Sosyal bilgilerde dijital vatandaşlık ve eğitimine yönelik eğitim paydaşlarının deneyimlerinin araştırılması
Researching the experiences of education stakeholders on digital citizenship and education in social studies
- Tez No: 773606
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGİN ÜNAL İBRET
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu araştırmanın amacı, eğitim paydaşlarının (öğretmen, öğrenci ve veli) dijital vatandaşlık düzeylerini belirleyerek sosyal bilgilerde dijital vatandaşlık eğitimine yönelik deneyimlerinin araştırılmasını amaçlamaktadır. Araştırmada, karma yöntem araştırmalarından açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Bu desen kapsamında araştırmanın önce nicel verileri sonra nitel verileri toplanmıştır. Araştırmada ilk olarak eğitim paydaşlarının dijital vatandaşlık yeterliliklerini ortaya çıkarmak amacıyla araştırmacı tarafından sosyal bilgiler öğretmenleri, ortaokul 7. sınıf öğrencileri ve velilerine yönelik Dijital Vatandaşlık Ölçeği geliştirilmiştir. Öğretmenlere yönelik 4 faktörlü ve 21 maddeli açıklanan toplam varyansın % 54,959 olduğu özgün bir dijital vatandaşlık ölçeği geliştirilmiştir. Öğrencilere yönelik ise 6 faktör ve 21 maddeli açıklanan toplam varyansın %51,033 olduğu bir dijital vatandaşlık ölçeği geliştirilmiştir. Velilere yönelik geliştirilen dijital vatandaşlık ölçeği ise 4 faktör 19 maddelidir ve açıklanan toplam varyansın %60,037'sini karşılamaktadır. Elde edilen üç özgün yapı doğrulayıcı faktör analiziyle doğrulanmıştır. Elde edilen ölçekler katılımcı grubun kişisel ve demografik değişkenleri baz alınarak dijital vatandaşlık yeterliliklerine yönelik incelenmiştir. Öğretmenler, ortaokul öğrencileri ve velilere yönelik geliştirilen ölçekler için sırasıyla 321 öğretmen, 1085 öğrenci ve 1223 veliden veri toplanmıştır. Araştırmanın nitel boyutuna ilişkin veriler ise yarı-yapılandırılmış görüşmelerle toplanmış ve 13 öğretmen, 44 öğrenci ve 19 veliden veri toplanmıştır. Ölçeklerin veri analizi için uygun olup olmadığının kontrol edilebilmesi için önce Kolmogorov Simirnov ile normallik testi yapılmış ve basıklık-çarpıklık kat sayısı hesaplanmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde IBM SPSS 22 istatistik programı ve AMOS 24 istatistik programı kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise Nvivo Plus Release 1.6.1 ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin, öğrenci ve velilerin cinsiyet değişkeni ile dijital vatandaşlık ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı; öğretmenlerin mesleki kıdemi ile dijital vatandaşlık düzeyleri arasında dijital vatandaşlık ölçeğinin“Korumak”boyutuna ilişkin anlamlı bir farklılık olduğu; öğrenciler de anlamlı farklılığın kaynağının, dijital vatandaşlık ölçeğinin“Teknoloji Kullanma Becerisi”ve“Saygı”boyutları ile ilişkili olduğu; öğretmenlerin günlük internet kullanımı ile dijital vatandaşlık düzeyleri arasında“Eğitim ve İletişim”,“Saygı”ve“Korumak”boyutları arasında anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Velilerin dijital vatandaşlık düzeyleri ile günlük internet kullanım sıklığı değişkenlerine ilişkin ise dijital vatandaşlık ölçeğinin tüm boyutları ile günlük internet kullanım sıklıkları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise, öğretmen, öğrenci ve velilerin dijital vatandaşlık kavramını sınırlı bir şekilde dijital vatandaşın özellikleri üzerinden tanımladıkları, genellikle akıllı telefon, bilgisayar ve tablet gibi dijital aletlerle EBA, Morpa Kampüs, sosyal medya, Google gibi platformları kullandıkları; dijital teknolojileri eğlenmek, oyun oynamak, araştırma yapmak, sosyal medyada gezinmek, vb. amaçlarla kullandıkları, sosyal bilgiler dersini dijital vatandaşlık konularının öğretimi için önemli gördükleri bulunmuştur. Araştırma sonuçları doğrultusunda sosyal bilgiler öğretmenlerine hizmet öncesi eğitim kapsamında dijital vatandaşlık bilgisi içeren dersler verilebileceği, velilere dijital vatandaş olma konusunda seminer ve konferanslar düzenlenebileceği önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine the digital citizenship levels of education stakeholders (teachers, students and parents) and to investigate their experiences on digital citizenship education in social studies. In the research, explanatory sequential design from mixed method research was used. Within the scope of this design, first the quantitative data of the research and then the qualitative data were collected. In the research, the Digital Citizenship Scale was developed by the researcher for social studies teachers, secondary school 7th grade students and their parents in order to reveal the digital citizenship competencies of education stakeholders. A unique