Eski Uygurca manihaist metin parçaları üzerine bir inceleme
A study on old Uyghur manichaean text parts
- Tez No: 874130
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1559
Özet
Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma Manihaist Uygur edebiyatına ait metin parçalarını ihtiva etmektedir. Çalışma esas olarak Jens Wilkens tarafından kataloğu hazırlanan ve Berlin Turfan Koleksiyonu'nda muhafaza edilen yazmaların bir kısmının neşrine dayanmaktadır. Bu çalışmada katalog numarası 1 ile 125 arasında olan yayınlanmış ve yayınlanmamış yazmalar ele alınmaktadır. Bu çalışma 7 bölümden oluşmaktadır.“1. Giriş”bölümünde çalışmada yer alan yazmalar ve üzerine yapılan çalışmalara, çalışmada izlenen yönteme değinilmiştir.“2. Mani, Manihaizm ve Eski Uygurca Manihaist Külliyata Ait Metinler”bölümünde ise Mani'nin hayatı, Manihaizm'in yayıldığı alanlar, Mani'nin kutsal kitapları, Uygurlarda Manihaizm ve Eski Uygurca Manihaist Metinler ile bu metinlerin bulunduğu koleksiyonlara yer verilmiştir.“3. Eski Uygurca Manihaist Metinlerin Çeviri Yazısı ve Harf Çevirisi”bölümünde Uygur ve Mani harfli yazmaların yazı çevirimi ve harf çevirisine yer verilmiştir. Ayrıca bu bölümde daha önceki yayınlarda yer alan okuma yanlışları ve farklılıkları dipnotlarda gösterilmiştir.“4. Eski Uygurca Manihaist Metinlerin Türkiye Türkçesine Aktarımı”bölümünde yazmaların Türkiye Türkçesine aktarımına yer verilmiştir.“5. Eski Uygurca Manihaist Metinlere İlişkin Açıklamalar”bölümünde metinlerin morfolojisi, semantiği, sentaksı ve leksikolojisi ile Manihaizm'e ilişkin kavramların incelemesi yapılmıştır. Ayrıca bu bölümde metinler içerisinde geçen bazı kelimelerin ve kavramların açıklaması yapılmıştır. Bu kelimelerin ve kavramların varsa Sanskritçe, Çince, (Manihaist, Budist, Hristiyan) Soğdca, Partça, Eski Farsça Orta Farsça, Yeni Farsça, Pehlevice, Arapça, Ermenice, Kıptice, Süryanice, Sanskritçe, Toharca A, Toharca B, Latince, Yunanca, Baktrice (= Baktriya dili), Akadca vb. dillerdeki karşılıkları belirtilmiştir.“6. Sözlük/Dizin”bölümünde çalışmaya dâhil edilen Manihaist Uygur metinlerinin sözlüğü ve çözümlemeli dizini ortaya konulmuştur.“Sözlük/Dizin”bölümünde madde başları Eski Uygurca, anlamları Türkiye Türkçesidir. Ayrıca Uygurca dizinde bazı kelimelerin ve kavramların Sanskritçe, Çince, (Manihaist, Budist, Hristiyan) Soğdca, Partça, Eski Farsça Orta Farsça, Yeni Farsça, Pehlevice, Arapça, Ermenice, Kıptice, Süryanice, Sanskritçe, Tohar A, Tohar B, Latince, Yunanca, Baktrice (= Baktriya dili), Akadca vb. dillerdeki karşılıkları verilmiştir.“7. Sonuç”bölümüdür.
Özet (Çeviri)
This study, which has been prepared as a PhD dissertation, contains some text parts belonging to the Manichaean Uyghur literature. The study is based on the publication of some of the manuscripts cataloged by Jens Wilkens and kept in the Berlin Turfan Collection. This study focuses on published and unpublished fragments with catalog numbers between 1 and 125 in Wilkens' catalog. This study consists of 7 chapters. In the chapter entitled“1. Introduction”, the fragments in this work, the studies on these fragments, the method followed in the study are mentioned. In the chapter entitled“2. Mani, Manichaeism, and Texts of the Old Uyghur Manichaean Corpus”, Mani's life, the areas where Manichaeism spread, Mani's canons, Manichaeism in the Uyghurs and Old Uyghur Manichaean Texts, and the collections containing these texts are included. In the chapter entitled“3. Transcription and Transliteration of Old Uyghur Manichaean Texts”are given the transliteration and transliteration of Uyghur and Mani script fragments. In addition, in this section, reading errors and differences in previous editions are shown in footnotes. In the chapter entitled“4. Translation of Old Uyghur Manichaean Texts into Turkish”, the fragments used in this study have been translated into Turkish. In the chapter entitled“5. Notes on Old Uyghur Manichaean Texts”, the morphology, semantics, syntax and lexicology of the texts and the concepts related to Manichaeism are analyzed. In addition, in this section, some words and concepts mentioned in the texts are explained. The equivalents of these words and concepts, if any, in Sanskrit, Chinese, (Manichaean, Buddhist, Christian) Sogdian, Parthian, Old Persian, Middle Persian, New Persian, Pahlavi, Arabic, Armenian, Coptic, Syriac, Sanskrit, Tocharian A, Tocharian B, Latin, Greek, Bactrian, Akkadian, etc. are indicated. In the chapter entitled“6. Glossary/Index”section presents the glossary and analytic index of the Manichaean Uyghur texts included in the study. That part that“6. Glossary/Index”, the entries are in Old Uyghur and their meanings are in Turkish. In addition, in the Uyghur index, the equivalents of some words and concepts in different languages such as Sanskrit, Chinese, (Manichaean, Buddhist, Christian) Sogdian, Parthian, Old Persian, Middle Persian, New Persian, Pahlavi, Arabic, Armenian, Coptic, Syriac, Sanskrit, Tocharian A, Tocharian B, Latin, Greek, Bactrian, Akkadian, etc. are given. The last chapter is“7. Conclusion”.
Benzer Tezler
- Dunhuang Mağarası'nda bulunmuş 9. ve 10. yüzyıla ait eski Uygurca el yazmaları
Ancient Uyghur manuscripts of the 9th and 10th centuries found in Dunhuang cave
AYSUN SOYER
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. ÜMİT ÖZGÜR DEMİRCİ
- Türk kaynaklarında Maninin öğretisi
Mani's doctrine in sources of Turk
ZEKİNE ÖZERTURAL
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT
- Eski Uygur hukuk metinlerindeki kişi adları üzerine bir deneme
An attempt on contact names in the Old Uyghur legal documents
ASLI NUR TÜFEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Orta Asya Uygur resim sanatında biçim ve anlam
Form and meaning in the Central Asian Uighur painting
BEYZA ARAL BAHTİYAROĞULLARI
Doktora
Türkçe
2021
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİ SEÇGİN
- Anlambilim açısından eski Uygurca şiirler
Old Uighur poems in terms of semantics
NURDAN BESLİ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK