Türkiye'de sanayi coğrafyası bağlamında imalat sanayisinde sektörel uzmanlaşma ve sosyo-ekonomik özellikler
Sectoral specialization and socio-economic characteristics of manufacturing industry in the context of industrial geography in Turkey
- Tez No: 757330
- Danışmanlar: PROF. DR. ERSİN KAYA SANDAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Ekonomi, Geography, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 357
Özet
Ekonominin lokomotifi sayılan sanayi faaliyetleri mekân üzerinde dengeli bir dağılış göstermemektedir. Belli başlı mekanlarda yoğunlaşma eğilimi içerisinde olan ekonomik ve endüstriyel faaliyetler gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yoğunlaşma göstermektedir. Ülke ölçeğinde bölgeler ve iller bazında farklı yoğunlaşma ve yığılma eğilimi gösteren sanayi faaliyetleri ekonomistlerin ve coğrafyacıların ilgisini çeken önemli bir olgu olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyet gösteren imalat sanayii alt sektörlerinin zamansal süreç içerisinde mekân üzerindeki dağılışı ve nedenselliğinin ekonomik coğrafya perspektifi ile değerlendirmek ve imalat sanayii alt sektörlerinin uzmanlaşma eğilimlerini ortaya çıkararak bölgesel kalkınmada sanayi faaliyetinin rolünü güçlendirmeye yönelik güncel bir perspektif sunmaktır. İmalat sanayii sektörlerinin istihdam verileri kullanılarak sektörlerin iller (Düzey-3) düzeyinde uzmanlaşma durumları zamansal düzlemde karşılaştırılmıştır. İmalat sektörünün incelendiği çalışmada uzmanlaşma düzeyi yerelleşme (Lokasyon) katsayısı yöntemi ile tespit edilmiştir. Gelişmekte olan ülke özelliği gösteren Türkiye'de imalat sanayisinde uzmanlaşma eğilimi mekansal dağılış anlamında eşitsizlik göstermektedir. İmalat sanayisi alt sektörlerinin mekansal dağılışı teknolojik düzey sınıflandırması bakımından daha belirgin bir dengesizlik oluşmaktadır. Emek yoğun, düşük teknoloji gerektiren, nitelikli iş gücü ihtiyacı az küçük sermayelerle kurulabilen imalatı sektörleri çok sayıda ilde uzmanlaşma düzeyinde faaliyet göstermektedir. Yüksek teknoloji, nitelikli işgücü ve büyük sermayeler gerektiren sektörler ülke genelinde sınırlı alanda uzmanlaşma göstermektedir. Bölgelerin sosyo-ekonomik özellikleri ile paralellik gösteren imalat sanayi uzmanlaşma eğiliminin bölgesel kalkınma bağlamında bir bütün olarak ele alınması gerektiği gerçeğini gözler önüne sermektedir. Sosyal ve ekonomik gelişmişlik endeksi düşük illerde uzmanlaşma gösteren sınırlı sayıdaki sektörlerin desteklenmesi uzun vadede önem arz etmektedir. Bu çalışmanın araştırmacılara, yerli ve yabancı yatırımcılara ve kamu politikacılarına Türkiye'nin imalat sanayisi örüntüsünün bir bütün olarak sunulması ve yapılacak yatırımlara katkı sunması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Industrial activities, which are considered to be the locomotive of the economy, do not show a balanced distribution of space. Economic and industrial activities, which tend to concentrate in certain places, show concentration in developed and developing countries. Industrial activities, which display different concentration and agglomeration tendencies on the basis of regions and provinces at the country level, have been an important phenomenon that attracts the attention of economists and geographers. In this study, it is aimed to evaluate the distribution and causality of the sub-sectors of the manufacturing industry operating in Turkey in the temporal process with the perspective of economic geography and to present a current perspective to strengthen the role of industrial activity in regional development by revealing specialization tendencies of the sub-sectors of the manufacturing industry. By using the employment data of the manufacturing industry sectors, the specialization status of the sectors at the province (Level-3) level is compared in the temporal plane. The level of specialization was determined by the localization (Location) coefficient method. The trend of specialization in the manufacturing industry in Turkey as a developing country has shown inequality in terms of spatial distribution, and it has formed polarization on the east-west axis. The spatial distribution of the sub-sectors of the manufacturing industry creates a more pronounced imbalance in terms of technological level classification. The manufacturing sectors, which are labor-intensive, require low technology, and can be established with small capitals with little need for qualified internal power, operate at the level of specialization in many provinces. Sectors that require high technology, a qualified workforce and large capitals showed specialization in a limited area throughout the country. The trend of specialization of the manufacturing industry, which is in parallel with the socio-economic characteristics of the regions, indicated the fact that it should be considered as a whole in the context of regional development. In the long run, it is important to support a limited number of sectors specializing in provinces with a low social and economic development index. Additionally, this study aims to present the manufacturing industry pattern of Turkey as a whole to researchers, domestic and foreign investors and public politicians and to contribute to the investments to be made.
Benzer Tezler
- Güneydoğu Anadolu Bölgesinin kalkındırılmasında sanayinin rolü ve sorunları
The role of industry on the development of Southeast Anatolia Region and its problems
CUMALİ ÖGEL
- Türkiye'de imalat sanayinde bölgesel çeşitlenme üzerine nicel bir analiz
A quantitative analysis on regional diversification in Türkiye manufacturing industry
KÜBRA KARKIN
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZER KARAKAYACI
- Gelişimi, yapısı ve sorunları ile Gaziantep sanayii
Manufacturing industry in Gaziantep
HADİ ALBAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TIRAŞ
- 1980 sonrası Türk imalat sanayi'nin gelişimi ve dışa açıklık
Development of the Turkish manufacturing sector after 1980's and openness
YAĞMUR SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AVNİ EGELİ
- Turizm sektöründe konaklama tesisi fiyatlandırmasının mekânsal ve niteliksel belirleyicileri: Antalya Körfezi örneği
Spatial and qualitative determinants of accommodation facility pricing in tourism sector: Example Gulf of Antalya
AYKUT SEZGİN
Doktora
Türkçe
2014
EkonometriSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ALİ DULUPÇU