Urartu dönemi tunç eser sanatı ve ayanis verilerinin değerlendirilmesi
The art of bronze works in the Urartian period and an evaluation of the data from ayanis
- Tez No: 765396
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET IŞIKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Arkeometri, Archeology, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 395
Özet
Uygarlık tarihinde sosyoekonomik ve sosyokültürel yapının devletlerin/krallıkların sanatını doğrudan etkilediği görülmektedir. İnançlarını, zaferlerini, günlük yaşantılarını, korkularını ve hayal dünyalarını tunç eserler üzerine yansıtan Urartu Krallığı'nın tunç eser sanatını, Urartu Krallığı'nın kültürel ve sosyal yapısının bizlere yansıması olarak değerlendirebiliriz. Urartu kültürüne atfedilen tunç eserler üzerine işlenen motif ve figüratif bezemelerin bir kısmı ait olduğu dönemin olağan sanat özelliklerini yansıtırken, bir kısmı da dönemin çağdaş uygarlıkların sanatından etkilenerek bağımsız ve yerel üslup özellikleri taşımaktadır. Bu bağlamda birçok geometrik ve bitkisel motif Urartu sanatı boyunca tutarlı olarak varlığını/devamlılığını sürdürmüştür. Gerek motif ve figüratif bezemelerde gerekse üçboyutlu eserlerde karşımıza çıkan farklılıkların/değişimlerin, usta farklılıklarından çağdaş uygarlıklarla olan kültürel etkileşimlere değin geniş bir sebep sonuç ilişki ağı vardır. Bunların yanı sıra Urartu Kalelerinden/Kentlerinden ele geçen tunç eserin tek bir krala ait olmadığı, Karmir Blur, Ayanis ve Toprakkale kazılarında olduğu gibi farklı zamanlardaki nesnelerin aynı alanda tutulduğu ve aynı kaleden farklı krallara ait olduğu tespit edilen eserler ortaya çıkarılmıştır. Ayanis Kalesi/Kenti'nde ortaya çıkartılan ve savunma silahlarından (Kalkan, Miğfer, Kemer), saldırı silahlarına (kama, kılıç, oktanlık ve ok uçu); mimari süsleme elemanlarından (Rozet ve Bezemeli çivi), taşınabilir objelere (Mobilya aksamı, takı ve kap) değin geniş bir yelpazede karşımıza çıkan tunç eserler, kültürel mirasımızın en önemli eserleri arasında yerini almıştır. Bu çalışma kapsamında Urartu tunç eser sanatının genel özellikleri çerçevesinde Ayanis Kalesi/Kenti'den ele geçen bir grup tunç eserlerin değerlendirmesi yapılacaktır.
Özet (Çeviri)
It is seen that the socioeconomic and sociocultural structures have directly affected the art of states/kingdoms throughout the history of civilizations. We can evaluate the art of bronze working as a reflection of the cultural and social structure of the Kingdom of Urartu, which manifested their beliefs, victories, daily lives, fears, and imaginations in bronze works. While some of the motifs and figurative ornamentations on the bronze works attributed to the Urartian culture reflect the common art characteristics of the period they belong to, some of them have been influenced by the art of contemporary civilizations of the period and have independent and local style features. In this context, many geometric and floral motifs have continued their existence/continuity throughout Urartian art. The differences/alterations we encounter in motif and figurative ornaments and three-dimensional works have an extensive cause-effect relationship network from master differences to cultural interactions with contemporary civilizations. In addition to these, it has been found that the bronze artifacts obtained from the Urartian Castles/Cities do not belong to a single king, and objects from varying times were kept in the same area as exposed in the excavations of Karmir Blur, Ayanis, and Toprakkale and they belonged to different kings from the same castle. Bronze artifacts, which we encounter in a diverse range from architectural decoration elements (Rosettes and Ornamented wedges) to portable objects (furniture parts, jewelry, and pots), from defensive weapons (Shields, Helmets, Belts) to offensive weapons (daggers, swords, quivers, and arrowheads), have taken their place among the most significant works of our cultural heritage. Within the scope of this study, a group of bronze objects recovered from Ayanis Fortress/City will be evaluated in light of the general characteristics of Urartian bronze art.
Benzer Tezler
- Erzurum ve Kars Müzelerinde bulunan Urartu dönemi öncesine ait metal silahlar
Pre-Urartian metallic weapons in Erzurum and Kars Museums
GÜLŞAH ALTUNKAYNAK
- Erzincan Altıntepe Urartu Kalesi ile yakın çevre yerleşmeleri Tunç ve Demir Çağlar seramiği
Urartian Fortress of Altıntepe in Erzincan with it's near settlements Bronze and Iron Ages of ceramics
HALİM KORUCU
Doktora
Türkçe
2012
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARAOSMANOĞLU
- Yüzey araştırmaları ışığında Muş – Bulanık Bölgesi Orta Demir Çağ (Urartu) seramikleri
Middle Iron Age ( Urartu) ceramics in Mus-Bulanık Region in the light of surveys
YUNUS SULAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HANİFİ BİBER
- M.Ö. 3000-M.Ö. 500 yılları arasında Anadolu uygarlıklarında kullanılan mühürler ve seramiğin mühürlerdeki yeri
Seals and the position of ceramics in seals used in Anatolian civilizations between B. C. 3000-B. C. 500
GÜLDEN BASMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Güzel SanatlarSakarya ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. BUKET ACARTÜRK