Orta Karadeniz Bölgesi'nin (Sinop yarımadası kıyıları) fitoplankton kompozisyonu ve değişimini etkileyen faktörler
Phytoplankton composition and effects of bio-ecologic factors of Middle Black Sea area (coasts of Sinop Peninsula)
- Tez No: 77452
- Danışmanlar: PROF. DR. TUFAN KORAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Karadeniz, Fitoplankton, Species, Diversite, Ekolojik faktörler
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 427
Özet
Ağustos- 1995 ve Temmuz- 1996 periyodunda, Orta Karadeniz Türkiye littoral sularında (35° 08' 00'' ve 35° 09' 00“ E, 41° 591 00”ve 42° Ol1 00» N) 55 |im göz açıklığına sahip plankton kepçesi ile toplanan 150 kalitatif ve Hidrobios örnekleme kabı ile toplanan 125 kantitatif örneğin incelenmesi sonucunda, 1 tür (% 0.55) Cyanophyceae, 83 taksa (% 46.1) Dinophyceae, 1 tür (% 0.55) Prymnesiophyceae, 5 taksa (% 2.8) Dictyochophyceae, 88 taksa (% 48.9) Bacillariophyceae, 1 tür (% 0.55) Euglenophyceae ve 1 tür (% 0.55) Acantharea olmak üzere toplam 180 taksa fitoplankton tespit edilmiştir. Örnekleme boyunca tespit edilen 7 taksonomik sınıftan Dinophyceae ve Bacillariophyceae sınıflarına ait türlerin diğer 5 taksonomik sınıfın türlerine göre kalitatif (% 95.0) ve kantitatif (% 95.8) bakımdan daha baskın oldukları görülmüştür. Pico- ve nano-plankton (Cyanophyceae ve Prymnesiophyceae) türlerinin hücre sayılan yıl boyunca genellikle yüksek olup, en düşük hücre sayısı 1.9 x 108 h I-1 ile Nisan ayında gözlenirken, en yüksek hücre sayısı 2.7 x 109 h I“1 ile Haziran ayında gözlenmiştir. Yüksek hücre sayılan aynı zamanda Ekim (1.5 x 109 h I-1) ve Aralık (1.8 x 109 h l”1) aylarında da gözlenmiştir. Örnekleme boyunca, yüzeyde diyatom ve dinoflagellat türlerinin ortalama hücre sayılarının en yüksek olduğu dönem Nisan (3.4 * 107 h T1) ve Temmuz (1.3 x io7h l“1) dönemi olurken, en düşük olduğu dönem Şubat (9.0 x 105 h l”1) dönemi olmuştur. Aylık ortalama hücre sayısı da 7.1 x 106 h I“1 olarak bulunmuştur. Örnekleme boyunca, diyatom kommunitelerinde sırasıyla P. delicatissima (9.0 x io7 h l”1) Nisanda, C. closterium (7.4 x ıo6 h l“1) Temmuzda, N. longissima (5.2 x 106 h l”1) ve C. danicum (2.7 x 106 h l“1) Ocak ayında, R. calcar-avis (1.7 x 106 h T1) ve P. pungens (1.2 x 106 h l”1) Temmuz sonu ve Ağustosda ve D. brightwelli (7.6 x 105 h l“1) Mart ayında en yoğun populasyonlarını oluşturmuşlardır.Diyatomların hem kalitatif hem kantitatif bakımdan azalmasıyla birlikte Pico-nanoplankton (Cyanophyceae ve Prymnesiophyceae) ve dinoflagellat türlerinin abundansları artmaktadır. Dinoflagellatlar Mart sonuna doğru artmaya başlar ve Temmuzda maksimum yoğunluklarına ulaşırlar, Ekim ayına doğru da tedrici olarak azalmaya başlar. İlkbahar ortası, yaz sonu ve kış ortasında aşırı üreme gösteren diyatom türlerine göre, dinoflagellat türlerinin aşırı üreme durumları ilkbahar sonu ve yaz ortasında kendini gösterir. Örnekleme boyunca oluşan dinoflagellat kommunitelerinde P. balticum (9.0 x io6 h I-1) ve P. compression (4.6 * 105 h 1”') Temmuzda, P. micans {12 * I O5 h l“1), P. minimum, P. aerolatum veP. longipes (2.0 * 105 h l”1) Ağustosda, P. aporum (9.6 * 105 h l“1) Aralık ayında, H. triquedra (6.2 * 105 h T1) ve P. depressum (4.0 * 104 h T1) Mart ayında, P. granii (4.8 x ıo5 h I”1) ve Scripsiella trochoidea (7.8 * 105 h I“1) Haziran ayında ve G. polyedra (4.4 *104 h f1) Temmuz sonu ve Ağustosda en yoğun dinoflagellat populasyonlarını oluştururlarken, Prymnesiophyceae türlerinden E. huxlei (5.9 x 106 h l-1) Temmuzda, Dictyochophyceae türlerinden O. octonaria (6.0 * 104 h l”1) Mart ayında yıl içindeki en yoğun populasyonlarını oluşturmuşlardır. Fitoplankton türlerinin oluşturdukları kommunitelerde diversite indeksleri incelendiğinde, Mart ayının düşük diversiteli bir kommuniteye