Segregation at work, segregation at home: Turkish women, gendered jobs and prestige
İşte ayrimcilik, evde ayrimcilik: Türkiye'de kadınlar, cinsiyetli i̇şler ve prestij
- Tez No: 774599
- Danışmanlar: PROF. DR. TAKEHIKO KARIYA, PROF. DR. VIKKI BOLIVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: University of Oxford
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 373
Özet
Bu çalışma 1980'lerden 2000'lere Türkiye'de kadınların cinsiyete dayalı ayrımcılığın olduğu ve farklı prestij düzeylerine sahip işlerdeki pozisyonunu anlamayı ve mümkün olan noktalarda benzer ülke örnekleriyle karşılaştırma yapmayı amaçlamaktadır. Türkiye'de kadınların geleneksel olarak erkek egemen üniversite alanlarındaki katılımı OECD ortalamaları üzerinde ve birçok alanda başarıyla mezun olma oranları erkek öğrencilerden daha yüksekken, bu başarı iş piyasasına yansımamaktadır. Türkiye'de kadınlar çoğunlukla geleneksel olarak kadın egemen ve orta düzey prestijli işlerde yer almakta, özellikle en üst düzey işlerden dışlanmaktadırlar. Bu çalışma kadınlardan hane içi sorumluluklara ilişkin toplumsal beklentilerin, bu beklentilerin karşılanması sonucu meydana gelen işte istatistiksel ayrımcılık örüntüleri ile oluşturduğu kısır döngünün kadınların bu işlerde yer alma olasılığını olumsuz etkilediğinin altını çizmektedir. Yükselen eğitim düzeyi kadınların, özellikle profesyonel, bilimsel ve teknolojik işler kategorisinde, farklı prestij düzeylerindeki erkek egemen işlerde çalışma olasılığını güçlü bir biçimde artırmakla birlikte, belirgin bir oranda istihdamda yer almayan yüksek öğretim mezunu kadının olması 2010'larda halen yüksek nitelikli kadınların potansiyeline ilişkin büyük bir kayıp olduğuna işaret etmektedir. 2012 yılında kadınların görece düşük prestijli işlerde katılımlarının genişlediği, ayrıca profesyonel mesleklerdeki oranlarının artan yüksek öğretim katılımına paralel olarak daha da yükseldiği görülmektedir, ancak halen çalışan kadınların yalnızca %3'ü yönetici pozisyonlarına tekabül eden işlerde yer almaktadır (TÜİK, 2012). Hane içinde ücretsiz iş yükünün kaynağı olan, yüksek eğitimli kadınların da kariyerlerini etkileyen ve kadınlara atfedilen toplumsal cinsiyet rollerinin, düşük prestijli işlerde kadınların yetersiz oranda temsil edilmesine neden olduğu düşünülen geleneksel toplumsal yapı etkisinden daha ısrarcı olduğu belirtilebilir. Kadınların iş hayatından çekilmesine çoğunlukla evliliğin neden olduğu göz önüne alındığında ve bulgular da evlilik ve çocuk sahibi olmanın kadınların kariyerleri üzerinde geniş ölçüde olumsuz etkisi olduğunu gösterirken, bu konuda odak noktasının hane içine yönlendirilmesi gerekmektedir. Türkiye'de özel alana baktığımızda ücretli işlerdeki ayrımcılığın yansımalarını görmekteyiz, kadınlar vakit alan ve geleneksel olarak kadınlara atfedilen ev işlerini üstlenmektedir ve ev işlerine oranla çocuk bakımı için daha fazla potansiyel destek kaynağı olmakla birlikte kadınların istihdamdaki pozisyonu ve gelirleri ev işi yükü özelinde büyük bir fark yaratmamaktadır. Sonuçlar Türkiye'de erkeklerin kadınların ücretli işe katılımı konusunda belirgin bir geleneksel toplumsal cinsiyet ideolojisine sahip olmadıklarını göstermektedir. Ancak ev içinde ücretsiz işe olan desteklerindeki eksiklik kadınların kariyerleri için yarı doğrudan bir etkiye neden olmaktadır. Bulgular Türkiye'de kadınların yüksek öğretime katılımlarında daha hızlı bir artışa olan ihtiyaca ve sosyal politikalar aracılığıyla evde ve işte daha güçlü bir dış destek sistemine olan gereksinime işaret etmektedir. Ayrıca, erkeklerin eş ve ebeveyn olarak rollerine dair daha eşitlikçi bir toplumsal cinsiyet ideolojisinin desteklenmesi ve kadınların özel ve kamusal alanda yalnızca eş ve ebeveyn olarak değil birey, vatandaş ve çalışan/işveren olarak rollerinin öneminin vurgulanması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This study sets out to understand the position of Turkish women in gendered jobs and jobs with different levels of prestige from the 1980s to the 2000s, and to compare this position to that of women in similar countries where possible. Although Turkish women's enrolment rates in traditionally male