Yaşamın sonunda yoğun bakımda verilen tıbbi kararların beyhudelik (futility) kavramı çerçevesinde normatif analizi ve etik değerlendirmesi
Normative analysis and ethical evaluation of medical decisions made in intensive care unit at the end of life in the context of futility
- Tez No: 769633
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN İLKILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 347
Özet
Teknolojik imkanlarla yoğun bakım tıbbının gelişmesi ve yoğun bakım servislerinin yaygınlaşması sınırlı sayıda olan yoğun bakım kaynaklarının nasıl dağıtılacağı sorusunu gündeme getirmiştir. Bu bağlamda tıbbi beyhudelik sebebiyle tedaviye başlanmamasına ya da son verilmesine nasıl karar verilmesi gerektiği de tartışılmaktadır. Bu doktora çalışmasının amacı öncelikli olarak Türkiye'de yoğun bakım hekimlerinin yaşamın sonunda beyhudelik bağlamında nasıl karar verdiklerini tespit etmek ve devamında nasıl karar verilmesi gerektiğine dair çözüm önerileri geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, ampirik ve normatif olmak üzere iki yöntemin bir arada kullanılmasına dayanan karma yöntem kullanılmıştır. Ampirik bölümde kalitatif analiz yöntemlerinden gömülü teori kullanılmış ve on bir yoğun bakım hekimi ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler MAXQDA 2022 Analytics Pro programı kullanılarak analiz edilmiş ve yoğun bakım, beyhude tedavi, etik problemler, Covid-19 pandemisi ve karar verme başlıkları oluşturulmuştur. Gömülü teori analizi sonucunda hekimlerin beyhude tedaviye dair kararlarını standardize edilmiş bir istişareye bağlı olmayan tıbbi mutabakat doğrultusunda, hukuki ya da toplumsal baskı altında, kısıtlı imkanlarla, bazen de çıkar çatışmasına muhatap olarak ve bazen de vicdanları ya da kişisel tercihleri doğrultusunda karar verdikleri tespit edilmiştir. Ekip olarak tıbbi mutabakat doğrultusunda karar verme süreçlerine fayda, yaş, adalet ve vicdan normatif kavramları etki etmektedir. Normatif analiz sonucunda ise, yaşamın sonunda ekip olarak, tıbbi veriler doğrultusunda, vicdani olarak karar vermenin sürecin doğru yönetilmesi için yeterli olmadığına ulaşılmıştır. Kişiye göre değişen izafi ve muğlak bir kavram olan vicdanın, normatif bir güce sahip olmamasından dolayı etik meşruiyet sağlayıcı bir fonksiyonu bulunmamaktadır. Bundan dolayı karar verme süreçlerinde etik analiz ve rasyonel değerlendirmeler yapılmalı, klinik-etik rehber kullanılmalı ve gerektiğinde hastane etik kurullarından danışmanlık hizmeti alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
The development of intensive care medicine with technological opportunities and the spread of intensive care services have raised the question of how to allocate the limited intensive care resources. In this context, it is also discussed how to decide to withhold or withdraw treatment due to medical futility. The aim of this doctoral study is primarily to determine how intensive care physicians in Turkey make decisions in the context of futility at the end of life and following to develop solutions for how decisions should be made. In line with this purpose, a mixed method, which is based on the use of both empirical and normative methods, was used in the research. In the empirical part was used grounded theory, one of the qualitative analysis methods, and in-depth interviews were conducted with eleven intensive care physicians. The data obtained were analyzed using the MAXQDA 2022 Analytics Pro program and five themes were achieved: intensive care, futile treatment, ethical issues, Covid-19 pandemic, and decision making. Grounded theory analysis revealed that physicians make decisions on futile treatment based on medical consensus without standardized consultation, under legal or social pressure, with limited resources, sometimes in conflict of interest, and based on their conscience or personal preferences. In line with the medical consensus, the normative concepts of benefit, age, justice, and conscience affect the decision-making processes as a team. As a result of the normative analysis, it was concluded that making a conscientious decision as a team at the end of life, in line with medical knowledge, is not sufficient for the correct management of the process. The conscience, which is a relative and ambiguous concept that varies according to the person, does not have a function to provide ethical legitimacy since it does not have a normative power. Therefore, ethical analysis and rational evaluations should be made in decision-making processes, clinical ethics guidelines should be used, and consultancy should be obtained from hospital ethics committees when necessary.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Yoğun bakımda sürekli renal destek tedavisi kalite güvence sistemi ve performans değerlendirmesi
Continuous renal support treatment in intensive care quality assurance system and performance evaluation
YASEMİN ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Anestezi ve ReanimasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ÇUKUROVA
- Rejnonel anestezi ile karotis endarterektomisi yapılacak hastalarda deksmedetomidin ve propofol'un sedatif ve hemodinamik etkilerinin karşılaştırılması
Comparison of sedative and hemodynamic effects of dexmedetomidine and propofol in patients undergoing regional anesthesia and carotid endarterectomy
MESUT ÖTERKUŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Anestezi ve ReanimasyonSağlık BakanlığıAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
UZMAN YASAMİN ALTUNTAŞ
- Ziya Gökalp ve Erol Güngör çizgisinde Türk sosyolojisi
Turkish sociology in line with Ziya Gökalp and Erol Güngör
SAADET BERNA OCAKCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ARSLANTÜRK
- Türkiye'de su ürünleri üretimi ve su ürünleri üretiminde bir yatırım uygulaması
Başlık çevirisi yok
MEHMET AKYILDIZ