Eski Uygur Türkçesi mitolojik söz varlığı
Old Uyghur Turkish mytologycal vocabulary
- Tez No: 772916
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRER GÜLSEVİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Uygur Türkçesi, mitoloji, Budizm, Maniheizm, Hristiyanlık, Söz varlığı, Old Uyghur, mytology, Buddhism, Manichaeism, Christianity, vocabulary
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 285
Özet
Eski Uygur Türkçesi tarihî Türk lehçelerinin bir koludur. Bu tarihî lehçe tıpkı diğer lehçeler gibi kendi kapsamında önem taşımaktadır. Önem arz eden hususlardan bir tanesi de mitolojik varlıklardır. Çünkü Eski Uygurlar pek çok dinden ve pek çok farklı milletin mitolojisinden etkilenmişlerdir.Yapılan bu çalışmada Eski Uygur Türkçesi söz varlığındaki mitolojik ögeler incelenecektir. Eski Uygurlar, Maniheizm, Budizm ve Hristiyanlığın Nesturi mezhebini kendilerine din olarak benimsemişlerdir. Bu etkilenmeler sonucunda da bu dinlerde geçen mitolojik ögeler, Eski Uygur Türkçesinin söz varlığına da girmiştir. Biz bu söz varlığını dinlere göre sınıflandırma yoluna gitmedik. Çünkü Eski Uygurlarda da görüldüğü gibi bir millet aynı anda birden fazla dini de benimsemiş olabilir. Bunun sonucunda eğer biz bu mitolojik ögeleri geçtiği dinlere göre ayırırsak, karmaşıklık meydana geleceğini düşündük. Ancak söz varlığı incelemesine başlanılmadan önce bu dinler hakkında temel bilgileri aşağıda verdik. Aynı zamanda bu çalışmamızda ele aldığımız metinler daha önceden incelenmiş oldukları için biz bu metinleri yapılan çalışmalardan olduğu gibi almayı daha uygun bulduk. Bu nedenle metinlerdeki okunamayan kısımlar ya da yanlış okunan kısımlar yapılan çalışmalardaki şekliyle alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Old Uyghur Turkish is a branch of historical Turkish dialects. This historical dialect, like other dialects, is important in its own context. One of the important issues mythological beings. Because the ancient Uyghurs were influenced by many religions and the mythology of many many different nations. In this study, the mythological elements in the Old Uyghur Turkish vocabulary will be examined. The ancient Uyghurs adopted Manicheism, Buddhism and the Nestorian sect of Christianity as their religion. As a result of these influences, the mythological elements in these religions have also entered the lexicon of Old Uyghur Turkish. We did not try to classify this lexical existence according to religions. Becasuse, as seen from the ancient Uyghurs, a nation may have adopted more than one religion at the same time. As a result, we thought that if we separated these mythological elements according to the religions they passed, they would be complexity. However, before starting the lexical examination, we have given below basic information about these religions. At the same time, since the texts we discussed in this study have been examined before, we found it more appropriate to take these texts as they are from the studies conducted. For this reason, the unreadable parts or the misread parts in the texts were taken as in the studies.
Benzer Tezler
- Eski Uygur Türkçesi eseri Totenbuch'ta dil incelemesi (çeviri-ekler-söz öbekleri-cümle)
Language analysis of an Old Uighur Turkish literary work, totenbuch (translation-affixes-word groups-syntax)
MEHMET AKİF SADAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET GÜLSEL SEV
- Eski Uygur Türkçesi dönemine ait tantrik bir metin: Sitātapatrādhāraṇī
A tantric text of the old Uyghur Turkic period: Sitātapatrādhāraṇī
AYŞE KILIÇ CENGİZ
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Eski Uygur Türkçesinde öz (core) - dış (peripheral) katmanlı birleşik yapılarda zamansallık
Temporal clauses in core and peripheral junctures in old Uighur Turkish
GÜLSER ERSOY
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Eski Uygur Türkçesi metinlerinde geniş zaman ekinin kullanımı
Usage of the simple present tense suffix in old Uighur text
SERPİL AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE İLKER
- Altun Yaruk örneğinde eski Uygurcada zamirler
Pronouns in old Uighur at example 'Altun Yaruk'
KÜBRA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA