Geri Dön

Hayat bilgisi derslerine çağdaş Türk çocuk edebiyatı öykülerini eklemlemek: Bir eylem araştırması

Incorporating the stories from contemporary Turkish children's literature to life studies courses: An action research

PDF İndir

  1. Tez No: 750564
  2. Yazar: TÜLAY TAKAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YÜCEL KABAPINAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Hayat bilgisi dersi, örnek olay yöntemi, Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı Öyküleri, eylem araştırması, Life studies course, case study methods, stories from Contemporary Turkish Children's Literature, action research
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 415

Özet

Çocuk edebiyatının gelişimindeki dönemlerden biri de Çağdaş Çocuk Edebiyatı'dır. Çocuk duyarlılığını yansıtan, onların duygu ve düşünce dünyalarına hitap eden, didaktik bir tavırla yazılmamış, çocuğun dünyasını ya da keşfetmek istediği yetişkin dünyasını ustalıkla yansıtan, onların zevklerine hitap eden, yazınsal değeri olan yazınsal yönünün çizgi resimlerle de desteklendiği eserlerin verildiği, her yaştan okuru olan alandaki eserlere eğitim- öğretim ortamlarında çok yönlü bir şekilde yer verilebileceği düşünülmektedir. Bu görüşten yola çıkılarak yapılan araştırmanın amacı, hayat bilgisi derslerine örnek olay yöntemiyle eklemlenen Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öyküleri temelinde öğretim programı geliştirmek, sınıfta uygulamak ve uygulamanın niteliğini sınamaktır. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Sınıf Öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öykülerine yer vermeye ilişkin algı ve görüşleri nasıldır? 2. Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öyküleri temelinde örnek olay yöntemi ile işlenen hayat bilgisi ders süreci ve ürünlerinin niteliği nasıldır? 3. Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı Öyküleri temelinde, örnek olay yöntemi ile işlenen hayat bilgisi derslerinde öğrencilerin düşüncelere katılma(ma), görecelilik, empati kurma, farklı fikirlere saygı duymaya ilişkin durumları nasıldır? 4. Bir öğrencinin Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı Öyküleri temelinde, örnek olay yöntemi ile işlenen hayat bilgisi ders sürecinde gelişim durumu nasıldır? 5. Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öyküleri temelinde örnek olay yöntemi ile işlenen hayat bilgisi derslerine ilişkin öğrencilerin düşünceleri/algıları öğrenme-öğretme süreci öncesi ve sonrası nasıldır? 6. Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öyküleri temelinde örnek olay yöntemi ile işlenen hayat bilgisi derslerine ilişkin araştırmacının/uygulayıcının algı ve görüşleri nasıldır? Öğrencilerin edebî eserleri okuyup, bu eserlerden seçilen örnek durumlar üzerine düşünsel, ahlaki ve empatik değerlendirmeler yaptıkları süreçte araştırma deseni olarak eylem araştırması kullanılmıştır. Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öykü türünde ürün veren yazarların eserleri doküman incelemesine tabi tutulmuştur. Sınıf öğretmenlerinin eserlere hayat bilgisi derslerinde örnek olay yöntemi dâhilinde yerip vermediklerini ortaya çıkarmak için durum tespiti amacıyla 47 öğretmene anket uygulanmıştır. Daha sonra ders kapsamında 8 kazanımın 7 öyküyle örnek olay yöntemiyle işleneceği dersler planlanmıştır. Eylem araştırması uygulama süreci çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla oluşturulmuştur. Uygulama grubu, araştırmacının öğretmen olarak görev yaptığı İstanbul ilinin Ümraniye ilçesindeki bir devlet ilkokulunda 2017-2018 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 32 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmacı aynı zamanda uygulamanın yapıldığı sınıfın öğretmenidir. Süreçte seçilen öyküler ve oluşturulan etkinliklerle ile ilgili uzman görüşü alınmıştır. Gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra uygulama gerçekleştirilmiştir. Belirtilen altı araştırma sorusuna cevap verebilmek amacıyla araştırma süreci boyunca beş farklı veri toplama aracı kullanılmıştır: öğretmen algı anketi, ön algı-son algı anketi, amacı hayat bilgisi derslerinde Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öykülerine örnek olay yöntemi dâhilinde yer verilerek hazırlanan derslerin öğretim süreci ve çalışma yaprakları, araştırmacı/öğretmen ve öğrenci günlükleri ve kamera kayıtları oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı öykülerine öğretmenlerin hayat bilgisi dersinde örnek olay yöntemi çerçevesinde yer vermedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Uygulanan dersler sonucunda öğrencilerin dersler süresince düşünsel sorularda kavramlara, durumlara ilişkin çıkarımlar yaptıkları, çıkarımlarını gerekçeleri ile açıkladıkları tespit edilmiştir. Örnek olaydaki karakterlerle empati kurdukları, ahlaki değerlendirmelerini gerekçeleri ile açıkladıkları sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin“Bence/Bana göre”gibi ifadelerle kişisel tavırlarını ortaya koyarak duygu, düşünce ve olası davranışlarını ifade ettikleri, arkadaşlarının düşüncelerine katılma ya da katılmama durumlarını gerekçeleri ile ifade ettikleri tespit edilmiştir. Yine öğrencilerin uygulama süreci ve sonrasında derslerle ilgili duygu ve düşünce boyutunda çoğunlukla olumlu ifadelere yer verdikleri tespit edilmiştir. Araştırmacının sürece dair ifadeleri doğrultusunda uygulamada birtakım sıkıntılarla karşılaşsa da eylem araştırmasının esnek yapısından faydalanarak sorunlara çözüm ürettiği tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

