacı Tatar aydınlarını Kırgız bölgesine göç etmesine sebep olmuştur. Göç etmelerinin başka nedenlerini de sayarsak; Çarlık Rusya'nın son dönemi ile Bolşevik yönetiminin ilk yıllarında gerçekleşen kıtlıktan dolayı temel ihtiyacın karşılanmasındaki zorluklar, Karşılaşılan siyasi baskılar, işsizlik. Kırgızistan'ın tarıma elverişli olması ve Kırgızlar ve Tatar dillerinin birbirine çok yakın olması iletişim sorununun az olması, Kırgızistan'a göçü cazibeli kılmıştır. Göç yıllarından günümüze kadar Kırgızistan'daki sosyal ve kültürel, eğitim, din ve sağlık gibi alanlarda Tatarlar bir takım faaliyetler gerçekleştirmiş ve yerel topluluklarla etkileşime girmişlerdir. Burdan hareketle araştırmamızda Tatarların yerleşik toplumlar ile olan benzerlikleri, farklılıkları ve etkileşimleri incelemekte ve analiz edilmektedir. Yerli toplumla hangi alanlarda ve ne ölçüde uyum sağladıkları ve hangi alan ve ne gibi ölçüde farklılıklar gösterdikleri ve bunların toplamsal ilişkiye nasıl yansıdığı hususu değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmamızın asıl muhatabı Tataristan Kazan şehrindeki Bütün Dünya Tatar Kongresi'ne bağlı olan Kırgızistan'da faaliyet gösteren Tatar-Başkurt ''Tugan Tel'' Diasporasıdır. Araştırmada niteliksel, betimsel analiz yöntemi ve mülakat tekniği kullanılmıştır. Bişkek, Tokmok, IssıkGöl ve Karabalta'dan olmak üzere Tatarların enfazla yoğunlaştıkları şehirlerden toplam 25 kişi ile mülakat yapılmıştır. Çalışmamızda entegrasyon bağlamında Tatar halkının Kırgızistan topraklarına geliş sürecinden itibaren günümüze kadarki faaliyetleri araştırılmıştır. Tatar halkının aile, dil, din, kültür, yerleşim bölgeleri, nüfus dağılımları ve eğitim durumları hakkında geniş bir şekilde araştırılarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen bu bilgileri mülakat sonucu ile karşılaştırarak Tatar halkının Kırgız toplumuyla entegarsyonu incelenmiştir. Araştırmalar sonucunda bazı farklılıklar olsa da genel anlamda Tatar halkının içinde yaşadığı Kırgız halkıyla günümüzde uyum içinde yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bu uyum/entegrasyonun en önemli sebeplerden biri, iki halkın aynı dinden, aynı dil ve kültürlerden olmalarıdır. Diğer taraftan Tatarlarda okur yazarlık oranı yüksek olduğu için yerleştiği toplumun eğitilmesinde ve ticari ilşkilerinde Kırgızlara öncülük yapmalarından ve bir başka sebep ise, Tatarların ilk göçünde sürgün nedeni ile başka bir ülkede yaşamak zorunda kalmaları yani mecburiyetlik durumu uyum sürecinin daha kolay ve hızlı olmasını sağlamıştır. Tez, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde konu ile ilişkisi olan kavramlar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Tatar toplumunun uluslararası kaynaklara göre kısa tarihçesi; Tatar halkının aile, dil, din, kültürel yapısı, eğitim durumu ve faaliyetleri, nüfus yapısı ve nüfus dağılımı ve Tatar Diasporası hakkında bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölüm ise asıl konumuz olan günümüz Kırgız Cumhuriyetinde yaşayan Tatarların entegrasyonu ile ilgili literatür taraması ve mülakatlara yer verildi ve mülakatlar sonucu elde edilen bulgular ve veriler analiz edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is about Tatars, who form a representative institution by establishing a diaspora, which includes the interaction of two different societies and cultures from a sociological point of view, and the harmony of Tatar society with the Kyrgyz society in the Kyrgyz lands where they settled. The arrival of the Tatar people in Kyrgyzstan took place in two ways. Exile and immigration. The Crimean Tatars, who came through exile, took place in 1944 by the order of Stalin, who was in control of Soviet Russia, and some of them settled in Kyrgyzstan as a result of exile. Kazan Tatars, the main source of our research, settled in Kyrgyzstan with both forced and voluntary migration. The Russian Empire was in an effort to expand towards the East by turning to India and China in line with its commercial interests. In order to establish relations with local peoples in Kyrgyzstan, Russian merchants appointed Tatars as translators in the Kyrgyz region, since the Tatar language is similar to the Kyrgyz language. Thus, the first Tatar migration began in this way. The Tatars, who were appointed and sent as translators, came to the conclusion that Kyrgyzstan was more suitable for life, and they started the Tatar migration. In