İstanbul Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi
İstanbul Hekimoğlu Ali Paşa Complex
- Tez No: 772572
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÇERKEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
İslam kültüründe vakıf sistemi ile şekillenen külliyeler, merkezde cami olmak üzere, medrese, türbe, hamam, kervansaray, çarşı, imarethane, kütüphane gibi dini, sosyal ve kültürel yapılar topluluğundan meydana gelir. Vakıf gelirleri ile işleyen bu tesisler, zamanla şehir merkezlerini meydana getiren alanlar haline gelmişlerdir. Çalışma konumuzu oluşturan Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi, tarihi yarımada bölgesinde İstanbul'un yedinci tepesinde konumlandırılmıştır. Külliye; cami, kütüphane, türbe, tekke, sebil, su terazisi ve üç çeşmeden meydana gelmektedir. 18. Yüzyılda inşa edilen külliye, klasik üsluptan modernleşme süreci unsurlarına geçişi yansıtan ilk ve en önemli yapılardan biri olarak kabul edilmektedir. Çalışma kapsamında incelenen eserlerde inşa malzemesi çoğunlukla kesme taş olmakla birlikte kısmen tuğla ve mermer kullanımı da görülmektedir. Merkezi konumlu cami, kareye yakın dikdörtgen planlı olup, 18. Yüzyıldaki ilk altıgen taşıyıcı sisteme sahip camidir. Üst kat planı kare, alt kat planı dikdörtgen olan kütüphane, aynı zamanda beşik tonozların üzerine yükseltilerek, cami avlusuna kuzey yönden girişi sağlayan bir geçit oluşturmaktadır. Eser, cami girişi üzerindeki konumu ile diğer kütüphane yapıları içerisinde önemli bir yere sahiptir. Türbe, kubbe ile örtülü iki kare mekânı birleştiren ayakların bulunduğu dikdörtgen planda tasarlanmıştır. Hekimoğlu Ali Paşa Caddesi ile Ese Kapısı Sokağı'nın kesiştiği köşede, külliye girişinin hemen yanında yer alan sebil sekizgen planlı, dış bükey bombelidir. Külliyenin günümüze ulaşan üç çeşmesi bulunmaktadır. Yapılarda klasik süsleme unsurları devam etmekle birlikte, Lale Devri süsleme özellikleri, barok ve rokoko üslupları da ağırlıklı olarak görülmektedir. Cami içerisinde Tekfur Sarayı imalatı olan çini süslemeler bulunmaktadır. Çalışmamızda külliyeyi oluşturan her bir eser plan, mimari ve süsleme özellikleri bakımından ayrıntılı bir şekilde tanıtılarak Anadolu Türk Mimarisi içerisindeki yeri ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
The complexes, which are shaped by the foundation system in Islamic culture, consist of a collection of religious, social, and cultural buildings such as a madrasa, mausoleum, bathhouse, caravanserai, bazaar, almshouse, library, with a mosque in the center. These structures, which operate with foundation revenues, have become areas that form the centers of cities over time. The Hekimoğlu Ali Pasha Complex, which constitutes our study subject, is located on the seventh hill of Istanbul in the historical peninsula region. The complex consists of a mosque, library, tomb, dervish lodge, fountain, water balance, and three fountains that have survived to the present day. The complex, which was built in the 18th century, is considered to be one of the first and most important structures that reflect the transition from the classical style to the elements of the westernization period. The construction material mainly used in the buildings examined within the scope of the study is cut stone. Partial use of brick and marble is also observed in the buildings. The mosque, which forms the center of the complex, has a rectangular plan close to the square and is the first hexagonal mosque in the 18th century. The library structure, which has a square upper floor plan and a rectangular lower floor plan, is also elevated above the cradle vaults, creating a passage that provides the entrance to the mosque courtyard from the north. With its location at the entrance of the mosque, the building has an important place among other library structures. The mausoleum structure is designed in a rectangular plan with feet connecting two square spaces covered with a dome. Located at the corner where Hekimoğlu Ali Paşa Street and Ese Kapısı Street intersect, right next to the entrance to the complex, the fountain has an octagonal plan and a convex dome The complex has three fountains that have survived to the present day. Although classical decoration elements continue in the buildings of the complex, ornamental features of the Tulip Era, baroque and rococo styles are also seen predominantly. Inside the mosque, there are tile decorations manufactured by Tekfur Palace.
Benzer Tezler
- Ziyâî İsmail Bin Ali-Metâliü'l-Âliye fi Gurreti'l-Galiye (210b-301a) giriş-metin-inceleme
Ziyâî İsmail Bin Ali 'Metaliü'l Aliye fi Gurreti'l Galiye' [210b-301a] leaves introduction-text-review
MUHİTTİN SARKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE KAYA YİĞİT
- XVIII. ve XIX. yüzyıl İstanbul kütüphanelerinin mimarisi
Başlık çevirisi yok
AYŞE YETİŞKİN KUBİLAY
Doktora
Türkçe
1998
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AFİFE BATUR
- Arşiv belgelerinin ışığı altında Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa'nın hayatı, icraatı ve hayratı
Başlık çevirisi yok
ORHAN M. ÇOLAK
- Hekimoğlu Ali Paşa ile ilgili şiir mecmuası [1b-73b]
A poetry corpus about Hekimoğlu Ali Pasha [1b-73b]
LATİF CAN BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE KAYA YİĞİT
- XVIII. yüzyıl Osmanlı siyasi ve sosyal örgüsünde bir devlet adamı biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)
Biography of a state man in the 18th century Ottoman political and social context: Hekimoglu Ali Pasha (1689-1758)
MEHMET YILMAZ AKBULUT
Doktora
Türkçe
2020
Biyografiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