Obezite ve fiziksel aktivite düzeyleri ile kentlerin morfolojik özellikleri arasındaki ilişki
The relation urban morphology, obesity, physical activity
- Tez No: 774467
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU ÇUBUKÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Kentlilerin fiziksel aktivitede bulunma eğilimi hem dünyada hem de ülkemizde son yıllarda azalış göstermektedir. Bireylerin sağlığını olumsuz yönde etkileyen bu durumun önlenmesi için mekânsal tasarım yoluyla fiziksel aktivitenin teşvik edilmesi gerekmektedir. Tez kapsamında, fiziksel aktivitenin en kolay erişilebilen türü olan“yürüyüş davranışına”ve yürüyüş davranışını etkileyen“kentlerin morfolojik özellikleri”konusuna odaklanılmıştır. Yürüme davranışı verileri TÜBİTAK 116K358 No.lu projeden elde edilmiştir. 184 öğrencinin 7 günlük seyahat günlüğü, akselerometre ve KKS verileriyle, CBS temelli analizler yapılmıştır. Gençlerin yürümeyi tercih ettikleri/etmedikleri sokakları gösteren aktivite haritalarına dayanarak; tez kapsamında yaya yoğunluğunun çok ve az olduğu bölgeleri temsil edecek toplam dört alan seçilmiştir. Seçilen alanların morfolojik özellikleri çok sayıda değişken üzerinden karşılaştırılmıştır. Morfolojik analizlerde sokak ağı, yapı-sokak ve yapı adası-sokak ilişkisi incelenmiştir. Kentsel morfolojinin bu temel elemanlarına ek olarak, arazi kullanım ve doğal çevre özellikleri de irdelenmiştir.“Sokak ağı”; mekân dizim,“yapı-sokak ilişkisi”; bina yoğunluğu ve tipleri (mekân matrisi), arazi kullanım özellikleri (çeşitlilik ve erişilebilirlik), karşı-konum, mekânsal kapalılık (SVF),“yapı adası-sokak ilişkisi”; AwaP ve IC parametreleriyle ölçülmüştür. Doğal çevre için, NDVI ve eğim analizi yapılmıştır. Özetle, mekânın yapısını anlamaya yönelik kapsayıcı ve güncel teknikleri kullanan morfolojik analizler CBS aracılığıyla nesnel bir şekilde yapılmıştır. Böylece, 34 morfolojik parametrenin alanlarda ne düzeyde değiştiği karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmiştir. Tüm değişkenler için oluşturulan hipotezler Ki-Kare, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis ile test edilmiştir. Sonuçlar literatürdeki bulguları kısmen desteklemiştir. Bu tez çalışmasında mekânsal dokunun kişilerin yürüyüş davranışını henüz tasarım aşamasındayken ne derece desteklediğini irdeleyebilecek özgün ve nesnel yöntem önerilmiştir. Yöntemin akıllı kent uygulamalarına ve sonraki akademik çalışmalara örnek olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The tendency of people to engage in physical activity has decreased in recent years, in the world and our country, which affects health and causes obesity. To prevent this situation, physical activity should be encouraged through spatial design. Therefore, the thesis investigates the relationship between“walking behavior”and“morphological characteristics of cities.”The walking behavior data were obtained from the TUBITAK116K358 project, which analyzed 184 students' activity maps to differentiate the routes they walk or not. Maps were produced using a 7-day travel diary, accelerometer, GPS and analyzed via GIS. This information was used to select four areas, two representing preferred for walking and the other for motor vehicles. Selected areas were compared for street network, building-street, and block-street relationship. Additionally, land-use and the natural environment were analyzed.“Street network”; space syntax,“building-street relationship”; building density and types (Spacematrix), land-use characteristics (diversity and accessibility), counter-position, spatial enclosure (SVF), and“block-street relationship”; measured with AwaP and IC parameters. Lastly, for the natural environment, NDVI and slope analyses were made. In summary, morphological analyzes using up-to-date techniques to understand the structure of the space were made objectively via GIS. Furthermore, areas were compared for 34 variables. Hypotheses were tested via Chi-Square, Mann-Whitney U, and Kruskal-Wallis. The results partially supported the findings in the literature. This thesis is important in proposing an original/objective method to examine to which extent the spatial fabric supports walking behavior. This method may be applied in smart city applications and potentially pave the way for subsequent academic studies.
Benzer Tezler
- Çankırı'da yaşayan gençlerin fiziksel aktivite düzeyini etkileyen açık yeşil alan özelliklerinin belirlenmesi
Determination of open green field features affecting the physical activity level of youth living in Çankırı
İBRAHİM PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarım ve Yaşam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KARACA
- Üniversite öğrencilerinde yeme alışkanlıklarının fiziksel aktivite ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzincan ili örneği)
Examination of eating habits in university students in terms of physcal activity and various variables (example of Erzincan province)
YAVUZ KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERGÜL ÇOLAK
DOÇ. DR. AHMET RAGIP ÖZPOLAT
- Lise öğrencilerinde fiziksel inaktivite ve beden ölçüt düzeyleri ile öğrenim yılları arasındaki ilişki
Physical inactivity and change in body composition in high school students in relation with their grades
ÇİĞDEM ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonDokuz Eylül ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHTAP MALKOÇ
- Şifa Üniversitesi öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ve ekran süreleri ile vücut kompozisyonlarının araştırılması
Investigation of the Sifa University students' physical activity levels, screen time and body composition
ÜMMÜ GÜVEN NEHİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Beslenme ve DiyetetikŞifa ÜniversitesiBeslenme Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE YALÇINKAYA
- Aile sağlığı merkezine başvuran ailelerde beslenme ve fiziksel aktivite durumları ile obezite arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between obesity and nutrition and physical activity status of families who applied to a primary health care center
TUĞÇE POLAT GÖKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiNecmettin Erbakan ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE KÜÇÜKCERAN