Geri Dön

2020 Elazığ depremi sonrası, depremzedelerde posttravmatik stres bozukluğu ve eşlik eden psikiyatrik hastalıkların yaygınlığının araştırılması

Investigation of the preference of posttraumatic stress disorder and combining psychiatric diseases after 2020 Elazig earthquake in earthquake victims

PDF İndir

  1. Tez No: 767261
  2. Yazar: ESENGÜL GÜLMEZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET GÜRKAN GÜROK
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Deprem, posttravmatik stres bozukluğu, psikiyatrik hastalıklar, anksiyete, depresyon, Earthquake, posttraumatic stress disorder, psychiatric diseases, anxiety, depression
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Deprem başta olmak üzere doğal afetler tarih boyunca hayatımızda çok önemli bir yere sahip olmuştur. Can ve mal kayıpları, yaşam değişikleri, bulunulan coğrafyanın terkedilmesi gibi sosyal hayatı ciddi boyutta etkileyen sonuçlara sebep olduğu gibi, ruhsal sıkıntılara ve travmatik yaşantılara zemin hazırlaması kaçınılmaz olmuştur. Özellikle büyük depremlerden sonra toplumda psikiyatrik hastalıkların yaygınlığında artış olduğu birçok çalışmada gösterilmiştir. Bunlardan en fazla görülenler: Travma sonrası stres bozukluğu, Depresif bozukluk ve Yaygın Anksiyete bozukluğudur. Sunduğumuz tez çalışmasında; 24.01.2020 Elazığ Depreminden sonra 320 depremzede de Posttravmatik Stres Bozukluğu, ve eşlik eden diğer ruhsal hastalıkların yaygınlığı araştırılmıştır. Yapılan literaür taramalarında en sık eşlik eden ruhsal hastalıklar Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve Major Depresif Bozukluk olduğu için ölçeklerimiz ona göre seçilmiştir. TSSB tanısının varlığı ile demografik verilerin ve depremle ilgili değişkenlerin arasındaki ilişkiyi incelemek yine aynı değişkenlerle depresyon ve anksiyetenin düzeylerinin ilişkisini incelemek çalışmamızdaki ana gayeyi oluşturmaktadır. Bu değişkenler; cinsiyet, yaş, medeni hal, eğitim seviyesi, sosyoekonomik düzey gibi demografik veriler ve depremde yakın akraba kaybı, depremde göçük altında kalma gibi deprem anı ve deprem sonrası değişkenleridir. Araştırmanın örneklemi 320 depremzededen oluşmaktadır. Katılımcılar 18 yaşından büyük, Elazığ' da bulunup depremi yaşamış gönüllülerden oluşmaktadır. Sosyo-Demografik Veri formu yanında Beck-Depresyon,Back-Anksiyete, Klinisyen Tarafından Uygulanan TSSB Ölçeği (TSSB-Ö/ CAPS) ve Travmatik Yaşantılar Ölçeği uygulanmıştır. Veriler Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) versiyon 21.0 kullanılarak değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler kategorik değişkenler için frekans (n) ve yüzde (%), sürekli değişkenler için Ortalama ± Standart sapma (Ort ± Ss) veya Ortanca ve 1. Çeyrek (Q1) - 3. Çeyrek (Q3) veya Enküçük değer (Min) - En büyük değer (Max) olarak sunulmuştur. İstatistiksel analizlerde p < 0,05 anlamlı olarak kabul edilmiştir. Çalışma sonunda, depremzedeler içinde %13.1 oranında PTSB yaygınlığı saptanmıştır. Katılımcıların Beck-Depresyon ölçeğine göre %24.37 orta-şiddetli depresyon, Beck-Anksiyete ölçeğine göre ise %25.32 oranında orta-ağır anksiyete puanları elde edilmiştir. Eski psikiyatrik hastalık, ve ailede psikiyatrik hastalık öyküsü olan bireylerde,depremde kendi göçük altında kalanlarda, akrabası veya komşularından göçük altında kalan olanlarda, depremde yakınını kaybedenlerde ve deprem ile ilgili travmatik yaşantısı olanlarda; PTSB gelişme oranları anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Yine yanı bireylerde; Beck-Depresyon ve Beck-Anksiyete ölçeği skorları anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Deprem sonrası maddi kayıp oluşumu, evde hasar oluşumu, sosyal destekten faydalanma, depremde birinin ölüm veya yaralanmasına şahit olmaile PTSB arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Yine aynı bireylerde Beck-Depresyon ölçeği puanları anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. Depremden sonra psikolojik destek alanlardaPTSB arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Yine aynı bireylerde Beck-Anksiyete ölçeği puanları anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. Ekonomik düzeyi düşük olanlarda, çalışmayanlarda, eski intihar girişimi olanlarda,hem depresyon hem de anksiyete ölçek puanları anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Kullandığı psikiyatrik ilaç dozu depremden sonra arttırılanlarda, PTSB' nin anlamlı olarak daha sık bulunduğu gözlenmiştir. Evli olmayanlarda, alkol kullananlarda, depremden sonra prefabrik yerleşimde kalanlarda; Beck-Depresyon Ölçeği puanı anlamlı olarak daha fazla bulunmuştur. Kadınlarda, ek hastalığı olanlarda, depremi şiddetli veya çok şiddetli hissedenlerde ve anksiyete ölçek puanı anlamlı olarak daha fazla gözlemlenmiştir. PTSB olanlarda Beck-Depresyon Ölçeği ve Beck-Anksiyete Ölçeği puanları anlamlı olarak daha fazla bulunmuştur. Deprem dışı travmatik yaşantı sayısı ile PTSB arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.