digital citizenship scale was developed for teachers with 4 factors and 21 items, with a total variance of 54,959%. For students, a digital citizenship scale was developed with 6 factors and 21 items, with a total explained variance of 51,033%. The digital citizenship scale developed for parents has 4 factors and 19 items and covers 60.037% of the total variance explained. The three unique constructs obtained were confirmed by confirmatory factor analysis. The scales obtained were examined for digital citizenship competencies based on the personal and demographic variables of the participant group. For the scales developed for teachers, secondary school students and parents, data were collected from 321 teachers, 1085 students and 1223 parents, respectively. Data on the qualitative dimension of the research were collected through semi-structured interviews and data were collected from 13 teachers, 44 students and 19 parents. In order to check whether the scales are suitable for data analysis, a normality test was performed with Kolmogorov Simirnov and the kurtosis-skewness coefficient was calculated. IBM SPSS 22 statistical program and AMOS 24 statistical program were used in the analysis of the quantitative data of the research. Qualitative data of the research were analyzed with Nvivo Plus Release 1.6.1. As a result of the research, there was no significant difference between the gender variable of teachers, students and parents and digital citizenship scale scores; there is a significant difference between the professional seniority of teachers and their digital citizenship levels regarding the“Protecting”dimension of the digital citizenship scale; students also stated that the source of the significant difference was related to the“Abilities to Use Technology”and“Respect”dimensions of the digital citizenship scale; It has been revealed that there is a significant difference between the dimensions of“Education and Communication”,“Respect”and“Protecting”between teachers' daily internet use and their digital citizenship levels. Regarding the digital citizenship levels of the parents and the variables of daily internet use frequency, it was determined that there was a significant difference between all dimensions of the digital citizenship scale and the frequency of daily internet use. In the qualitative aspect of the research, teachers, students and parents define the concept of digital citizenship in a limited way through the characteristics of digital citizens, and they generally use digital devices such as smart phones, computers and tablets and platforms such as EBA, Morpa Campus, social media, and Google; digital technologies for fun, playing games, researching, surfing social media, etc. It has been found that they use the social studies course for teaching purposes and consider the social studies course important for the teaching of digital citizenship issues. In line with the results of the research, it can be suggested that social studies teachers can be given digital citizenship lessons within the scope of pre-service training, and seminars and conferences can be organized for parents on becoming a digital citizen.
Benzer Tezler
- Dijital vatandaşlık eğitimine yönelik rehber ve programların incelenmesi ve 2018 sosyal bilgiler öğretim programı ile karşılaştırılması
Review of various handbooks and curricula regarding digital citizenship education and comparison with 2018 social studies curriculum
MUHAMMET CEMİL ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HIDIR KARADUMAN
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlığa yönelik görüşleri ve uygulamaları
Social studies teachers' digital citizenship opinions and applications
ZÜLAL KİLCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HIDIR KARADUMAN
- Sosyal Bilgiler öğretmeni adaylarına uygulanan dijital vatandaşlık eğitimi programının etkililiği: Bir model önerisi
Effectiveness of the digital citizenship education program applied to Social Study teachers: a model proposal
ÜMİT ÖZER
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL GÜÇLÜ
- Sosyal bilgilerde bilgi okuryazarlığı: Öğrenci görüşlerine yönelik bir durum çalışması
Information literacy in social studies: A case study for student reviews
MERAL ÖZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN ALTUN
- Sosyal bilgiler eğitiminde öğretmenlere uygulanan seminer ve öğrencilere yapılan etkinliklerin katkıları bakımından dijital vatandaşlık olgusu
The phenomenon of digital citizenship in terms of the contribution of seminars and activities applied to teachers and students in social studies education
İSMAİL SARİ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİT TAŞER