Orta anadolu koşullarında farklı lavanta (Lavandula sp.) tür ve çeşitlerinin tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of agronomic and technologic characteristics of different lavender (Lavandula sp.) species and varieties under central anatolian conditions
- Tez No: 768070
- Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN URANBEY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıbbi ve Aromatik Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu çalışmanın amacı, ticari değeri yüksek bazı lavander ve lavandin çeşitlerinin Orta Anadolu (Çorum ili, Sungurlu İlçesi) ekolojik koşullarında tarımsal ve teknolojik özellikleri belirlenerek, adaptasyon yeteneği yüksek çiçek drog verimi ve kalitesine sahip genotiplerin saptanmasıdır. Çalışma 2019-2020 yıllarında Çorum ili Sungurlu ilçesi sınırlarında 5 adet lavander çeşidi (Lavandula angustifolia Raya, Munstead, Silver, Sevtopolis ve Vera) ve 3 adet lavandin (Lavandula x intermedia Super A, Dutch ve Giant Hidcote) çeşidi kullanılarak yürütülmüştür. Lavander grubu ve lavandin grubu ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olacak şekilde tasarlanmıştır. Lavander çeşitleri arasında en yüksek taze saplı çiçek verimi (479.2 kg/da) ilk yıl Mustead çeşidinde, ikinci yıl (545.6 kg/da) ve yıllar ortalamasında (500.0 kg/da) Sevtopolis çeşidinde saptanmıştır.En yüksek kuru sapsız çiçek verimi ilk yılda (141.65 kg/da) yine Sevtopolis çeşidinde, ikinci yıl (164.13 kg/da) ve yıllar ortalamasında (152.4 kg/da) Vera çeşinde belirlenmiştir. Mustead çeşidi her iki yılda (1. Yıl 6.55 kg/da; 2. Yıl 7.0 kg/da) ve yıllar ortalamasında (6.77 kg/da) en yüksek taze saplı çiçek uçucu yağ verimini vermiştir. Buna karşılık kuru sapsız çiçek uçucu yağ verimi her iki yılda ve yıllar ortalamasında Sevtopolis çeşidinde saptanmıştır. İki yıl ortalamasında taze saplı çiçekte en yüksek uçucu yağ oranı Mustead ve Raya, kuru sapsız çiçek uçucu yağ oranında ise Silver çeşidi öne çıkmıştır. Taze saplı çiçekte en yüksek linalool oranı (% 49.07) Sevtopolis çeşidinde, en yüksek linalil asetat oranı (% 29.99) Raya çeşidinde saptanmıştır. Kuru çiçeklerde en yüksek linalool oranı (%40.63) Munstead, en yüksek Linalil asetat oranı (%34.89) Raya çeşidinde belirlenmiştir. Lavandin çeşitleri arasında en yüksek taze saplı çiçek verimi ilk yıl (469.8 kg/da) Super A çeşidinde, ikinci yıl (729.9 kg/da) ve yıllar ortalamasında (565.6 kg/da) Giant Hidcote çeşidinde saptanmıştır. En yüksek kuru sapsız çiçek verimi ilk yılda (152.92 kg/da), ikinci yılda (171.21 kg/da) ve yıllar ortalamasında (162.0 kg/da) Super A çeşidinde belirlenmiştir. Giant Hidcote çeşidi ikinci yıl (14.84 kg/da) ve yıllar ortalamasında (11.0 kg/da), Super A ise ilk yıl (7.39 kg/da) en yüksek taze saplı çiçek uçucu yağ verimini vermiştir. Buna karşılık en yüksek kuru sapsız çiçek uçucu yağ verimine her iki yılda ve yıllar ortalamasında Super A çeşidinde saptanmıştır. İki yıl ortalamasında taze saplı çiçekte en yüksek uçucu yağ oranı (%1.9) Giant Hidcote çeşidinde, kuru sapsız çiçekte ise (%7.5) Super A çeşidinde belirlenmiştir. Taze saplı ve kuru çiçekte çiçekte sırasıyla en yüksek linalool oranı Super A çeşidinde (%37.06) ve Giant Hidcote çeşidinde (%38,58), linalil asetat oranı (%26.93; %27,06) ise Giant Hidcote çeşidinde saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the's study was to determine the agronomic and technological properties of Lavandula angustifolia and Lavandula x intermedia cultivars under Central Anatolian ecological conditions (Çorum province, Sungurlu district) and to reveal the genotypes with high adaptaion ability, flower drug yield and quality. The study was conducted at the borders of Sungurlu district of Çorum province with 5 lavander cultivars (Lavandula angustifolia cv. Raya, Munstead, Silver, Sevtopolis and Vera) and 3 lavandin (Lavandula x intermedia cv. Super A, Dutch, Giant Hidcote) varieties during 2019-2020. Lavander group and lavandin group were evaluated separately. The experiment was conducted in a randomized block design with 3 replications. When Lavander varieties