Özet (Çeviri)

Natural disasters, especially earthquakes, have had a very important place in our lives throughout history. It has been inevitable to lay the groundwork for mental distress and traumatic experiences, as well as causing serious consequences such as loss of life and property, changes in life, and abandonment of the geography. t has been shown in many studies that there is an increase in the prevalence of psychiatric diseases in the society, especially after major earthquakes. The most common of these are: Post-traumatic stress disorder, Depressive disorder and Generalized Anxiety disorder. In the thesis we presented; After the 24.01.2020 Elazig Earthquake, the prevalence of post-traumatic stress disorder and other accompanying mental illnesses in 320 earthquake victims was investigated. Our scales were chosen accordingly, as the most common comorbid psychiatric disorders in the literature were generalized anxiety disorder and major depressive disorder. The main aim of our study is to examine the relationship between the presence of PTSD diagnosis and demographic data and earthquake-related variables and to examine the relationship between the same variables and the levels of depression and anxiety. These variables are; demographic data such as gender, age, marital status, education level, socioeconomic level, and the earthquake and post-earthquake variables such as the loss of close relatives in the earthquake, being under a dent in the earthquake. The sample of the study consists of 320 earthquake victims. Participants consist of volunteers over 18 years old who lived in Elazig and experienced the earthquake. In addition to the socio-demographic data form, Back-depression, Back-Anxiety, Clinician-Administered PTSD Scale (PTSD-S/ CAPS) and Traumatic Experiences Scale were applied. Data were evaluated using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 21.0. Descriptive statistics were frequency (n) and percent (%) for categorical variables, Mean ± Standard deviation (Mean ± Ss) or Median and Quarter 1 (Q1) - Quarter 3 (Q3) or Minimum value (Min) for continuous variables - Presented as the largest value (Max). In statistical analysis, p < 0.05 was accepted as significant. At the end of the study, the prevalence of PTSD was found to be 13.1% among earthquake victims. According to the Back-Depression scale of the participants, 24.37% moderate-severe depression scores, and according to the Back-Anxiety scale 25.32% moderate-severe anxiety scores were obtained. In individuals with a previous psychiatric illness and a family history of psychiatric illness, those who were left in the earthquake by their own collapse, those who were crushed by their relatives or neighbors, those who lost their relatives in the earthquake and those who had a traumatic experience related to the earthquake; PTSD development rates were found to be significantly higher. Again in the same individuals; Beck-Depression and Beck-Anxiety scale scores were found to be significantly higher. It was found that the relationship between PTSD and financial loss after the earthquake, damage to the home, benefiting from social support, witnessing the death or injury of someone in the earthquake, and PTSD were found to be statistically significant. Back-depression scale scores were found to be significantly higher in the same individuals. It was observed that the relationship between PTSD in those receiving psychological support after the earthquake was statistically significant. Back-anxiety scale scores were found to be significantly higher in the same individuals. Both depression and anxiety scale scores were found to be significantly higher in those with low economic status, those who did not work, and those who had a previous suicide attempt. It was observed that PTSD was found significantly more frequently in those whose psychiatric medication dose was increased after the earthquake. Those who are not married, those who use alcohol, those who stay in prefabricated settlements after the earthquake; Back-Depression Scale score was found to be significantly higher. In women, those with comorbidities, those who felt the earthquake severely or very severely, and the anxiety scale score was significantly higher. Beck-Depression Scale and Beck-Anxiety Scale scores were found to be significantly higher in those with PTSD. No significant correlation was found between the number of non-earthquake traumatic experiences and PTSD.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    884764

    Deprem anı ve sonrası sürecin bireyin dini duygu ve düşüncelerine etkisi(6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Deprem örneği)

    The effect of an i̇ndi̇vi̇dual's reli̇gi̇ous feeli̇ngs and thoughts on the process duri̇ng and the afterwards of the earthquake moment. (the example of February 6, 2023 Kahramanmaraş-Centered Earthquake)

    ABDURRAHMAN DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL SAĞLAM

  2. Tez No

    765805

    Depremin sosyolojik boyutu: 2020 Elazığ depremzedeleriyle yapılan niteliksel bir araştırma

    Sociological dimension of the earthquake: A qualitative research done with 2020 Elaziğ earthquake victims

    GÜLSÜM KİŞİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SosyolojiMaltepe Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BERFİN VARIŞLI

  3. Tez No

    834995

    User satisfaction analysis of post-disaster permanent housing: Case of Elazığ

    Afet sonrası kalıcı konutlarda kullanıcı memnuniyeti analizi: Elazığ örneği

    ZEYNEP AHSEN DENİZHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İç Mimari ve DekorasyonÇankaya Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÇİĞDEM GÖKHAN

  4. Tez No

    663738

    Deprem sonrası toplanma alanlarının İstanbul örneğinde incelenmesi

    Analysis of meeting areas after earthquake in Istanbul example

    HAZAL EKİN UYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Mimarlıkİstanbul Kültür Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EVRİM TÖRE

  5. Tez No

    724493

    Elazığ depremi yaşayan genç bireylerin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu sağlıklı beslenme düzeyinin incelenmesi

    Investigation of the level of healthy nutrition the motivation ofparticipation in physical activity of youth in Elazığ earthquake

    BARIŞ GÜMÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Beslenme ve DiyetetikBitlis Eren Üniversitesi

    Acil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERGÜN ÇAKIR

Geri Dön