subjects in higher education is above the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) average and despite the fact that they exceed their male counterparts in their graduation rates in most of the university subjects, this success is not reflected in the labour market. Turkish women are mostly trapped in female-dominated occupations with medium level of prestige and are particularly excluded from top-ranked jobs. This study argues that the vicious circle of society's expectations of women in the private sphere and the statistical discrimination based on the fulfilment of these expectations affect women's likelihood to be in these jobs negatively. While increasing educational level strongly improves women's position in male-dominated jobs (within 'professional, scientific and technical jobs' category in particular) and their prestige levels, evidence also shows that there is still a drastic lost potential in respect of highly qualified women's employment considering that still in 2010s, there is a remarkable proportion of highly educated women who are not in paid work. It is observed that in 2012, women expanded their attainment in relatively low-prestige jobs and increased their participation further in professional jobs in accordance with their rising higher educational attainment, yet still only 3% of working women are in managerial jobs (TurkStat, 2012). This implies that the prescribed gender roles that saddle women with the heavy burden in the private sphere, which also affect highly educated women's career trajectories, could even be more persisting than the influence of the traditional social structure on women's work that is expected to cause low qualified women to be represented at low rates in (less prestigious) jobs with non-traditional conditions. Considering that women withdraw from the labour market mostly due to marriage, and the findings show that marriage and having children have a negative impact on women's careers at large, attention should be focused on the private sphere. Looking at Turkish households, it is found that the gender segregation at work is reflected in the private sphere: women undertake the demanding traditionally female housework and while there are more potential sources of support for childcare compared to household chores, women's employment status and level of income also do not make a substantial difference in terms of the latter also the unbalanced domestic division of labour unlike it is for the former. Results demonstrate that Turkish men do not have a particularly traditional gender ideology regarding women's paid work. However, their lack of involvement in female chores creates a barrier for women's careers in a semi-direct pattern. The findings refer to the need for a faster increase in Turkish women's higher educational attainment and a stronger external support system via social policies at work and at home. It is also important to reinforce a more egalitarian gender ideology regarding men's roles as spouses and fathers as well as to promote the importance of women's different roles in private and public spheres, not only as wives and mothers but also as individuals, citizens and employers/employees.
Benzer Tezler
- Genç kadınların mekân kullanımında sınırlar ve stratejiler: Kağıthane örneği
Limits and strategies in young women's use of space: The case of Kâğithane
RABİA DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN SAVAŞKAN
- Women's paid and unpaid work in tourism: A case of Nevşehir-Avanos-Ürgüp triangle in the Cappadocia region
Turizm sektöründe ücretli ve ücretsiz kadın işgücü: Kapadokya bölgesi, Nevşehir-Avanos-Ürgüp triangle in the Cappadocia region
ŞERMİN ELMAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ ECEVİT
- Women politicians of Pakıstan: a study of patriarchal paradox in a post colonial muslim context
Pakistan'ın kadın politikacıları: Sömürgecilik sonrası dönemde ataerkil paradoks
MUHAMMAD IQBAL SAIF
- Sanat sektöründe kadın işgücünün konumu: Ankara Devlet Opera ve Balesi çerçevesinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
İLKBEN AKANSEL
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY