Geri Dön

Haksız fiilere uygulanacak hukukun tespitinde mozaik yaklaşımı

Mosaics approach applicable on torts

  1. Tez No: 774704
  2. Yazar: CENK BATIN KAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BANU ŞİT KÖŞGEROĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 188

Özet

Kanunlar ihtilâfı hukukunda değerlendirilmesi gereken önemli konulardan biri, haksız fiillere ilişkin kanunlar ihtilâfıdır. Türk kanunlar ihtilâfında haksız fiil kavramı, MÖHUK'ta m. 34 ila m. 38 arasında düzenlenen hukuki ilişkiler bakımından kullanılmaktadır. MÖHUK'un, haksız fiillere ilişkin kanunlar ihtilâfı alanında sonuç yerini ön plana çıkartıp çıkartmadığı bu çalışmada incelenen hususlardan biridir. Sonuç yeri, MÖHUK m. 34'te zarar yeri olarak kendini göstermişken m. 35'te zarar görenin mutad meskeni olarak kendisini göstermiştir. Dahası, sonuç yerinin ön planda tutulması; haksız rekabete ilişkin kanunlar ihtilâfında piyasası etkilenen ülke ve zarar gören iş yeri olarak kendisine yer bulmuştur. Nitekim rekabetin engellenmesine ilişkin kanunlar ihtilâfı alanında, doğrudan etkilenen ülke kavramı, bunun bir örneğini oluşturmaktadır. Ancak MÖHUK, haksız fiillerin, sonucunun birden fazla ülkede meydana gelmesi halinde hüküm statüsünün nasıl tespit edileceğini düzenlememiştir. Bu nedenle ilk olarak, haksız fiillerin sonuçlarının farklı ülkelerde meydana gelmesi incelenmiştir. Bu olgunun, Türk kanunlar ihtilâfı hukukunda, uygulanacak hukukun tespitine ilişkin güçlükler doğurduğu belirtilmiştir. Öğretide, haksız fiillerin sonuçlarının birden fazla ülkede meydana gelmesi halinde uygulanacak hukukun tespitinin, daha sıkı ilişkili hukuka başvurulması suretiyle gerçekleştirilmesi gerektiği ileri sürülmektedir. Ancak daha sıkı ilişkili hukukun belirlenmesi, yalnızca MÖHUK m.34 (3)'de düzenlenmektedir. Bu noktada Akit Dışı Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Roma II Tüzüğü, haksız fiillerin sonucunun birden fazla ülkede meydana gelmesi sorununu, mozaik yaklaşımı vasıtayla çözmektedir. Yapılan bu çalışmada da MÖHUK'un haksız fiiller ilişkin hükümleri incelenerek mozaik yaklaşımının, Türk hukukunda neticenin birden fazla ülkede meydana geldiği uyuşmazlıklarda, bir çözüm olup olamayacağı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme yapılırken MÖHUK'un haksız fiillere ilişkin hükümleri, Roma II Tüzüğü ve mehaz İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu'nda yer alan hükümlerle karşılaştırılmıştır.

Özet (Çeviri)

One of the controversial subjects which must be evaluated in conflict of laws is applicable law on torts. Turkish conflict of laws approach regards torts as non-contractual sources of obligation which is regulated between Article 34 and Article 38 in Turkish Code International Private and Civil Procedure. Thus, it can be referred that Turkish school of thought evaluates torts, as a assemble of legal institutions those cannot be identified as contractual or unjust enrichment. Furthermore, the Code, regulates applicable law on non-contractual obligations in two ways. First, Article 34 serves a general rule that can be applicable if the Code does not presuppose otherwise. Secondly, the provisions between Article 35 and Article 38, are considered as specific rules which regulates applicable law on specific torts such as infringement of the personality rights, product liability, unfair competition and acts restricting free competition. Moreover, in pursuant to comparative legal systems such as EU and Swiss law, Turkish conflict of law rules also give prominence to place of result on torts. Such rules can be exemplified as place of damage, the habitual residence of the person who sustained damage, affected marketplace or place of business of the damaged party. Nevertheless, in contrast to Regulation on the Applicable of Non-Contractual Obligations, Turkish law does not regulate how to determine lex cause in case of multiple places of damage. Some of the Turkish scholars, asserts the principle of the law which has the most significant connection shall be determined regarding the problem of multiple places of damage. This approach however does not consider the needs and events which created the concept of law which has the most significant relation. The mosaic approach is legal theory which was developed to determine applicable law on cross-border torts. In this master thesis, the position of the Turkish law regarding to cross border torts will be evaluated. After that, applicability of the mosaic approach in Turkish law regarding to the torts which created damages in multiple countries will be explained.

Benzer Tezler

  1. Kişilik haklarının ihlalinde sorumluluk ve uygulanacak hukuk

    Obligation arising from violations of personality rights and applicable law

    FATMA ESENYEL HANAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Hukukİstanbul Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHATTİN BAHADIR ERDEM

  2. Haksız rekabetten doğan kanunlar ihtilafı

    The conflict of laws pertaining to the unfair competition

    BENGÜL KAYIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    HukukDokuz Eylül Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVİLAY UZUNALLI

  3. Haksız rekabetten doğan kanunlar ihtilafı

    Unfair competition in private international law

    AYŞE ALTIPARMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    HukukAnkara Üniversitesi

    DOÇ.DR. BİLGİN TİRYAKİOĞLU

  4. İmalatçının sorumluluğuna uygulanacak hukuk

    The law applicable to product liability

    CANDAN YASAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL

  5. Milletlerarası özel hukukta haksız fiillere uygulanacak hukuka dair genel kural

    General rule regarding the law applicable to tortious acts in private international law

    ALİ ÖNAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HukukAnadolu Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MESUT AYGÜN