Psikolojik katılık ile günlük yaşamda iyi oluş ve işlevsellik arasındaki ilişki: Fibromiyaljili hastalarda dijital günlüklerin kullanıldığı gözlemsel tek vaka çalışmaları
The relationship between psychological inflexibility, and well-being and functioning in everyday life: An n-of-1 observational study using digital diaries in patients with fibromyalgia
- Tez No: 752208
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSNÜ ERKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Fibromiyalji sendromu, sıklıkla psikolojik ve somatik semptomlarla birlikte görülen kronik yaygın kas ağrısı ile karakterize bir rahatsızlıktır. Fibromiyaljinin sendromunun tam olarak bilinememesi kanıta dayalı standart bir tedavi uygulanamamasına ve uygulanan güncel tedavilerin semptomları, hastanın deneyimlediği işlevsel sınırlılıkları ve yaşam kalitesini iyileştirme konusunda yetersiz kalmasına sebebiyet vermektedir. Mevcut çalışmada, psikolojik esneklik modeline ve kronik ağrı alanında daha önce yapılan çalışmalara dayanarak, psikolojik katılığın fibromiyaljili bireylerin günlük yaşamdaki işlevsellikleri ve iyi oluşlarının yordayıcısı olduğu öngörülmüştür. Bu nedenle, işlevsellik için ağrıdan kaçınma, öz-yeterlilik, ağrı felaketleştirme değişkenleri; iyi oluş için pozitif duygudurum, negatif duygudurum, yorgunluk, stres ve ağrı seviyesi değişkenleri ölçüm amacıyla kullanılmıştır. Araştırma sorusunu incelemek için tek vaka (n-of-1) çalışma tasarımı uygulanmıştır. Çalışmaya 6 katılımcı dahil edilmiştir, nihai istatistiksel analizde bu katılımcılardan üçü değerlendirilmiştir. Katılımcıların 6 hafta boyunca günde iki kez olacak şekilde çevrimiçi günlük sorularını cevaplamaları beklenmiştir. Çevrimiçi günlükte katılımcıların psikolojik katılığının yanı sıra günlük işlevsellikleri ve iyi oluşlarını ölçmeyi hedefleyen sorulara yer verilmiştir. Yordayıcı değişken olan psikolojik katılık ile iyi oluş ve işlevsellik arasındaki ilişkiyi incelemek için dinamik regresyon modellemesi yapılmıştır. Dinamik modelleme, yordayıcı değişken ve sonuç değişkeninin geçmiş puanlarını temsil eden gecikmeleri değişkenlerin dahil edilerek geçmişin gelecek üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, fibromiyaljili bireylerde psikolojik katılığın günlük yaşamdaki işlevsellik ve iyi oluş ile ilişkisini birey düzeyindeki gözlemsel verileri çevrimiçi günlük yöntemi aracılığıyla inceleyen ilk çalışma olarak bilinmektedir. Çalışma bulguları, genel olarak, varsayıldığı ve ACT psikolojik esneklik modelinin öngördüğü gibi, psikolojik katılığın bireylerin günlük yaşamdaki işlevsellik ve iyi oluşunun yordayıcısı olduğunu göstermektedir. Çalışma bulguları, fibromiyalji sendromlu kişilerin günlük yaşamdaki işlevsellik ve iyi oluş süreçlerinin bireysel değişkenliği ve fibromiyaljili sendromunda kişiselleştirilmiş müdahaleler geliştirilebilmesi için daha fazla araştırma yapılmasının gerekliliğini desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Fibromyalgia is a syndrome characterized by chronic widespread muscle pain often accompanied by psychological and somatic symptoms. Since the etiology of fibromyalgia is not yet fully understood, existing therapies and treatments are not entirely effective in improving symptoms, functioning restrictions and the quality of life of the fibromyalgia patients. Based on the psychological flexibility model and previous research in the context of chronic pain, we hypothesized that psychological inflexibility is a predictor for functioning and well-being in the everyday life of individuals with fibromyalgia. Functioning was therefore operationalized by pain avoidance, self-efficacy, pain catastrophizing, while well-being is operationalised by positive and negative affect, stress, fatigue, and pain level. A n-of-1 study design was applied to study the research question. 6 participants were recruited for the study, three of these participants were evaluated in the final statistical analysis. Participants were prompted to respond digital diary questions twice a day for 6 weeks. Dynamic regression modeling was performed to examine the relationship between psychological inflexibility, which is the predictor variable, and well-being and functioning, each measuring with a number of sub-variables. To our knowledge, this study is the first to examine the relationship between psychological inflexibility with functioning and well-being in daily life in individuals with fibromyalgia at the individual level using a online diary method. The study findings show that, in general, psychological inflexibility is a predictor of individuals' functioning and well-being in daily life, as assumed and predicted by the ACT psychological flexibility model. Study findings support the individual variability of daily life functioning and well-being processes of people with fibromyalgia syndrome and the necessity of further research to develop personalized interventions using the ACT-model in fibromyalgia syndrome.
Benzer Tezler
- Yaşlıların yaşlılık algısı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler
Aging perceptions of the elderly and the related factors about health related quality of life
NİMET PINAR BAYSAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
GeriatriCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ESER
- Los Personajes y los temas en las novelas de unamuno
Başlık çevirisi yok
HALE GÖKNAR
Doktora
İspanyolca
1989
DilbilimAnkara Üniversitesiİspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER ARIKAN
- Medyaların Türk toplumu'nda popüler kültüre etkisi
The Impact of the popular culture in the Turkish society
NAJDA ÇILBIYIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2000
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ESİN