Geri Dön

Gazzâlî'de mantık ve fıkıh usûlü ilişkisi

The relationship between logic and usûl al-fiqh in Gazzâlî's thought

  1. Tez No: 771723
  2. Yazar: MUHAMMET ATEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR AYDINLI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 280

Özet

İslam ilim ve düşünce geleneğinde erken ile geç dönem ayırımının merkezindeki isim olan Gazzâlî, İslâmî ilimlerin metodolojik tekâmülü hususunda büyük bir önemi haizdir. Zira tahsil ettiği fıkıh usulünden sonra mantık ilimini de öğrenerek hem dinî ilimlerin hem de aklî ilimlerin bilgi üretme metodolojilerini kendi ilmî müktesabatında cem etmiştir. Bu çalışma hem fıkıh usûlü hem de mantık geleneğini tevarüs etmiş olan Gazzâlî'nin mezkur iki metodolojiye dair tevarüs ve inşa ettiği tsavvurların ve onlar arasında kurduğu ilişkinin mahiyetini onun eserleri çerçevesinde ele alıp açıklığa kavuşturmayı hedeflemektedir. Gazzâlî'nin fıkıh usûlü ilmi ile mantığı mezcetme faaliyeti üzerine yoğunlaşacak olan çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Gazzâlî'nin mantık tasavvuruna yer verilmiş ve tevarüs ettiği mantık düşüncelerinden etkilenme keyfiyeti açığa çıkartılmıştır. İkinci bölümde Gazzâlî'nin fıkıh usûlü tasavvuru incelenmiş ve mütekellim usûl yöntemine aidiyeti ve katkıları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Gazzâlî'nin mantık ile fıkıh usûlü arasında kurduğu ilişkinin mahiyetine yönelik düşünsel inşalar yapılarak onun bu iki ilmi mezcederken kullandığı yöntemsel ve icraî araçlar vuzuha kavuşturulmuştur. Ayrıca bu ilişki hususunda etkilendiği alimler tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Ghazali, who is the name at the center of the distinction between early and late periods in the tradition of Islamic science and thought, has great importance in the methodological evolution of Islamic sciences. Because, by learning the science of logic after he studied fiqh, he combined the knowledge production methodologies of both religious sciences and mental sciences into his own scientific acquis. This study aims to clarify the nature of the relationship established by Ghazali, who inherited both the jurisprudence and logic tradition, within the framework of his works. The study, which will focus on al-Ghazali's activity of combining jurisprudence and logic, consists of three parts. In the first chapter, Ghazali's conception of logic is included and the way he is influenced by his inherited logical ideas is revealed. In the second part, Gazzâlî's conception of the fiqh method is examined and his belonging and contributions to the mutakallim method are discussed. In the third chapter, intellectual constructions were made on the nature of the relationship that Ghazali established between logic and fiqh, and the methodological and executive tools he used when combining these two sciences were clarified. In addition, scholars have identified that Gazzali was influenced by this relationship.

Benzer Tezler

  1. İslam Hukuk usûlünde hüküm istinbâtı: Gazalî ve İbn Rüşd örneği

    Methods of making judgment in Islamic Law method: example of Ghazali and Ibn Rushd

    ÜMMÜHAN ARK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM

  2. İbn Sînâcı delâlet nazariyesinin ortaya çıkışı ve eleştirisi

    The emergence and criticism of the theory of Avicennan significance

    NUREFŞAN ÇALIŞKAN ORDU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Felsefeİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    İslam ve Türk Felsefesi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HARUN KUŞLU

  3. Sadrüşşeria es-Sâni'nin hukukçuluğu (Et-Tavzîh fi Halli Ğavâmizi't Tenkîh adlı eseri bağlamında)

    Sadr al-Shariah es-Sâni, his being the jurist (Within the context of his work entitled 'Et-Tavzîh fi Halli Ğavâmizi't-Tenkîh')

    SEZAYİ BEKDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKKI AYDIN

  4. Son dönem Erzurum âlimlerinden Yunus Kaya'nın hayatı ve tasavvufla ilgili yaklaşımları

    The life of Yunus Kaya, a latest Erzurum scientific, and approaches to my suffic

    MUHAMMET PEHLİVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinKastamonu Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BİROL YILDIRIM

  5. Cüveynî'de tanım teorisi

    Al-Juveyni's theory of definition

    MEHMET AKTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