İki Paşa Camiinin süsleme özelliklerinde üslup birliği (Amasya Merzifon Abide Hatun Camii ve Tokat Erbaa Silahtar Ömer Paşa Camii)
Stylistic unity of the decorative features of the two pasha mosques (Amasya Merzifon Abide Hatun mosque and Tokat Erbaa Silahtar Ömer Pasha mosque)
- Tez No: 764084
- Danışmanlar: PROF. DR. CANDAN NEMLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Anadolu zengin bir kültür mirasına sahiptir. Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti altında bu topraklarda çok sayıda dini, sivil, askeri vb. amaçlarla mimari eserler inşa edilmiştir. Bu eserlerden çoğu devletin önemli görevlerinde yer alan paşaların inşa ettirdikleri yapılardır. Bunların arasında en yaygın olanı cami mimarisidir. Osmanlı Devleti zamanında önemli güzergahlardan olan ve Orta Karadeniz bölgesinde yer alan Amasya ve Tokat illeri, Anadolu kültür ve sanatının gelişim gösterdiği önemli merkezlerdendir. Birbirine 106 km uzaklıkta olan Erbaa/Silahtar Ömer Paşa Camii ve Merzifon/Abide hatun Camii Anadolu'daki 17.yy'a ait ahşap tavanlı ve ahşap destekli, ahşap üzeri kalem işi sanatının uygulandığı örneklerindendir. Meyilli arazi üzerinde inşa edilen dikdörtgen planlı camilerin beden duvarları dış taraftan almaşık duvar tekniğiyle yapılmış olup, iç taraftan sıvalıdır. Camileri örten tavan üst örtüsü dış taraftan kırma çatı, iç taraftan ahşaptır. Her iki yapıda da tavan kirişlerinin olduğu kısım yükseltilmiş, harime ferah bir görünüm kazandırmıştır. Kalem işleri yapılarda, tavan kirişlerinin yüzeylerinde, destek aralarında, ahşap direkler üzerinde ve kemer yüzeylerinde yer alır. Süslemelerde kırmızı, turuncu, mavi, yeşil, sarı, beyaz renkler kullanılmıştır. Camilerin kendi düzenlerinde görülen benzerlik ilgi çekici olup Anadolu'da ki yapıların desen özellikleri, inşa edildikleri dönem hakkında önemli birer görsel kaynaktır. 17.yy'ın ikinci yarısından itibaren inşa edilen örneklerdeki kalem işi süslemelerde erken ve klasik dönemde görülen hatayi, rumi düzenlemelerin yanısıra doğadan ilham alınarak yapılan lale, gül, karanfil ve sümbül gibi çiçeklerinde kullanılmaya başlandığı görülür. Bu çalışmada Merzifon ve Erbaa ilçelerinde bulunan Abide Hatun Camii (1680) ve Silahtar Ömer Paşa Camii (17.yy) kalem işi süslemelerindeki üslup birliği incelenmiştir. İncelemeler sonucunda tarih, bölge yakınlığı ve süsleme düzenlerindeki benzerlikler, Silahtar Ömer Paşa Camii ve Abide Hatun Camii'nin aynı üslup birliğine sahip olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Anatolia, which has hosted various civilizations throughout its history, has a rich cultural heritage. Under the rule of the Ottoman Empire, a large number of architectural monuments were built on these lands for religious, civil, military purposes. Most of these works are the structures built by the pashas who took part in important tasks of the state. The most common among them is the mosque architecture. The provinces of Amasya and Tokat, which were one of the important routes during the Ottoman Empire and were located in the Central Black Sea region, are one of the important centers where Anatolian culture and art developed. Erbaa/Silahtar Ömer Pasha Mosque and Merzifon/Abide Hatun Mosque, which are 106 km away from each other, are examples of the 17th century wooden ceilings and wooden supports in Anatolia, where the art of paiting decorating on wood is applied. The body walls of the rectangular mosques built on the sloping land are made with brick and stone wall technique on the outside and plastered on the inside. The upper cover of the ceiling covering the mosques is a hipped roof on the outside and wood on the inside. The part where the ceiling beams are located in both structures has been raised, giving the space a spacious appearance. Panting decorating are located in structures, on the surfaces of ceiling beams, between supports, on wooden poles and on arch surfaces. Red, orange, blue, green, yellow, white colors were used in decorations. The similarity seen in the layout of the mosques themselves is of interest and the pattern features of the structures in Anatolia are an important visual source about the period in which they were built. 17th the second half of the century and early examples constructed from common in the classical period, rumi and stylized flowers, as well as a naturalist, tulips, roses, carnations flowers such as hyacinths and it is seen that began to be used for. In this study, the stylistic decorations of the Silahtar Ömer Pasha Mosque (17th century) and Abide Hatun Mosque (1680) in Erbaa and Merzifon districts are examined. As a result of the studies, the similarities in the history, proximity to the region and decoration patterns have shown that the Silahtar Ömer Pasha Mosque and the Abide Hatun Mosque have the same stylistic unity.
Benzer Tezler
- Erbaa Silahtar Ömer Paşa Camisi
Erbaa Weapon Ömer Pasha Mosque
SELMA ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ESER
- İstanbul Kadırga Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
Başlık çevirisi yok
BENGÜ AKTUNA ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HAKKI ACUN
- Khora Manastır Kilisesi: Cami ve müze örneği
Khora Monastery Church: Mosque and museum example
MİRAY CAN KIRKOÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİ BOLEKEN
- Piyale Paşa Camii çinilerinin tasarım ilkeleri açısından analizi
Analysis of Piyale Pasha Mosque tiles in terms of design principles
AYŞEGÜL ABALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LATİFE AKTAN ÖZEL
- Mimar Sinan'ın İstanbul'daki camiilerinin minber bezemeleri
Minbar patterns of Mimar Sinan's mosques in Istanbul
HAKAN DAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. GÜLNUR DURAN