Kültür varlıklarını koruma aracı olarak yeniden işlevlendirme: Erzurum Şeyhler Medresesi
Re-functionalizing cultural heritage as a preservation tool: Erzurum Şeyhler Madrasah
- Tez No: 767831
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRİYE KAZAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Amaç: Kültür varlıklarını koruma aracı olarak yeniden işlevlendirmenin araştırılması ve 18. Yüzyılda inşa edilen ve atıl durumda olan Erzurum Şeyhler Medresesi'nin yeniden işlevlendirme bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma kapsamında öncelikle uluslararası ve ulusal düzeyde yeniden işlevlendirme ile yasal düzenlemeler incelenerek konu ile ilgili dikkat edilmesi gereken temel kriterler ortaya konmuştur. Daha sonra uluslararası ve ulusal düzeyde yeniden işlevlendirilen kültür varlıkları incelenerek yapı- işlev ilişkisi üzerine olumlu ve olumsuz yönler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu aşamadan sonrası literatür taramasından elde edilen verilerin alan çalışmasına uyarlanmasıyla devam etmiştir. Tarihi bir çevre içinde yer alan Şeyhler Medresesi'nin çevre ve yapı ölçeğinde sorunları, değerleri ve potansiyellerini ortaya koyacak analizler yapılmıştır. Gerek bu analizler ışığında gerekse uluslararası düzenlemelere göre yeniden işlevlendirme ile ilgili kriterler dikkate alınarak Şeyhler Medresesi için uygun olabilecek işlevler belirlenmiştir. Belirlenen işlevlerle ilgili kullanıcı görüşlerini anlamak ve olası farklı görüş ve fikirleri tespit etmek amacıyla uzmanlara anket düzenlenmiştir. Son olarak anket sonuçları da değerlendirmeye katılarak Şeyhler Medresesi'ne önerilen yeni işlev için bir tasarım yapılmıştır. Bulgular: Şeyhler Medresesi; Şeyhler Cami, Şeyhler Hamamı, Şeyhler Çeşmesi ve Vani Efendi Cami gibi çok sayıda tarihi yapılarla çevrili bir çevrede yer almasına, merkeze ve ticari faaliyetlere yakın olmasına rağmen çevredeki çarpık yapılaşma nedeniyle algılanması neredeyse imkansızdır. Üstelik birçok hasar ve bozulma sorunları olan yapı, bakımsız ve atıl durumdadır. Sonradan yapılan bir takım müdahalelerde yapının özgün plan şeması ve mekansal özellikleri de zarar görmüştür. Şeyhler Medresesi ve çevresinde yakın zamanda kentsel dönüşüm çalışmaları başlamıştır. Bu kapsamda bu alanda Şeyhler Medresesi, Şeyhler Hamamı ve Şeyhler Caminin üzerinde bulunduğu Şeyhler Sokağı yayalaştırılması hedeflenmektedir. Aynı zamanda çevredeki gecekondu yapıları yıkılıp tarihi dokuya uygun yeni yapılaşmalar yapılacaktır. Şeyhler Medresesi'nin korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamanın en önemli yollarından birisi yeniden işlevlendirmedir. Şeyhler Medresesi bulunduğu çevre itibariyle tarihi ve kültürel bağlamda önemli potansiyeller barındırmaktadır. Uluslararası kriterler ve incelenen uygulama örneklerinden yola çıkarak yapı ve çevresiyle ilgili yapılan analizler sonucunda Şeyhler Medresesi'nin küçük işletmeler, ofis, kütüphane, sergi salonu, atölye, eğitim yapısı, müze ve çay bahçesi gibi sosyal, kültürel ve eğitsel içerikli işlevlerin yapıya uygun olduğu belirlenmiştir. Daha sonra hem Şeyhler Medresesi hakkında bilinilirlik ve algı durumunu ortaya koymak hem de yapıya uygun mimari programın daha ayrıntılı bir biçimde belirlenebilmesi için anket düzenlenerek uzman görüşleri alınmıştır. Anketten elde edilen verilere göre; medresenin bilinmediği ve ziyaret edilmediği, alanı kullananların yaşlı veya orta yaşlı ve genellikle erkek olduğu, medresenin korunması için bir işlevinin olması gerektiği ortaya konulurken, yeni işlevin sosyal ve kültürel temelli olması gerektiği teyid edilmiştir. Medresede kütüphane, sergi salonu ve atölye işlevlerini içeren bir program uygulanabileceği görüşleri alınmıştır. Bunun üzerine bir tasarım önerisi ortaya konmuştur. Sonuç: Cami, çeşme ve hamamdan oluşan mahalle ölçeğindeki bir külliyenin parçası olan Şeyhler Medresesi, hem konut dokusu hem de çeşitli sosyal ve kültürel işlevlerle çevrili tarihi bir mahallede yer almaktadır, Kullanılmayan ve bakımsız durumdaki Şeyhler Medresesi'nin korunarak gelecek nesillere aktarılması ancak yeniden işlevlendirilmesiyle mümkün olabilir. Uluslararası düzenleme ve uygulamalardan Şeyhler Medresesi'nin özgün mimari özellikleri ve bulunduğu tarihi çevrenin zaman içinde değişen, dönüşen ve gelişen dinamikleri dikkate alındığında sosyal-kültürel ve eğitsel içerikli bir programla yapının bundan sonraki yaşamını sürdürmesinin uygun olacağı ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Purpose: Research on the re-functioning of cultural assets as a means of protection and 18. It is aimed to evaluate the Erzurum Sheikhs Madrasa, which was built in the Middle of the century and is in an idle state, in the context of re-functioning. Method: Within the scope of the study, first of all, the legal regulations with the re-functioning at the international and national levels have been examined and the main criteria that should be paid attention to have been put forward. Then, cultural assets that were re-functioned at the international and national levels were examined and positive and negative aspects on the structure-function