Kamusal kullanıma açık tarihi yapılarda evrensel tasarım ilkeleri
Universal design principles in historical buildings open to public use
- Tez No: 762288
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERİDE PINAR ARABACIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Kişiye özel tasarım ihtiyacı ve adaptasyona gerek olmaksızın, tüm insanlar tarafından mümkün olan en geniş ölçüde kullanılabilen ürün, hizmet ve ortamların tasarımı Evrensel Tasarım olarak adlandırılmaktadır. Bugün tarihi değere sahip yapılar, yapıldıkları dönem itibarı ile fiziksel veya zihinsel farklığı bulunan bireyler göz önüne alınmadan, belirli bir standart insan figürü üzerinden tasarlanmıştır ve erişilebilirlik konusunda ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Özellikle kamusal kullanıma açık tarihi yapıların herkes tarafından erişilebilir ve kullanılabilir olması gerekmektedir. Tescilli yapılar söz konusu olduğunda koruma ilkeleri ve ek yönetmelikler devreye girmekte, bu durumda yapılabilecek müdahaleleri oldukça kısıtlamaktadır. Bu doğrultuda tarihi yapılarda uygulanabilecek, mevcut koruma yasalarına uygun, tarihi çevreye ve yapıya saygılı, Evrensel Tasarım anlayışıyla tasarlanmış çözümlerinin derlenmesi, ileride herhangi bir tarihi yapıda yapılacak projelerde bir kaynak olarak başvurulabilecek bir yayın sunmak amaçlanmıştır. Öncelikle ilgili yöntem ve kavramlar açılanarak konuya hakimiyet sağlanmıştır. Devamında ise ülkemizde erişilebilirlik alanında yürürlükte olan standart, yönetmelik ve kılavuz kitaplar, farklı ülkelerde sözü edilen özellikteki yapılar için gerçekleştirilen tasarımlar, konuya yaklaşımları ve ürettikleri yayınlar incelenmiştir. Yapılan bu incelemelerden yararlanarak tarihi yapılarda Evrensel Tasarım standartlarını sağlayabilecek olası müdahaleler Yapı Çevresi ve Peyzaj ana başlığı altında Sokak Mobilyaları ve Sirkülasyon Elemanları olarak, Yapı ana başlığı altında ise Giriş ve Çıkışlar, Sirkülasyon Elemanları, Yapı Fiziği, Bilgilendirici ve Yönlendirici Elemanlar ve Programlı Erişim başlıkları altında derlenmiştir. Tescilli yapılarda koruma kanunları gereği oluşan sınırlılıklar nedeniyle Evrensel Tasarımın tamamen karşılanması mümkün olmayabilir, bu durumda öncelik, mümkün olan en üst seviyede Evrensel Tasarım standartlarının sağlanması olmalıdır, Evrensel Tasarımın sağlanamadığı yerlerde ise mümkün olan en üst düzeyde erişilebilirlik sağlanmalıdır ve süreç etkin ve verimli bir şekilde yönetilmelidir. Bu kapsamda tarihi yapılarda yapılması planlanan müdahalelere yol göstermesi amacıyla beş aşamadan oluşan bir süreç yönetim tablosu sunulmuştur. Giriş ve çıkışlar gibi bazı yapı elemanlarının Evrensel Tasarım anlayışını benimsemesinin öncelik taşıması gerektiği düşüncesiyle ise yapılması planlanan müdahalelerin önceliklendirilmesinin yararlı olacağına kanaat getirilmiştir ve bir önceliklendirme listesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Universal Design can be defined as; the design of products, services, and environments that can be used by all people to the greatest extent possible without the need for personalized design and adaptation. Historic buildings as a result of the period they were built were designed based on a certain standard human figure, without considering individuals with differences. When it comes to listed structures, protection principles and additional regulations come into play, restricting the interventions that can be made. The thesis aims to compile solutions with a universal design approach that can be applied in historical buildings, complies with current conservation laws with a respect to the historical environment and structure, and present a publication that can be referenced as a source in projects to be made in any historical building in the future. First, the methods and terms on this subject were explained. Afterward, the standards, regulations, and guidebooks in force in the field of accessibility in Turkey, and approaches to the subject and the publications from different countries were examined. Thereon, possible interventions that can provide both protection and universal design standards in historical buildings compiled under eight topics. When it is not possible to meet the universal design standards completely due to the limitations caused by the conservation laws, the priority should be to provide the highest possible level of universal design standards. In this context, a process management table consisting of five stages has been presented to guide the interventions planned to be made in historical buildings. Considering that some building elements such as entrances and exits should adopt the Universal Design approach, it was decided that it would be beneficial to prioritize the planned interventions and a prioritization list was proposed.
Benzer Tezler
- İstanbul Fikirtepe ve Çırçır kentsel dönüşüm bölgelerinde yeni şehircilik ilkeleri bağlamında karşılaştırmalı bir değerlendirme
A comparative evaluation in the context of new urbanization principles in Fikirtepe and Çırçır urban transformation regions
EKREM KAZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ŞANLI
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Tarihi kentlerdeki açık mekanların değişen kullanımlarının değerlendirilmesi: Amasya örneği
The evaluation of the changing usage of the open spaces in the historic cities: Amasya example
YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
Doktora
Türkçe
2005
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Göreme 433 parsel 3 pafta'daki Hatice İkman evi restorasyon önerisi
Restoration proposal for the Hatice İkman house in Göreme 433 parcel 3 page
TÜLAY SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkHasan Kalyoncu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY KARADAYI YENİCE
- İşlevini yitirmiş alanlardan dönüştürülen üniversite yapılarının mimari esneklik analizi
Architectural flexibility analysis of university buildings transformed from dysfunctional zones
AHMET KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE PINAR ARABACIOĞLU