Türk dış politikasındaki gelişmelerin Türk ordusunun donatım ve organizasyonuna etkileri (1936-1945)
The effects of developments in Turkish foreign policy on the equipment and organization of the Turkish army (1936-1945)
- Tez No: 751661
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 503
Özet
Bu çalışma 1936-1945 yılları arasındaki dönemde ortaya çıkan Hatay (İskenderun Sancağı) meselesi ile II.Dünya Harbi tehlikesinin Türk Ordusunun donatım ve organizasyonuna olan etkilerini ortaya koymak maksadıyla hazırlanmıştır. Türkiye'nin bir harbin eşiğine geldiği bu yıllarda“Yurtta sulh, cihanda sulh.”ilkesi ile şekillenen Türk dış politikasının hedefi ülkenin millî menfaatlerini, toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını korumak, onu olası bir harp felaketinin dışında tutmak olmuştur. Bu nedenle yönetim kadrosu yurdun güvenliğine yönelik beliren tehditlere karşı koyabilmek için birinci öncelikle ordunun caydırıcı gücünden yararlanmıştır. Bu caydırıcılık ortaya çıkan tehditlere her an karşı koyabilecek güçlü bir ordunun harbe hazır olmasını gerektirdiğinden bu gerçek ordunun donatım ve organizasyonunda değişikliklere yol açmıştır. Genelkurmay Başkanlığı, Hatay meselesinde yaklaşan II.Dünya Harbi tehlikesini de göz önünde bulundurarak sınırlı ve bölgesel bir taarruz harekâtı planı, II.Dünya Harbi'nde ise Türk dış politikasının harp dışılık/tarafsızlık prensibi çerçevesinde her hal ve şartta ulusun bağımsızlığı ile yurt sınırlarının korunacağı genel bir stratejik savunma harekâtı planını hazırlayıp tatbik etmiştir. Harbin gelişmesine ve eldeki kaynaklara bağlı olarak safha safha uygulanan bu plan Türk Ordusunun teşkilatlanmasında yeni düzenlemeleri beraberinde getirmiştir. Hatay'ın 1939'da Türkiye'ye katılmasıyla sonuçlanan meselenin çözümü, II.Dünya Harbi'ne katılmak istemeyen Türkiye'nin Fransa ve İngiltere ile imzaladığı Üç Taraflı Yardım Antlaşması'na zemin hazırlamıştır. Bu antlaşma, harp süresince bir taraftan Türkiye'nin Müttefikler ve Mihverle olan ilişkilerinin esaslarını belirlerken diğer taraftan dış askerî yardım sağlanmasına da imkân vermiştir. Genelkurmay Başkanlığı, dönem içerisinde bir yandan harekât planlarını hazırlarken bir yandan da ordunun durumunu, ihtiyaçlarını ve harbe ilişkin değerlendirmelerini hükümete sunarak dış politikanın şekillenmesine girdi sağlamıştır. Türkiye'nin milli güç unsurlarının en başında yer alan Türk Ordusunun durumu ve caydırıcı gücü Atatürk'ün şahsi meselem dediği Hatay meselesinin çözümünde ve İsmet İnönü'nün II.Dünya Harbi'ne katılmamak için izlediği dış politikada her zaman dikkate alınmıştır. Ülkenin sınırlı ekonomik ve teknolojik altyapısı nedeniyle bu askerî gücü sadece millî kaynaklarla artırmak kolay olmadığından dış alım ve askerî yardımlardan da istifade yoluna gidilmiştir. Anahtar Kelimeler Atatürk, Genelkurmay Başkanlığı, Harekât, Hatay, Türk Ordusu, II.Dünya Harbi
Özet (Çeviri)
This study has been prepared in order to reveal the effect of Hatay (Iskenderun Sandjak) issue and the World War II disaster, which emerged in the period between 1936-1945, on the equipment and organization of the Turkish Army. In these years when Turkey was on the brink of war, the aim of the Turkish foreign policy, shaped by the principle of“Peace at home, peace in the world.”was to protect the national interests, territorial integrity and independence of the country and to keep it out of a possible war. For this reason, the management staff firstly benefited from the deterrent power of the army in order to counter the emerging threats to the security of the country. This fact has led to changes in the equipment and organization of the army, as this deterrence requires a strong army to be ready for war, which can withstand emerging threats at any time. The General Staff prepared and implemented a limited and regional offensive operation plan, taking into account the approaching World War II danger in the Hatay issue. In the Second World War, it prepared and implemented a general strategic defense operation plan in which the independence of the nation and the borders of the country would be protected under all circumstances, within the framework of the non-war/neutrality principle of Turkish foreign policy. This plan, which was implemented gradually depending on the developments of the war and the resources at hand, brought along new regulations in the organization of the Turkish army. The solution of the issue, which resulted in Hatay's accession to Turkey in 1939, laid the basis for the trilateral aid agreement signed by Turkey, which did not want to participate in World War II, with France and England. This treaty enabled the opportunity to provide military assistance while determining the principles of Turkey's relations with the allies and the axis during the war. During the period, the General Staff provided input to the shaping of foreign policy by preparing the operational plans, on the one hand, and by presenting the army's situation, needs and evaluations regarding the war to the government on the other hand. The deterrent power and situation of the Turkish army, which forms the basis of Turkey's national power element, has always been taken into account in the solution of the Hatay problem, which Atatürk called his personal issue, and in the foreign policy pursued by İsmet İnönü to avoid participating in the World War II. Due to the limited economic and technological infrastructure of the country, it was not easy to increase this power with only national resources, so foreign purchases and military aids have also been used Key words Atatürk, General Staff, Operation, Hatay, Turkish Army, World War II
Benzer Tezler
- Adalet Partisi iktidarında (1965-1971) Türk dış politikasındaki değişim: Ortadoğu örneği
The change of Turkish foreign policy during the reign of Justice Party (1965-1971): The case of the Middle East
MEHMET SEBGATTULAH GÜLRENK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH BAYRAM
- Türk - Amerikan ilişkileri bağlamında Türk kamuoyunda John F. Kennedy algısı (1961 - 1963)
Public perception of John F. Kennedy in the context of Turkish - American relations (1961 - 1963)
BAHAR İZMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- İkinci dünya savaşı sonrası Türk dış politikasındaki gelişmeler ve Türkiye'nin Nato'ya giriş süreci(1945-1952)
Advances of the Turkish foreign policy after world war ii and entrance process to nato of Turkey(1945-1952)
ALPER ALPASLAN EKER
- From de-securitization to re-securitization of Turkish foreign policy since 2015
Güvenliksizleşmeden yeniden güvenlikleşmeye 2015 yılından beri Türk dış politikası
SABRİ DENİZ TIĞLI
Doktora
İngilizce
2024
Siyasal BilimlerKadir Has ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT GÜVENÇ
- Siyasal kimlik algısının Türk dış politikasına etkisi
The effect of perception of political identity on Turkish foreign policy
MELEK GİZEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiUluslararası Politik Ekonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ASKER