حاجي حسن زادة على تفسير البيضاوي(سورة الانعام) دراسة وتحقيق
Balıkesirli Hacı Hasan Zâde'nin Hâşiyetu Alâ Tefsîri'l Beydâvî (Sûretu'l-En'âm) isimli el yazmasını tahkîk ve inceleme
- Tez No: 755610
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu çalışmada, kültürel hazinelerimizden birinin tahkik ve incelemesi yapılmış olup söz konusu eser, Hacı Hasanzâde adıyla tanınan Allâme Muhammed b. Mustafa İbnu'l-Hac Hasan'a ait (Ö. 911 H.) Kadı Beydâvî Tefsirine Hâşiye (En'âm Sûresi) başlıklı elyazmasıdır. Önde gelen bir Osmanlı âlimi olan müellif, H. 9-10. Asırlarda adından söz ettirmiştir. Bu eserinde Beydâvî'nin tefsirindeki sözleri incelemekte, kısa ve uzun yorumlarla değerlendirmektedir. Bu kapsamda anlaşılması zor kavramları ele alıp esas manalarını ortaya çıkarmakta, ardından genel bağlamından söz etmektedi. Ayrıca müphem cümleleri açıklamakta, ya Beydâvî'yi onaylayarak lehine olan delilleri göstermekte, ya da itiraz edip delil ve burhan temelinde tercihte bulunmaktadır. Bu çerçevede araştırmacı son derece yalın bir şekilde metni tahkik etmiş, Kur'an-ı Kerim ayetleri, hadis-i şerifler, Arap şiirleri, müfessirlerin görüşleri, fakihler, usûl ve lügat alimlerinin sözlerini tespit edip karmaşık ve müşkil hususları izah ederek gerektiği kadarıyla metni yorumlamıştır. Hâşiyenin özelliği, tefsire ilişkin bu söz ve görüşleri Beydâvî'nin söz ve görüşleriyle karşılaştırarak tartışması, ardından gerek naklî deliller gerekse kaynak eserlerde bulunan aklî deliller temelinde bunları kabul veya reddetmesidir. Müellif En'âm Sûresini döneminin ortamı ve koşullarına uygun bir davet etkisiyle değerlendirmiştir. Nitekim En'âm Sûresi kâfirlere karşı hüccetin ikame edilmesi ve akidenin güçlendirilmesinin yanı sıra Allah Teâlâ'nın kainattaki kudretinin beyan edilmesi açısından önemlidir. Araştırmada varılan önemli sonuçlardan biri de hâşiyelerin son derece esnek ve izahatlara paralel olması, olumsuz eleştirilere rağmen, ilmî değerlerinin kaynakları olan tefsirlerden az olmamasıdır.
Özet (Çeviri)
This research is based on the achievement and study of a treasure of heritage, which is a Hashiya on Tefsir al- Qadi al-Baydawi, Surat al-An'am, by Muhammad ibn Mustafa ibn al-Hajj Hassan, known as Haji Hassanzadeh, (died 911 AH), one of the prominent scholars of the Ottoman Empire in the ninth and tenth centuries AH, and the author builds his Hashiya on tracing the sayings of al-Baydawi in his Tefsir, and commenting on them comments of varying length and shortness, and these comments include the control of strange words and their return to their origins, and then talk about their relationship to the general context, as well as explain ambiguous sentences, either by agreeing al-Baydawi and inferring it, or by objecting and weighting based on evidences and proofs . The researcher took care of the text achievement in order to benefit the reader and the listener and facilitate access to information, so he followed an approach based on documenting the verses of the Holy Qur'an, the hadiths of the Holy Prophet, the poems of Arabs and their likes, the opinions of commentators, the sayings of jurists, fundamentalists and the scholors of Arabic language, from their well-known grievances, as well as commenting on the text in what needs to clarify problems and lift ambiguities. This hashiya was characterized by explanatory statements and opinions and compared them with the sayings of al-Baydawi and the discussion of it, approval and disagreement, according to the transitory and mental evidence prescribed in the books, and one of the results is also the use of the author Surat al-An'am the best use in the appropriate proselytizing effect of that environment and that era, through the surah of establishing the argument on the infidels and determining the faith, with the statement of the power of Allah the Almighty in the universe, thus revealing another conclusion reached by the research, namely: The flexibility of many hashiyas and their parallelism to many commentaries, and that their scientific value is no less than that of the main interpretations, in contrast to the negative critical view of it.
Benzer Tezler
- تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991
1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi
AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN
Yüksek Lisans
Arapça
2017
Kamu YönetimiYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN
- مجالس أم سنان) للشيخ حسن بن أحمد الرومي المشهور بأُمِّي سنان زاده الإستنبولي (1088هــ) من المجلس الحادي والثلاثون إلى المجلس الستون (دراسة وتحقيقاً)
Hasan bin Um Sinan'ın Um Sinan'ın Divanları, Osmanlı İstanbullusu, Sufi mistik Kalluti, Um Sinan olarak bilinen şair (Çalışma ve Soruşturma)
AMAR ALI MOHAMMED SABAAWI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaiba FARHAT
- حاجي باشا القونوي وتفسيره مجمع الأنوار في جميع الأسرار . المجلد الأول . دراسة وتحقيق
Hacı Paşa el-Konevi'nin Mecma'u'l-Envâr fî Cemî'i'l-Esrâr adlı tefsirinin birinci cildinin tahkiki ve incelenmesi - Interpretation of Majmaa Al Anwar fi Jamea Al Asrar for Haji Pasha al Qunawei, Volume I, study and investigation
AHMED MAHMOUD ZAKARIA TAWFIK
Doktora
Arapça
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN ÖĞMÜŞ
- الشيخ حاجي محمد آخوند ومنهجه في كتابه (تفسیر عابدي)
Al-Şeyh Haci Muhammad Ahund ve Tefsir-i Abidi adlı kitabındaki metodu
SHOKRULLAH HANIFI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DHUHA MOHAMMED SALIH
- إكمال المفهم شرح صحيح مسلم كتاب الأدب : من باب نظر الفجأة إلى باب تحريم اللعب بالنرد
İkmal el-Müfhim Şerhu Sahihi Müslim, Kitabu'l-Edeb, Bâb-ı Nazarı el-Fec'e ilâ Bâb-ı Tahrimi el-La'b bin-Nerdi
MUSAB HAMOD
Yüksek Lisans
Arapça
2007
DinŞam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. عبد العزيز حاجِّي