Makarnalık buğday çeşitleri ile yabani buğday melezlerinin (F5–F6) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of wild hybrids (F5–F6)) of durum wheat varieties
- Tez No: 769315
- Danışmanlar: PROF. DR. SAİME İKİNCİKARAKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu araştırma; 2013-2016 yılları arasında üç yıl süreyle, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Araştırma ve Uygulama Çiftliği ve Kalite ve Teknoloji laboratuvarlarında yürütülmüştür. Buğdayın yabani akrabaları, bazı kalite ve dayanıklılık özelliklerini taşımaktadır. Çalışmada; bu özelliklerin yeni geliştirilen makarnalık buğday çeşitlerine aktarılmasına yönelik yürütülen ıslah programındaki materyalin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak; 2008-2009 yıllarında bazı makarnalık buğday genotiplerinin yabani makarnalık buğdaylar (Triticum dicoccoides, T. dicoccon ve T. araraticum) ile yapılmış melezleri ve geri melezlerinden alınan 1. yıl 189 hat, 2. ve 3. yıl seçilmiş 20 hat ve standart çeşitler (Kızıltan 91, Çeşit 1252, Ankara 98, Mirzabey 2000) kullanılmıştır. Araştırmada; verim ve verim öğeleri ile kalite özellikleri, gluten elektroforegramları belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarımıza göre; melezlemede kullanılan yabani makarnalık buğdayların yaklaşık %94.7'sinde gluten kalitesinin yüksek olmasının bir göstergesi olan γ-45 gliadin bandı saptanmıştır. Hatların 99 tanesinde γ-45 gliadin bantı bulunmuştur. 2. ve 3. yıl denemesindesindeki hatlarda: Yüksek Molekül Ağırlıklı Glutenin Alt Birimleri (YMAGAB) Glu A-1 1'no'lu bantı taşıyan çeşit ve hatların daha yüksek kalite gösterdikleri B genomumda ise Glu B-1 20 no'lu bantı taşıyanların ise düşük kalite özellikleri gösterdikleri belirlenmiştir. Gluten kalitesinin belirlenmesi için yapılan analizlerin sonuçlarına göre verim denemesindeki hatlar, çeşitlerden daha yüksek gluten kalitesine sahip olmuşlardır. Ayrıca düşük b sarılık değerine sahip Çeşit 1252'nin melez hatlarında b renk değerinin Çeşit 1252'den daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Verim yönünden değerlendirildiğinde ise çalışmanın 2. yılında ortalama verim 226 kg/da olup, Ankara 98 çeşidi (308 kg/da) ve hat-11 (288 kg/da) en yüksek değeri vermiştir. Denemenin 3. yılında ortalama verim 292 kg/da olurken, Mirzabey 2000 çeşidi (362 kg/da) ve hat-7 (341 kg/da) en yüksek verim elde edilmiştir. Triticum dicoccoides, T. dicoccon ve T. araraticum melez hatlarının sanayinin istediği kalite özelliklerine sahip olduğu söylenebilir.Özellikle 24 numaralı hat çeşit adayı olabilir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out for three years between 2013-2016 at the Ikizce Research and Production Farm and Quality and Technology laboratories of Field Crops Central Research Institute. Wild relatives of wheat have good quality and resistance characteristics; thus, this study aims to identify the yield and quality parameters of the lines that are derived from the breeding program for transferring the superior traits of wild wheat relatives to newly develop cultivars. While 189 lines and backcrosses from the crosses made in 2008-2009 between wild wheat relatives (Triticum dicoccoides, T. dicoccon ve T. araraticum) and durum wheat genotypes, along with standard cultivars (Kızıltan 91, Çeşit 1252, Ankara 98, Mirzabey 2000) were utilized in the first year of the study, in 2nd and 3rd years 20 selected genotypes were employed for the analysis. Yield, yield components and quality characteristics are determined through the electrophoretic analyses of gluten proteins. According to our results, γ-45 gliadin band is found in almost all of the wild durum wheat varieties used in crossbreeding, which is an indicator of high gluten quality. γ-45 has been identified in 99 lines. It has been determined that in the yield, varieties and lines that carry the High Molecular Weight Glutenin Subunit (HMW-GS) Glu A-1 1 showed higher quality characteristics, whereas lines that have (HMW-GS) Glu B-1 20 on their B genome showed lower quality characteristics. According to the results of the analysis carried out to determine the gluten quality, lines in the yield trials resulted in better quality characteristics compared to the varieties. Additionally, crosses made with Cesit 1252 have been shown to have a higher b color value, compared to the low b color value of Cesit 1252. Average yield in the second year was 226 kg/da, and the highest yielding genotypes were Ankara 98 variety with 308 kg/da and Line-11 with 288 kg/da; while the average yield in the third year was 292 kg/da and the highest yielding genotypes were Mirzabey 2000 variety with 362 kg/da and Line-7 with 341 kg/da. It has been determined that the crosses made with Triticum dicoccoides, T. dicoccon and T. araraticum have quality characteristics desired by the industry. Especially, Line-24 can be a variety candidate.
Benzer Tezler
- Triticum L.'un bazı çeşitleri ve Aegilops L.'un bazı türlerinde yüksek sıcaklık şok proteinlerinin belirlenmesi
Determination of heat shock proteins in some cultivars of Triticum L. and some species of Aegilops L.
BANU EFEOĞLU
- Aegilops tauschii'de tuz stresine dayanikliliği sağlayacak yeni genlerin cDNA AFLP yöntemi ile belirlenmesi
Identification of novel genes expressed under salt stress by cDNA AFLP in Aegilops tauschii
AYŞEN YUMURTACI
Doktora
Türkçe
2009
BiyolojiMarmara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHU ALTINKUT UNCUOĞLU
PROF. DR. MERAL ÜNAL
- Yabani ve kültürü yapılan buğday çeşitlerinin morfolojik ve fizyolojik özellikleri ile verim unsurları yönünden farklılıklarının saptanması
Başlık çevirisi yok
ELVİN SARA
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL GENÇTAN
- Domates fw2.2 verim geninin buğday ortologlarının klonlanması ve önemli buğday çeşitlerinin genomik ve fonksiyonel genomik bazında fw2.2 buğday ortologu ile taranması
Cloning of wheat orthologous of tomato fw2.2 yield gene and genomic and functional genomic analysis of wheat varieties by fw2.2 wheat orthologous
EMRE İLHAN
- Triticum durum x triticum dicoccoides'in F3 ve F4 generasyonlarına ait melez popülasyonlarındaki bazı verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar
The Researches on determination of grain yield and some quality traits in F3 and F4 generations of triticum durum x triticum dicoccoides crosses
AHMET İNCESU