Geri Dön

Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (İnceleme-metin 1b-53b)

Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (Review-text 1b-53b)

  1. Tez No: 764397
  2. Yazar: FATIMA KELEŞOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hitit Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 176

Özet

Menkabe, Hz. Peygamber'in (s.a.v.), din büyüklerinin, kahramanların, tarihî şahsiyetlerin üstün vasıflarını, ahlakî meziyetlerini ve olağanüstü hallerini anlatan edebi bir türdür. Türk İslam edebiyatındaHz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali hakkında yazılmış olan menkabelere menâkıb-ı çehâr-yâr denir. Türk İslam edebiyatı alanında muhtevası dört halife olan birçok eser te'lif edilmiştir. 15. yüzyılda Recâyî tarafından yazılmış olan Menâkıb-ı Çehâr-yâr da bu türde te'lif edilmiş eserlerden biridir. Kaynaklarda Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ın yazarı Recâyî'nin hayatına ve eserlerine dair kesin bilgi bulunmamaktadır. Dört halifenin hayatında yaşanan olaylardan ve faziletlerinden bahseden bu eser, 2372 beyitten oluşan bir mesnevidir. Bu çalışmada, mesnevinin 1-1125 beyiti incelenmiştir. Tek nüshası tespit edilebilen eser, Hacı Selim Ağa Yazma Eserler Kütüphanesinin Kemankeş Koleksiyonunun 411 numarasında bulunmaktadır. Eser 15. yüzyılda yazılmış olmasından dolayı Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini yansıtmaktadır. Eserde menkabeler arasında geçiş yapılırken herhangi bir başlık kullanılmamıştır. Bölümler arasında birer satırlık boşluk bırakılmıştır. Müellif dört halifenin menkabelerini oldukça sade ve anlaşılır bir üslup ile kaleme almıştır. Eserde, halifelerin üstün özellikleri anlatılmıştır. Hz. Ebubekir'in dürüstlüğü, Hz. Ömer'in adaleti, Hz. Osman'ın hayâsı ve Hz. Ali'nin cesareti ve yiğitliği konu edilmiştir. Menâkıb-ı Çehâr-yâr adlı bu çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde menkabe kavramı açıklanmış ve dört halifenin hayatları hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, Recâyî, hayatı ve eserleri genel başlığı altında eserin adı, yazılış tarihi, türü, yazılış sebebi, beyit sayısı ve incelenen beyitler ile eser oluşturulurken kullanılan edebi sanatlar, arkaik kelimeler ve imla özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Aynı bölümde eserdeki menkabelerde anlatılan olaylara değinilmiştir. Çalışmamızın ikinci ve son bölümünde eserin transkripsiyonlu metnine yer verilmiştir.

Özet (Çeviri)

Legend is a literary genre that describes the superior qualities, moral virtues and extraordinary states of religious leaders, heroes and historical figures. In Turkish-Islamic literature, the menkabes written about Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman and Hz. Ali are called“menâkıb-ı çehâr-yâr”. Many works have been written in the field of Turkish-Islamic literature whose content is four caliphs. Menâkıb-ı Çehâr-yâr, written by Recâyî in the 15th century, is one of such works. There is no exact information in the sources about the life and works of Recâyî, the author of Menâkıb-ı Çehâr-yâr. This work, which talks about the events and virtues that took place in the lives of the four caliphs, is a masnavi. 1125 couplets of the work, which consists of 2372 couplets, have been studied. The work, of which a single copy can be identified, is located in the number 411 of the Kemankeş collection of the Hacı Selim Ağa Manuscripts library. Since the work was written in the 15th century, it reflects the characteristics of Old Anatolian Turkish. No headings were used when switching between the menus in the work. When switching between sections, one line of space is left. The author wrote the menkabes of the four caliphs in a very simple and understandable style. In the work, the superior characteristics of the caliphs are described. The honesty of Hz. Ebubekir, the justice of Hz. Omar, the dignity of Uthman and the courage and valor of Hz. Ali were mentioned. This work, titled Menâkıb-ı Çehâr-yâr, consists of an introduction and two following sections. In the introduction, the concept of menkabe is explained and information about the four caliphs is given. In the first part, it is tried to give information about the work and its author and to make a general analysis in the light of the work. In the second part, the transcriptional text of the work is included.

Benzer Tezler

  1. Recâyî'nin Menâkıb-ı Çehâr-yâr'ı (İnceleme-metin 53b-111a)

    Başlık çevirisi yok

    ELİF DURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sanat TarihiHitit Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ

  2. Riyaset-i Cumhur mûsikî heyeti

    Presidency orchestra

    RECAYİ BAYRAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    MüzikMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ALİ SATAN

  3. Şanlıurfa Müzesi'nde Bulunan Ahşap Eserler

    Wood Works in Sanlıurfa Museum

    MUSTAFA YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    El SanatlarıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECAYİ KARAHAN

  4. Ahlat Türk İslam dönemi dini mimarisi

    Architecture of the religious Turkish Islamic period in Ahlat

    SARYA ERBOĞA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Sanat TarihiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECAYİ KARAHAN

  5. Kemençeci Haluk Recai'nin Şevk-ı Serâb makamındaki eserlerinin tür ve biçim yönünden incelenmesi

    A study of works about Şevk-i Serâb tune of Haluk Recai's in terms of kind and form

    MAHMUT İNANÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    MüzikFırat Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAVUZ DEMİRTAŞ