relationship were tried to be determined. After this stage, it continued with the adaptation of the data obtained from the literature review to the field study. Analyzes have been made to reveal the problems, values and potentials of the Sheikhs Madrasa, which is located in a historical environment, on the scale of the environment and structure. Both in the light of these analyses and by taking into account the criteria related to the re-functioning according to international regulations, the functions that may be suitable for the Sheikhs Madrasa have been determined. In order to understand the user opinions about the specified functions and to identify possible different opinions and ideas, a questionnaire was organized for experts. Finally, by participating in the evaluation of the survey results, a design was made for the new function proposed to the Sheikhs Madrasa. Findings: Although Sheikhs Madrasa is located in an area surrounded by many historical buildings such as Sheikhs Mosque, Sheikhs Bath, Sheikhs Fountain and Vani Efendi Mosque, and is close to the center and commercial activities, it is almost impossible to perceive it due to the distorted construction in the surrounding area. Moreover, the structure, which has many damage and deterioration problems, is in a neglected and neglected state. In a number of subsequent interventions, the original plan scheme and spatial properties of the structure were also damaged. Urban transformation works have recently started in and around the Sheikhs Madrasa. In this context, it is aimed to pedestrianize Sheikhs Street, where Sheikhs Madrasa, Sheikhs Bath and Sheikhs Mosque are located in this area. At the same time, the surrounding slum structures will be demolished and new constructions will be made in accordance with the historical texture. One of the most important ways to ensure the preservation of the Sheikhs Madrasa and its transfer to future generations is its re-functioning. Sheikhs Madrasa has important potentials in historical and cultural context due to the environment in which it is located. International application criteria and examined the samples, based on a result of analysis about the environment structure and Sheikhs of madrasa Small Business, Office, Library, exhibition hall, workshop, training structure, a Tea Museum and garden, as well as social, cultural and educational content, it was determined that conforms to the structure of the function. Then, in order to reveal the awareness and perception of the Sheikhs Madrasa, as well as to determine the architectural program suitable for the structure in more detail, a survey was conducted and expert opinions were taken. According to the data obtained from the survey; it was revealed that the madrasa is unknown and not visited, those who use the area are elderly or middle-aged and usually male, the madrasa should have a function for protection, while it was confirmed that the new function should be socially and culturally based. Opinions were received that a program including library, exhibition hall and workshop functions could be implemented in the madrasa. A design proposal has been put forward on it. Result: Sheikhs Madrasa, which is part of a neighborhood-scale complex consisting of a mosque, fountain and bath, is located in a historical neighborhood surrounded by both residential fabric and various social and cultural functions. It can only be possible to preserve the unused and neglected Sheikhs Madrasa and transfer it to future generations by re-functioning it. International regulations of the Faculty of historical and sheikhs of the original architectural features of the environment over time, changing and evolving dynamics is taken into account when transforming the social-cultural and educational content, program structure, it has been revealed that will be appropriate for the subsequent survival.
Benzer Tezler
- Geleneksel yıkama kültürünün özgün tanıkları: Mardin Savur çamaşırhaneleri ve koruma sorunları
Authentic witnesses of traditional washing culture: Mardin Savur laundries and their conservation issues
RAHŞAN DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU SELCEN COŞKUN
- Temporary interventions as an alternative adaptive reuse tool
Alternatif bir yeniden işlevlendirme aracı olarak geçici müdahaleler
ÖZÜM KARADAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
MimarlıkYaşar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAĞME EBRU KARABAĞ AYDENİZ
- Bandırma Elektrik Santrali Restorasyon Projesi
Bandırma Power Station Restoration Project
ZEYNEP GUNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ MAZLUM
- Kültür varlıklarının yeniden kullanılması ve mekan-hafıza ilişkisi: Silvan örneği
Re-use of cultural assets and the space-memory relationship: The sample of Silvan
ŞİLAN MIZRAK
- Taşınmaz kültür varlığı olarak tarihi hamamların yeniden işlevlendirilmesinin değerlendirilmesi: Bursa örneği
Evaluation of the refunctionality of historical bathms as immovable cultural asset: Bursa example
RUMEYSA ASİLTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN BAŞAR