are evaluated; The highest fresh stem flower yield was determined in Mustead cv in the first year (479.2 kg/da), and Sevtopolis cv gave the best yield in the second year (545.6kg/da) and two-year average (500.0 kg/da). The highest dry stemless flower yield was also determined in Sevtopolis cv (in the first year; 141.65 kg/da) and Vera cv (in the first year; 164.13 kg/da, two years average; 152.4 kg/da). Mustead cv gave the highest fresh stem flower essential oil yield in both years (1st year: 6.55 kg/da; 2nd year 7.0 kg/da) and in two years average (6.77 kg/da). On the other hand, the best dry stemless flower essential oil yield was determined in Sevtopolis cultivar in both years ((1. year: 1014 kg/da; 2. year: 11.35 kg/da)) and average of years (10.7 kg/da).The highest essential oil content was observed in Mustead and Raya cv in fresh stem flowers in both years. The highest linalool ratio (49.07%) in fresh stem flower was found in Sevtopolis, the highest linalyl acetate ratio (29.99%) was determied in Raya cv. The highest rate of linalool (40.63%) and Linalyl acetate (34.89%) was respectively determined in Munstead and Raya cv in dried flowers. When Lavander varieties are evaluated; the highest fresh stem flower yield (469.8 kg/da), was determined in Super A cv in the first year and in Giant Hidcote cv gave the best yield in the second year (729.9 kg/da) and in the average of years (565.6 kg/da). The highest dry stemless flower yield was determined in Super A cv in the first year (469.8 kg/da), Giant Hidcote gave cv the best yield in the second year (729.9 kg/da) and two-year average (565.6 kg/da).The highest dry stemless flower yield was also found in Super A cv (1st Year; 152.92 kg/da; 2st Year; 171.21 kg/da, two years average; 162.0 kg/da). Giant Hidcote cv gave the highest fresh stem flower essential oil yield in the second year (14.84 kg/da) and two years average (11.0 kg/da), and Super A in the first year (7.39 kg/da). On the other hand, the highest dry stemless flower essential oil yield was obtained from Super A cv (1st year: 11,403 kg/da; 2nd year 12,953 kg/da; two years average 12.1 kg/da). In the average of two years, the highest essential oil ratio (1.9%; 7.5%) was respectvely determined in Giant Hidcote cv (in the fresh stemless flower ) and Super A cv (in dry stemless flower ). The highest linalool ratio (33,79%; 38,58%) and linalyl acetate ratio (26.93%; 27.06%) was respectively in fresh stems and dried flowers in Giant Hidcote cv.
Benzer Tezler
- Orta Anadolu koşullarında farklı toprak işleme yöntemleri, yabancı ot kontrolü ve fosforlu gübre dozlarının nohutta verim ve verim öğelerine etkileri
Effects of different soil tillage methods, weed control and phosphorus fertilizer doses on yield componenets in chickpea under central Anatolian conditions
NİHAL KAYAN
- Orta Anadolu koşullarında bazı tarımsal faktörlerin şeker pancarının iç ve dış kalitesine etkisi
Effects of some agronomic factors on internal and external quality of sugar beet in central Anatolian conditions
MURAT TUĞRUL
- Farklı zamanlarda ekilen İtalyan çimi (Lolium multiflorum Lam.) ve tef (Eragrostis tef (Zucc) Trotter) bitkilerinin ot verimi ve kalitesinin belirlenmesi
Determination of yield and quality of annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) and teff grass (Eragrostis tef (Zucc) Trotter) plants sown different sowing
BETÜL ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖZKÖSE
- Ekili alan spektral yansıma değerlerine farklı toprak özelliklerinin etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A research on determining the effects of different soil properties on cropland spectral reflectance values
ÖZGE DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatEge ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KURUCU
- Orta Anadolu koşullarında yetiştirilen yumuşak ekmeklik buğdayların bisküvilik kalitesinin belirlenmesi
Soft bread wheat grown in Central Anatolian conditionsdetermination of biscuit quality
SERAP TÜRKÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİYE BUDAK BAŞÇİFTÇİ