TRT repertuvarında bulunan Kadıoğlu çeşitlemelerinin bağlama icrası yönünden incelenmesi
Analysis of Kadıoglu diversifications in TRT repertoire from the point of baglama performance
- Tez No: 773234
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLAN AKINCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Musikisi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Zeybekler, Türk halk müziğinde önemli bir yere sahiptir. Genellikle yörede zurna, klarnet gibi çalgılarla icra edilmiştir. Bağlamayla icrası ise zurna ve klarnetten uyarlama biçiminde olmuştur. Üflemeli enstrümanlarla icra edilen müziğin telli ve mızraplı bir saza uyarlanmasında sazın yapısından kaynaklı farklı icra biçimleri ortaya çıkmıştır. Zurnanın üflediği uzun sesler bağlamada tril ve çırpma tezene ile karşılık bulmuştur. Bu sebeple bağlamada da“zeybek tezene tavrı”olarak bir icra biçimi ortaya çıkmıştır. Çalışmada öncelikle TRT Türk halk müziği repertuvarında bulunan Kadıoğlu çeşitlemeleri tespit edilerek incelenmiştir. TRT'de kullanılan notalar genel bir zümreye hitap ettiği için tezene biçimleri, icra özellikleri genellikle sade biçimde yazılmıştır. Tavır özelliği olan eserler ise icra esnasında meşk yöntemi ile uygulanmıştır. Ancak zamanla usta-çırak yönteminin kaybolmaya başlamasıyla yöresel icra ve tezene tavırları da kaybolmaya ya da yanlış icra edilmeye başlanmıştır. Bu sebeple halk müziğinde meşk usulü icra önemli bir yerdedir. Çalışmada; tespit edilen zeybeklerin notalarının yeniden yazılması ihtiyacı, yöreye hakim olmayan icracıların da eserleri yöresel tavıra uygun olarak icra edebilmesi açısından gerekli olduğu düşünülerek yazılmıştır. Bu çalışmada tarama modeli kullanılmış olup, gerekli literatür taramaları yapıldıktan sonra repertuvardaki 8 Kadıoğlu çeşitlemesi belirlenmiş ve incelenmiştir. Repertuvardaki nota ile icradaki farklılıklar kıyaslanmış, tablolar oluşturularak incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde, Türk halk müziği ve zeybekler ile ilgili kısa bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, literatür araştırması olarak kullanılan kaynaklar gösterilmiştir. Üçüncü bölümde, gereç ve yöntemlerden bahsedilmiş, çalışmanın amacı, yeri, zamanı, evreni, örneklemi ve değerlendirme süreci hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde Türk halk müziği hakkında genel bilgiler verilmiş, halk müziğinde bağlamanın ve yöresel tezene tavırlarının önemi vurgulanmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde zeybek ve efelik kavramları hakkında genel bilgiler verilmiş, Kadıoğlu çeşitlemelerinin derlendiği Aydın ve Muğla yörelerinin müziği hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın altıncı bölümünde ise Kadıoğlu çeşitlemeleri hakkında bilgiler verilmiş ve icra yönünden incelenmiştir. Repertuvardaki Kadıoğlu çeşitlemelerinin icrası notaya alınmış ve repertuvar notası ile icradaki nota farklılıkları karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Zeibeks have an important place in Turkish folk music. It was usually performed with instruments such as zurna and clarinet in the region. As for the baglama, the performance was in the form of conformation from zurna and clarinet. In the adaptation of music originally performed with wind instruments to a stringed and plectrum instrument, different kinds of performance have emerged originating from the structure of the instrument. Long sounds blown out by the zurna are replaced as“tril”and“çırpma”on the baglama. Therefore, a performance style called“Zeibek plectrum style”has emerged on the baglama too. In the study, primarily, Kadıoğlu diversifications in TRT Turkish folk music repertoire were identified and examined. Since the notation used in TRT appeals to a general coterie, the forms of the plectrum and the performance characteristics are usually written in a simple form. As for the works that have style characteristics, they were applied with the“meşk”method during the performance. However, with the disappearance of the master/apprentice system over time, local performance and plectrum styles began to be lost or performed incorrectly. Therefore, the“meşk”method of performance has an important place in folk music. In this study, the need to rewrite the notes of the identified zeibek pieces was considered necessary for the performers who are not acquainted with the region to perform the works in accordance with the local style. In this study, the survey model was used, and after the essential literature review, 8 Kadıoğlu diversifications in the repertoire were identified and examined. The discrepancy between the notes in the repertoire and the performance were compared and examined by creating charts. In the introduction chapter of the study, brief information about Turkish folk music and zeibeks are given. In the second chapter, the sources used as literature research are shown. In the third chapter, appliances and method are referred, and information about the purpose, place, time, nature, sample, and consideration process of the study is given. In the fourth chapter of the study, overall information about Turkish folk music is given, and the importance of the baglama and local plectrum styles in folk music is underlined. In the fifth chapter of the study, general information about the notions of zeibek and efelik is given, and information about the music of Aydın and Muğla regions where Kadıoğlu diversifications were collected is also given. In the sixth chapter of the study, information about Kadıoğlu diversifications were given and examined from the point of performance. The performance of Kadıoğlu diversifications in the repertoire were notated and the differences between the repertoire notes and the notes in the performances were compared.
Benzer Tezler
- Keman eğitiminde Zeybek müziğinin kullanımı üzerine bir araştırma
A study on the use of Zeybek music in violin education
OZAN GÜLÜM
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN ALBUZ
- TRT repertuvarında bulunan Aydın türkülerinin makam-ayak usul ve tür yönünden incelenmesi
Examining Aydın folk songs in the TRT reporty acording to makam-ayak, rhytm and kind
ŞAKİR YILDIRIM
- TRT repertuvarında bulunan Muğla türkülerinin ayak-makam, usul ve tür yönünden incelenmesi
The Examination of Muğla folk songs in the direction of ayak-makam and rhythm and their kind in TRT reportoire
SERKAN ÇELİK
- TRT repertuvarında bulunan Sivas Türkülerinde bir inceleme
A review of Sivas Turkus in TRT's repertory
AHMET TURAN SARIÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN AHMADOV
- TRT repertuvarında bulunan beş Ankara türküsünün günümüzdeki icrasal değişiklikleri
O monitor the change of Ankara folk music through five designated folk songs
ERDAL ŞAHİN