Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (İnceleme-metin 1b-53b)
Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (Review-text 1b-53b)
- Tez No: 764397
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Menkabe, Hz. Peygamber'in (s.a.v.), din büyüklerinin, kahramanların, tarihî şahsiyetlerin üstün vasıflarını, ahlakî meziyetlerini ve olağanüstü hallerini anlatan edebi bir türdür. Türk İslam edebiyatındaHz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali hakkında yazılmış olan menkabelere menâkıb-ı çehâr-yâr denir. Türk İslam edebiyatı alanında muhtevası dört halife olan birçok eser te'lif edilmiştir. 15. yüzyılda Recâyî tarafından yazılmış olan Menâkıb-ı Çehâr-yâr da bu türde te'lif edilmiş eserlerden biridir. Kaynaklarda Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ın yazarı Recâyî'nin hayatına ve eserlerine dair kesin bilgi bulunmamaktadır. Dört halifenin hayatında yaşanan olaylardan ve faziletlerinden bahseden bu eser, 2372 beyitten oluşan bir mesnevidir. Bu çalışmada, mesnevinin 1-1125 beyiti incelenmiştir. Tek nüshası tespit edilebilen eser, Hacı Selim Ağa Yazma Eserler Kütüphanesinin Kemankeş Koleksiyonunun 411 numarasında bulunmaktadır. Eser 15. yüzyılda yazılmış olmasından dolayı Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini yansıtmaktadır. Eserde menkabeler arasında geçiş yapılırken herhangi bir başlık kullanılmamıştır. Bölümler arasında birer satırlık boşluk bırakılmıştır. Müellif dört halifenin menkabelerini oldukça sade ve anlaşılır bir üslup ile kaleme almıştır. Eserde, halifelerin üstün özellikleri anlatılmıştır. Hz. Ebubekir'in dürüstlüğü, Hz. Ömer'in adaleti, Hz. Osman'ın hayâsı ve Hz. Ali'nin cesareti ve yiğitliği konu edilmiştir. Menâkıb-ı Çehâr-yâr adlı bu çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde menkabe kavramı açıklanmış ve dört halifenin hayatları hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, Recâyî, hayatı ve eserleri genel başlığı altında eserin adı, yazılış tarihi, türü, yazılış sebebi, beyit sayısı ve incelenen beyitler ile eser oluşturulurken kullanılan edebi sanatlar, arkaik kelimeler ve imla özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Aynı bölümde eserdeki menkabelerde anlatılan olaylara değinilmiştir. Çalışmamızın ikinci ve son bölümünde eserin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Legend is a literary genre that describes the superior qualities, moral virtues and extraordinary states of religious leaders, heroes and historical figures. In Turkish-Islamic literature, the menkabes written about Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman and Hz. Ali are called“menâkıb-ı çehâr-yâr”. Many works have been written in the field of Turkish-Islamic literature whose content is four caliphs. Menâkıb-ı Çehâr-yâr, written by Recâyî in the 15th century, is one of such works. There is no exact information in the sources about the life and works of Recâyî, the author of Menâkıb-ı Çehâr-yâr. This work, which talks about the events and virtues that took place in the lives of the four caliphs, is a masnavi. 1125 couplets of the work, which consists of 2372 couplets, have been studied. The work, of which a single copy can be identified, is located in the number 411 of the Kemankeş collection of the Hacı Selim Ağa Manuscripts library. Since the work was written in the 15th century, it reflects the characteristics of Old Anatolian Turkish. No headings were used when switching between the menus in the work. When switching between sections, one line of space is left. The author wrote the menkabes of the four caliphs in a very simple and understandable style. In the work, the superior characteristics of the caliphs are described. The honesty of Hz. Ebubekir, the justice of Hz. Omar, the dignity of Uthman and the courage and valor of Hz. Ali were mentioned. This work, titled Menâkıb-ı Çehâr-yâr, consists of an introduction and two following sections. In the introduction, the concept of menkabe is explained and information about the four caliphs is given. In the first part, it is tried to give information about the work and its author and to make a general analysis in the light of the work. In the second part, the transcriptional text of the work is included.
Benzer Tezler
- Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (İnceleme-metin 53b-111a)
Başlık çevirisi yok
ELİF DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiHitit Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
- Riyaset-i Cumhur mûsikî heyeti
Presidency orchestra
RECAYİ BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MüzikMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ SATAN
- Şanlıurfa Müzesi'nde Bulunan Ahşap Eserler
Wood Works in Sanlıurfa Museum
MUSTAFA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAYİ KARAHAN
- Ahlat Türk İslam dönemi dini mimarisi
Architecture of the religious Turkish Islamic period in Ahlat
SARYA ERBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAYİ KARAHAN
- Kemençeci Haluk Recai'nin Şevk-ı Serâb makamındaki eserlerinin tür ve biçim yönünden incelenmesi
A study of works about Şevk-i Serâb tune of Haluk Recai's in terms of kind and form
MAHMUT İNANÇ