geçişi gösterdiği görülmektedir. Nisan ve Mayıs arasında, kommunite yapısı, düşük diversiteden yüksek diversiteli olana doğru bir değişim gösterir. Kommunite değişim oram yaz sonu ve sonbahar başı arasında genellikle yüksek olmuştur. Gözlemlenen en düşük diversite 0.69 indeks katsayısı ile Nisan ayında oluşurken, en yüksek diversite 3.49 indeks katsayısı ile Haziran'da saptanmıştır. Bununla birlikte fitoplankton türlerinin oluşturdukları kommunite değişimi özellikle Ekim-Aralık arasında belirgindir. Fitoplankton tür sayısı yüksek olmasına rağmen, diversite varyasyonları temel olarak diyatomların % 8.5' i ve dinoflagellatların % 1 1 ' ini teşkil eden 8- 10 tür tarafından kontrol edilmektedir. Geriye kalan diğer türler ise diversite varyasyonlarında önemli bir etkiye sahip değildir. Araştırma boyunca ölçülen fiziko-kimyasal parametrelerden sıcaklık yüzey sularında 6.0 °C (Mart) ile 24.2 °C (Ağustos) arasında, Tuzluluk %0 16.4 (Mayıs) ile %0 18.0 arasında, pH 6.90 (Aralık) ile 8.91 (Mayıs) arasında, konduktivite 26.1 (Nisan) ile 29.8 mmhos cm“' (Mart) arasında, turbidite 0.0 (Haziran) ile 120 (Şubat) değerleri arasında, NO”2-N 0.0 ile 9.37 ug T1, NO“3-N 10.4 ile 70.8 ug f1, NHVN 36.0 ile 450 ug l”1 ve PO'VP 7.4 ile 74.3 ug T1 arasında değişim göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Between August- 1995 and July- 1996, as a result of 150 qualitative (with a 55 urn Plankton net) and 125 quantitative sampling (with Hydro-Bios Universal Series Water Sampler) in Turkish littoral waters of Black Sea (35° 08' 00“ and 35° 091 00”E, 41° 59' 00“ and 42° 01' 00”N), a total of 180 taxa were determined. From those taxa, 1 species (0.55 %) Cyanophyceae, 83 taxa (46.1 %) Dinophyceae (15 genera, 67 species, 14 varieties and 2 formas), 1 species (0.55 %) Prymnesiophyceae, 5 taxa (2.8 %) Dictyochophyceae (2 genera, 3 species and 2 varieties), 88 taxa (48.9 %) BacUlariophyceae (32 genera, 85 species, 2 varieties and 1 forma), 1 species (0.55 %) Euglenophyceae and 1 species (0.55 %) Acantharea were distinguished. Diatoms and dinoflagellates were more abundant both qualitatively (95.0 %) and quantitatively (95.8 %) than the other groups. Cell numbers of pico- and nano-plankton were generally high in surface water throughout the year (1.9 * 10 8 and 2.7 * IO9 cells l“1 in April and June, respectively). High cell numbers of 1.5 * 109and 1.8 x 109 cells T1 were also observed in November and December, respectively. Results showed that the mean of cell numbers of diatoms and dinoflagellates in surface waters was high in April (3.4 x io7 cells F1) and July (1.3 x 107 cells l_l), while was low in February (9.0 x io5 cells l”1). A montly average of cell number has been estimated as 7.1 x IO6 cells l-1 in surface waters. In the diatom communities, subsequent blooms were dominated by N. longissima (5.2 x IO6 cells 1“') and C. danicum (2.7 x IO6 cells P1) in January, D. brightwelli (7.6 x io6 cells l”1) in March, P.delicatissima (9.0 xio7 cells l“1) in April, C. closterium (7.4 x IO6 cells l”1) in July, R. calcar-avis (1.7 x IO6 cells F1) and P. pungens (1.2 x io6 cells 1_1) in late July and Mid-August.VII The declines of diatoms were followed by increases of pico- nanoplankton and dinoflagellates. Dinoflagellates began to increase in late-March, reached a maximum in Mid-July and gradually declined towards October. In contrast to the diatom, dinoflagellates dominated mid-spring, late summer and mid-winter populations, dinoflagellate blooms showed more pronounced in late spring and mid-summer. Subsequent blooms in the dinoflagellate communities were dominated by H. triquedra (6.2 * 105 cells F1) and P. depression ( 4.0 x 104 cells F1 ) in March, P. granii (4.8 x 105 cells F1) and S. trochoidea (7.8 x 105 cells