Baktriya ve eski Türk hukuk belgelerinin karşılaştırmalı incelemesi
A comparative analysis of Bactrian and old Turkic legal documents
- Tez No: 758431
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BETÜL ÖZBAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 329
Özet
Baktriya ve Eski Türk hukuk belgelerinin metin düzenini karşılaştırmalı yöntemle ele alan bu tez, tarihî dönem Türk-İran dil ve kültür ilişkileri araştırmaları çerçevesinde değerlendirilebilir. Eski Türk hukuk belgeleri, bugüne kadar pek çok farklı yönden ele alınmıştır; ancak ilk kez bu çalışmada Baktriya hukuk belgeleri ile karşılaştırılmaktadır. Bu karşılaştırma bize öncelikle Eski Türk ve Orta İran dönemi hukuk belgelerinin dilini daha iyi kavrama imkânı sunmaktadır. Çalışmamız altı ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, öncelikle Baktriya bölgesi ve Baktriya tarihi ile ilgili bilgiler aktarılmakta; Baktriyalılar ve Türkler arasındaki erken dönem ilişkilere dikkat çekilmektedir. Bu bölüm, çalışma alanımızın tarihsel arka planı ile birlikte anlayabilmek amacıyla hazırlanmıştır. İkinci bölümde Orta İran dillerinden biri olan Baktriyaca ve yazılı kaynakları kısaca tanıtılmaktadır. Üçüncü bölümde çalışmamızda seçtiğimiz Baktriyaca metinlerin çeşitli dil özellikleri ele alınmakta ve örneklerle açıklanmaktadır. Dördüncü bölüm, Baktriya hukuk belgeleri arasından seçilmiş örneklerin, metni ve günümüz Türkçesine çevirisini içermektedir. Eski Türk hukuk belgelerini genel olarak ele alan beşinci bölümde belgelerin ait olduğu merkezler ve dönemlerle ilgili kısa bilgiler verilmekte; örnek bir metin üzerinden belge düzeni irdelenmektedir. Tezimizin inceleme bölümünü içeren altıncı bölümünde ise karşılaştırmalı yöntemle elde ettiğimiz bulgular örneklerle açıklanmaktadır. Sonuç bölümünde, Baktriya ve Eski Türk hukuk belgelerinin biçim özellikleri kısaca karşılaştırılmaktadır. Ayrıca, bu bölümde Baktriya hukuk belgelerinde geçen Türk yönetici adları, Türkçe unvanlar ve sözvarlığı ile ilgili paylaşılan bazı bulgular, bu alanda yapılması gereken sonraki çalışmaların önemine değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis deals with the text order of the Bactrian and Old Turkic legal documents with a comparative method. It can be evaluated within the historical period Turkic-Iranian language and cultural contact studies. Old Turkic legal documents have been studied in many ways until today; however, it is compared with Bactrian legal documents for the first time in this study. This comparison allows us to understand the language of the Old Turkic and Bactrian legal documents effectively. Our study consists of six main chapters. In the first chapter of our study, first of all, information about the Bactria region and the history of Bactria is given, and attention is drawn to the early relations between the Bactrians and the Turks. This section has been prepared to understand our study field within its historical background. The Bactrian language, one of the Middle Iranian languages, and its written sources have been briefly introduced in the second part. In the third chapter, various grammatical features of the Bactrian texts we selected for our thesis have been analyzed and explained with examples. The fourth chapter includes the translation of the text corpus of Bactrian legal documents into Turkish. In the fifth section, which deals with the Old Turkic legal documents in general, information on the centers and periods of the documents is given, and the text order is examined through a sample text. In the fifth chapter of our thesis, which includes the analysis part, the findings we obtained by the comparative method have been explained with examples. In the conclusion part, the features of the format of Bactrian and Old Turkic legal documents are briefly compared. In addition, in this section, some shared findings about Turkic administrator names, Turkic titles and vocabulary in Bactrian legal documents, and the importance of further studies in this area are mentioned.
Benzer Tezler
- Eski Uygurca manihaist metin parçaları üzerine bir inceleme
A study on old Uyghur manichaean text parts
TÜMER KARAAYAK
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Çin elçisi Chang Ch'ien seyahatnamesine göre Orta Asya'daki etnik gruplar
Ethnical groups in the ancient Central Asia according to the book of travels of Chinese representative Chang Ch'ien
NURANİYE HİDAYET EKREM
- Bozkır ve Grek toplumlarının etkileşimi (MÖ VI. - I. yüzyıl)
Interactions of steppe and greek societies (vith BC - İst BC centuries)
SAİD MÜBİN ÇALIŞ
Doktora
Türkçe
2021
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- Orta Asya'da Antik Yunan Krallığı: Baktriya
The Ancient Greek Kingdom in Central Asia: Bactria
MERT HASILCIOĞLU