Geri Dön

Hava trafik kontrol hizmetinden kaynaklanan uçak kazalarının incelenmesi

Investigation of airplane accidents caused by air traffic control

PDF İndir

  1. Tez No: 774272
  2. Yazar: LEJLA NIKSIC
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ARIKAN ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sivil Havacılık, Civil Aviation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Havacılığın ilk günlerinden günümüze kadar büyük teknolojik gelişmeler olmasına ve havacılık kazalarının sayısında azalma sağlanmasına rağmen, günümüzde halen çok sayıda insanın hayatını kaybettiği ve hava endüstrisi için çok yüksek maliyetlere neden olan kazalar meydana gelmektedir. Havacılık kazalarını etkileyen; araç üretim hataları, bakım onarım eksiklikleri, havalimanı altyapı eksiklikleri, kötü hava koşulları, yönetim ve denetim eksiklikleri, pilot ve uçuş ekibi hatası gibi, sistemsel, teknik, örgütsel ve insan faktörlerini içeren birçok bileşen söz konusudur. Bu bileşenlerin, özellikle uçak kazalarındaki etkisini inceleyen pek çok çalışma bulunmakla birlikte, uçuş operasyonlarında önemli sorumluluğu bulunan Hava Trafik Kontrolöründen (HTK) kaynaklanan kazaları inceleyen az sayıda çalışma bulunmaktadır. HTK'lar hava sahasında ve havaalanlarında uçak trafiğinin güvenli, düzenli ve hızlı akışını sağlamaktan sorumludur. HTK'nın doğrudan ya da dolaylı sorumlu olduğu küçük bir hata bile çok ciddi olumsuz sonuçlara yol açabilir. HTK hatalarını önlemek ve azaltmak için, HTK kaynaklı hata türlerini ve hatanın oluştuğu koşulları anlamak son derece önemlidir. Bu çalışmada, HTK ilişkili kazaların ve olayların meydana geldiği koşulları ve bu kaza ve olaylardaki HTK faktörünün etkisini belirlemek üzere, NTSB ve EASA veri tabanı kullanılarak, 2008 ve 2018 yıllar arası meydana gelen tüm Amerika ve Avrupa sivil havacılık kazaları ve olaylarının kapsamlı bir incelemesi yapılmıştır. Veri setinde yer alan 221 kaza ve 490 olay kategorize edilerek istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Verilerin sınıflandırılması ve frekanslarının belirlenmesi için, tanımlayıcı istatistikler oluşturulmuş, tüm faktörler arasında ilişki olup olmadığını tespit etmek için Ki Kare test analizi yapılmış, kazayı etkileyen faktörlerin belirlenmesi için lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Lojistik regresyon modeli kazaları %78,8 oranında doğru tespit edebilmiştir. Kaza tipine göre varyans sınıflandırmasının %28,0 (Cox ve Snell R kare) ile %49.5 (Nagelkerke R kare) arasında olduğu tespit edilmiştir. Toplam altı faktörden (HTK Katkısı, Uçuş Kuralları, HTK Birimi, Dış faktörler, Uçak Konumu ve Günün Saati) beş faktörün (HTK Katkısı, Uçuş Kuralları, HTK Birimi, Dış Faktörler ve Uçak Konumu) modele önemli ölçüde katkı sağladığı bulunmuştur. Ki-Kare test sonuçlarına göre HTK ile ilgili kazalarda yedi, HTK ile ilgili olaylarda ise sekiz ilişki tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Even though starting from the first days of aviation until today, there is a trend of reducing plane crashes and great technological advances in aviation, there are still a lot of airplane crashes in which a lot of people lose their lives alongside huge material damage and high costs for the air industry. There are many factors that are affecting aviation accidents including systemic, technical, organizational and human factors such as: aircraft manufacturing defects, maintenance and repair deficiencies, airport infrastructure deficiencies, bad weather conditions, management and inspection deficiencies, pilot and flight crew errors. Although there are many studies examining the effects of these components in aircraft accidents, there are only few studies examining the accidents caused by the Air Traffic Control (ATC), which has important responsibility in flight operations. ATCO's are responsible for ensuring the safe, regular and fast flow of aircraft traffic in the airspace and at airports. Even a small mistake for which ATC is directly or indirectly responsible can lead to very serious negative consequences. In order to prevent and reduce ATC errors, it is very important to understand the types of errors with ATC origin and the conditions under which the error occurs. In this study, a comprehensive review of all American and European civil aviation accidents and incidents that occurred between 2008 and 2018 has been made using the NTSB and EASA database to determine the conditions in which ATC-related accidents and incidents occurred and the effect of the ATC factor in these accidents and incidents. Total 221 accidents and 490 incidents were categorized in the data set and statistically analyzed. Descriptive statistics were created in order to classify the data and determine their frequencies, Chi-square test was performed to determine if there was a relationship between all factors while logistic regression analysis was applied to determine the factors affecting the accident. The logistic regression model was able to correctly identify 78.8% of the accidents. Classification of variances in accident type was identified to be between 28.0% (Cox and Snell R square) and 49.5% (Nagelkerke R square). It was found that five factors (ATC contribution, Flight rules, ATC unit, External factors and Location) out of total six factors contributed significantly to the model. According to the Chi-Square test results, seven relationships between factors were found in accidents related to ATC and eight relationships between factors in incidents related to ATC.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    837071

    Mekansal karar destek sistemi ile doğal gaz acil müdahale istasyonu yerlerinin belirlenmesi: İstanbul örneği

    Determination of natural gas emergency response station locations with the spatial decision support system: The case of İstanbul

    MEHMET ŞERİF SARIKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA YANALAK

  2. Tez No

    863789

    Sahte GPS sinyallerine karşı gömülü sistem tasarımı ve mekatronik sistemlerde uygulanması

    Embedded system design against spoofing GPS signals and its application in mechatronic systems

    MUSTAFA TANIŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜŞTAK ERHAN YALÇIN

  3. Tez No

    255527

    Sivil hava trafik hizmeti sağlayan sistemlerde güvenlik artırıcı uygulamalar

    The applications increasing the safety in systems which supplies civil air traffic services

    EMİNE BİNNAZ KARAÇELEBİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEge Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERDAR KORUKOĞLU

  4. Tez No

    596808

    Assessment of psychosocial risk factors among air traffic controllers

    Hava trafik kontrolörlerinin psikososyal risk faktörlerinin değerlendirilmesi

    GİZEM ALTUNOK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAY DEMİREL

    DR. MURAT CAN OCAKTAN

  5. Tez No

    392206

    Toplama Noktası Sistemi ve Ankara Esenboğa Havalimanı uygulaması

    Point Merge System and its applicaiton at Ankara Esenboğa airport

    GÜRCAN SINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Sivil HavacılıkAnadolu Üniversitesi

    Hava Trafik Kontrol Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZNUR USANMAZ

Geri Dön