l“1) in June, P. balticum (9.0 x 106 cells l”1) and P. compression (4.6 x 105 cells F1) in mid-july, G. polyedra (4.4 x 104 cells l“1) in late-july and August, P. micans (7.2 x 105 cells 1”'), P. minimum, P. aerolatum, P. longipes (2.0 x 105 cells F1) in mid-August and P. aporum (9.6 x 105 cells I“1) in December. The highest cell numbers of Prymnesiophyte E. huxlei (5.9 x 1 06 cells l”1) and Silicoflagellate O. octonaria (6.0 x io4 cells F1) were observed in mid-July and in March, respectively. The phytoplankton community diversity indices indicate that the variation during March reflects a transition to a community with lower diversity. Between April and May, the community structure changed from higher diversity toward a lower one. The rate of community change was generally high between late summer and early autumn. While observed lowest index of diversity coefficient (ISHW) was 0.69 bits in April, the observed peak was 3.49 bits in June. However, the community change of phytoplankton was evident between October and December. Despite the abundance of the species (in number), the variations of phytoplankton diversity have basically depended on 8.5 percent of diatoms and 11 percent of dinoflagellates. Thus, community diversity has been usually controlled by 8-10 species, and other taxa have been considered as accessory species that have not caused significant fluctuations in the phytoplankton' s biomas. During the investigations, temperature, salinity, pH, conductivity, turbidity, NO'2-N, NO“3-N, NHVN and PO”34-P variations ranged between 6.0 (in March) and 24.2 °C (in August), %0 16.4 (in May) and 18.0 (in August), 6.90 (in December) and 8.91 (in May), 26.1 (in April) and 29.8 mmhos cm"1 (in March), 0.0 (in June) and 120 (in February), 0.00 and 9.37 ug F1, 10.4 and 70.8 ug F1, 36.0 and 450 ug F1, 7.4 and 74.3 ug F1, respectively. Keywords ; Black Sea, Phytoplankton, Species, Diversity, Ecological factors
Benzer Tezler
- Sinop yarımadası ve yakın çevresinin turizm coğrafyası
Geography of Sinop peninsula and its environment
ZERRİN TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiBeşeri ve İktisadi Coğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SOMUNCU
- Quaternary tectonıc and clımatıc ınteractıons ın central pontıdes, turkey; ınferences from osl and cosmogenıc applıcatıons on fluvıal deposıts
Orta pontidlerde kuvaterner tektonik ve iklimsel etkileşimi: akarsu çökellerinin kozmojenik ve osl uygulamalarından çıkarımlar
KEVIN PATRICK MC CLAIN
Doktora
İngilizce
2021
Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. CENGİZ YILDIRIM
Prof. Dr. TAHSİN ATTİLA ÇİNER
- Orta karadeniz bölgesi'nden toplanan farklı kırmızı alg türlerinden agar-agar üretimi ve kalitesinin belirlenmesi üzerine bir arastırma
A research on production and quality detemination of agar-agar from different red species collected from middle Blacksea region
ÖZEN YUSUF ÖĞRETMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Su ÜrünleriOndokuz Mayıs ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HÜNKAR AVNİ DUYAR
- Sinop kıyılarındaki ?Cystoseira barbata? deniz yosunundan alginat üretimi üzerine bir araştırma
A research on production of alginate from seaweed Cystoseira barbata in Sinop coasts
NESLİHAN KODALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Su ÜrünleriOndokuz Mayıs ÜniversitesiAvlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA TURAN
- Kırmızı yosun (Gelidium latifolium, Bornet ex Hauck 1883)'dan üretilen agar agarın mevsimsel kalitesinin belirlenmesi
Determination of seasonal quality of agar agar produced from red seaweed (Gelidium latifolium (Bornet ex Hauck 1883)
ÖZEN YUSUF ÖĞRETMEN
Doktora
Türkçe
2015
Su ÜrünleriSinop ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YALÇIN KAYA