addition, the need for education and religious activities of the Kyrgyz people caused Tatar intellectuals to migrate to the Kyrgyz region. If we count other reasons for their migration; Difficulties in meeting basic needs due to famine in the last period of Tsarist Russia and the first years of Bolshevik rule, political pressures, unemployment. The fact that Kyrgyzstan is suitable for agriculture and the fact that the Kyrgyz and Tatar languages are very close to each other has made immigration to Kyrgyzstan attractive. From the migration years to the present, Tatars have carried out several activities in areas such as social and cultural, education, religion, and health in Kyrgyzstan. From this point of view, in our research, Tatars examine and analyze the similarities, differences and interactions with settled societies. In which areas and to what extent they adapt to the indigenous society, and in which area and to what extent they differ and how these are reflected in the aggregate relationship were tried to be evaluated. Under the title of integration, the activities of the Tatar people from the time of their arrival in Kyrgyzstan to the present were investigated. Data were obtained by extensively researching the family, language, religion, culture, settlement areas, population distribution and educational status of the Tatar people. By comparing this information with the result of the interview, it has been revealed how the Tatar people are in harmony with the Kyrgyz society. The main interlocutor of our research is the Tatar-Bashkir ''Tugan Tel'' Diaspora operating in Kyrgyzstan, which is affiliated to the All-World Tatar Congress in Tatarstan Kazan. Therefore, for the interview, first, Tatar Diaspora members will be selected from the cities of Bishkek and Tokmok, where Tatars live intensely. We used the Descriptive analysis method to further solidify the luterasa data we obtained. Interview technique was used to obtain the data. The interview consisted of 30 questions. We created the first 10 questions for obtaining demographic information and 20 questions about integration. 25 people were interviewed. The relevant literature used mainly books, theses, articles, published national and international conference proceedings and Turkish, Kyrgyz, English and Russian sources were used. At the same time, newspapers, articles, and other sources published on the Internet were considered. The data collected in connection with this study were interpreted with qualitative research techniques. In the study, interview technique and analysis and interpretation method were used. The thesis consists of three parts. In the first chapter, concepts related to the subject are discussed. Chapter two: Brief history of Tatar society according to international sources; family, language, religion, cultural structure, educational status and activities of Tatar people, population structure and population distribution and information about Tatar Diaspora and its activities were investigated and discussed in the second chapter. In the third part, literature review and interviews on the integration of Tatars living in today's Kyrgyz Republic, which is our main topic, were included and the findings and data obtained as a result of the interviews were tried to be analyzed.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılın başından XX. yüzyılın ilk yıllarına kadar kırgızistan'daki Tatarların sosyal hayatı ve kültürü
XIX кылымдын башынан XX кылымдын башына чейин кыргызстандагы татарлардын социалдык абалы жана маданияты
YANA SITDIKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ ATAOĞLU
- SSCB sonrası Kırgızistan'da siyasi ve demografik durum
Political and demographic situation in Kyrgyzstan after the USSR
HARUN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaKarabük ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAŞKIN DENİZ
- On the 34-letter Common Turkic Frame Alphabet
34 harfli Ortak Türk Çerçeve Alfabesi üzerine
OĞUZHAN FERMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BABUNA
- Kırgız mizahı ve mizah tipleri
Kyrgyz humor and humour types
GÜLNARA İSMAİLOVA
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FİKRET TÜRKMEN
- Кыргызстандагы мектеп-медреселер(xıx-xx кылымдын башына чейин)
Kırgızistan'daki mektep ve medreseler(xıx-xx yüzyılın başına kadar)
CAYNAGÜL TACİBAY KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ROZA ABDYKULOVA