One of the periods in the development of children's literature is Contemporary Children's Literature. We consider that the works in the areas that mirror the sensitivity of children, appeal to their worlds of feelings and thoughts, steer clear from the didactic manner in composition, skillfully reflect the child's world or the adult domains they want to explore, appeal to their tastes, carry literary worth, are supported cartoons, and having readers from all walks of life can be included in education-teaching environments in a versatile way. The aim of this research is to plan, implement and analyze the courses in which stories from Contemporary Turkish Children's Literature are included in the life studies courses according to the case study method. In line with this general-purpose, answers to the following questions were sought: 1. What are the insights and views of classroom teachers on using stories from Contemporary Turkish Children's Literature in the Life studies course? 2. What are the features of the Life studies course process and products, which are taught with the case study method on the basis of stories from Contemporary Turkish Children's Literature? 3. What is the position of students, regarding to agree/not to agree with the opinions, relativity, empathizing, and respecting different ideas in the Life studies course, which are taught with the case study method on the basis of stories from Contemporary Turkish Children's Literature? 4. What is the developmental condition of a student in the Life studies course, which is taught with the case study method on the basis of stories from Contemporary Turkish Children's Literature? 5. What are the students' thoughts/ perceptions about the Life studies course, which are taught with the case study method on the basis of stories from Contemporary Turkish Children's Literature, before and after the learning-teaching process? 6. What are the perceptions and views of the researcher/practitioner regarding the Life studies course taught with the case study method on the basis of stories from Contemporary Turkish Children's Literature? Action research was employed as a research design tool in the process where students read literary works and made intellectual, moral, and empathic evaluations of the sample cases selected from these works. The literary works of writers whose output is in the genre of Contemporary Turkish Children's Literature were subjected to document analysis. 47 classroom teachers were asked to fill in a questionnaire with the intention of finding out whether they included the works in question in the life studies courses by applying the case study method. Later, courses were planned in which 8 educational attainments within the scope of the course will be covered with 7 stories by employing the case study method. An action research implementation process working group was formed through easily accessible case sampling, which is one of the purposive sampling methods. The application group consists of 32 students studying at the public primary school in the Ümraniye district of Istanbul, where the researcher served as a teacher in the academic year of 2017-2018. The researcher is also the classroom teacher where the research was conducted. Expert opinion was received about the selected stories and the events created in the process. After the necessary corrections were made, the application was carried out. In order to answer the six research questions stated, five different data collection tools were used throughout the research process: teacher perception questionnaire, pre-perception/post-perception questionnaire, the teaching process, and worksheets of the courses prepared by including stories from Contemporary Turkish Children's Literature in life studies course within the case study method, researcher/teacher and student diaries and camera recordings. As a result of the research, we have concluded that the teachers did not include in the life studies course stories from Contemporary Turkish Children's Literature, within the framework of the case study method. As a result of the courses applied, we have determined that the students made inferences about the concepts and situations posed by the brainstorming questions during the courses, and explained their inferences with their relevant justifications. It was concluded that they empathized with the characters in the case study and explained their moral evaluations with their justifications. It was determined that the students expressed their feelings, thoughts, and possible behaviors by expressing their personal attitudes with expressions such as“I think/in my opinion”, and they expressed their reasons for agreeing or disagreeing with the ideas of their peers. Again, it was determined that the students mostly displayed positive expressions in the aspects of feelings and considerations about the courses during and after the application process. In line with the researcher's statements about the process, we have determined that, although s/he encountered certain difficulties in practice, s/he produced solutions to the problems by making use of the flexible structure of action research.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    89215

    İlkokulların 4. ve 5. sınıflarında Türkçe ders kitaplarındaki çocuk edebiyatı metinleri üzerine bir inceleme

    An examination on the textes of childrens literature in the Turkish textbooks of the fourth and the fifth classes of primary schools

    HAYRETTİN PARLAKYILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ABDURRAHMAN GÜZEL

  2. Tez No

    62354

    Türkiye'de eğitim sisteminin genel amaçları ve temel ilkelerinin değerlendirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    MEHMET MEHDİ İÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BURHANETTİN DÖNMEZ

  3. Tez No

    801480

    Okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin hayat bilgisi dersindeki akademik başarı, tutum ve çevreye yönelik davranışlarına etkisi

    The effect of out-of-school learning environments on students' academic achievement, attitude and environmental behavior in life science lesson

    AYTEKİN KARBEYAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT KURT

  4. Tez No

    103842

    Türkiye'de hayat bilgisi öğretim programlarının tarihsel gelişimi

    Choronogical development of life studies instruction programs in Turkey

    SULTAN ÖZDEMİR ÖZBEY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. MUSTAFA ŞAHİN

  5. Tez No

    707782

    Ortaokul öğrencilerinin oyuncak tasarlama sürecinde fen bilimleri dersi kazanımları ile ilişkilendirilmesinin belirlenmesi

    Determining the learning outcomes of science class in association with the process of toy designing of secondary school learners

    TUĞBA AKKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN ŞEVKİ AYVACI

Geri Dön